Το έργο του Χρόνη Μίσσιου «…Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς», που ανεβαίνει στη σκηνή του Θεάτρου 104 από την ομάδα Gaff, μπορεί να αφορά σε μια εκτενή εξομολόγηση διώξεων, συλλήψεων, φυλακίσεων και βασανιστηρίων, αλλά κρατά την προσοχή των θεατών στο ομόχρονο, σε αυτό που δημιουργείται ανάμεσα στο περιβάλλον-Ιστορία και στο αντικείμενο-παράσταση. Βλέπουμε με καινούρια μάτια την προσωπική και πολιτική ζωή του Χρόνη Μίσσιου ως χειμαρρώδες αφήγημα από τον Ιωσήφ Ιωσηφίδη, που είναι περιστοιχισμένος από την παρέα του, διότι η δύναμη της παρέας δημιουργεί εκείνο το κοινωνικό λεξιλόγιο, ικανό να μας καθηλώσει από την αρχή έως το τέλος.
Μικρή παρένθεση σε σχέση με τη σημασία της παρέας, όταν στη Ζυρίχη το 1916 ο Tzara έπαιζε σκάκι με τον Λένιν στο καφέ Terasse, και κανείς δεν ήξερε κανέναν, είχε ήδη υπάρξει αυτό το κοινωνικό λεξιλόγιο ώστε το 1917 μετά, οι ντανταϊστές να χαιρετίσουν το κίνημα της ρωσικής επανάστασης. Η παρέα δημιουργεί το λεξιλόγιό της χωρίς να το αντιλαμβάνεται, τη στιγμή που το πράττει.
Η θεατρική ομάδα Gaff με τη σκηνοθεσία της Σοφίας Καραγιάννη έστησε τη δράση γύρω από ένα τραπέζι με μήλα, μαχαίρια, πιάτα και ποτήρια. Η αισθητική ενόρμηση στην ύλη χαρακτηρίζεται από ένα κόκκινο ίχνος κάθε φορά, είτε μας αγγίζει ως ηχητικό επίμονο δεδομένο είτε ως άμεσο στιγμιότυπο σε κίνηση, αναφορικά προς το ποτήρι με το κρασί που χύνεται. Δεν μπορώ να φανταστώ καλύτερη σκηνική εικόνα από το τραπέζι της παρέας που δημιούργησε η ομάδα Gaff, για να δείξει τη βασανισμένη ζωή του Χρόνη Μίσσιου. Μοιάζει με έναν πίνακα σε δρώσες αποχρώσεις που μεταξύ αυτών αναπαριστάνεται το χρονικό της σφαγής και της θυσίας.
Ο Χρόνης Μίσσιος, που αγαπούσε τους νέους, τους καλοδεχόταν σπίτι του κι ας μην τους γνώριζε από πριν, διότι δεν είχε μόνο συγκρατήσει από τον Καρτέσιο το γνωστό «σκέφτομαι, άρα υπάρχω», αλλά και το «δεν θέλω ούτε να ξέρω αν πριν από μένα υπήρξαν άλλοι άνθρωποι», υπό την έννοια ότι κάθε άνθρωπος έρχεται στον κόσμο για να συνδιαλεχτεί και να παλέψει, να αναμετρηθεί με τα καθεστώτα και να προσπαθήσει να στρέψει το βλέμμα προς μια νέα αναθεώρηση, ιδεών, πεποιθήσεων και καταστάσεων. Ίσως και να ήταν ο θάνατος, μέσα σε μια ατελείωτη ζωή φυλάκισης, μια εξημερωμένη υπόθεση, την ίδια στιγμή που το πάθος για ζωή δεν σταματούσε ποτέ.
Ειδικότερα, στο φάσμα αυτού του ατελείωτου εγκλεισμού που του στερούσε την ελευθερία, μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και με την έναρξη του Εμφυλίου στην Ελλάδα, ο δεκαεξάχρονος Χρόνης Μίσσιος συλλαμβάνεται, φυλακίζεται, βασανίζεται και καταδικάζεται σε θάνατο. Αποφυλακίζεται το 1973, αφού έχει περάσει εικοσιένα χρόνια σε φυλακές και εξορίες. Αυτήν την περίοδο της ζωής του διηγείται στο σπουδαίο αφήγημα-μαρτυρία «…Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς» που έχει κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Γράμματα.
Όλη η ομάδα Gaff, οι ηθοποιοί Ιωσήφ Ιωσηφίδης, Κωνσταντίνος Πασσάς, Δημήτρης Μαμιός, Γιάννης Μάνθος και η σκηνοθέτρια Σοφία Καραγιάννη λειτούργησαν σε κοινό ρυθμό και συγχρονισμένα, με κεντρικό χαρακτήρα αυτόν του αφηγητή-Χρόνη, Ιωσήφ Ιωσηφίδη. Επέλεξαν και συνέθεσαν, σε έναν άξονα, τα γεγονότα εκείνα τα οποία φώτισαν δραματουργικά χωρίς να κουράσουν ή να επιδιώξουν την πληθωρική συγκίνηση.
* Η ομάδα Gaff με την Πανούκλα του Αλμπέρ Καμί απέσπασε το Βραβείο Διεθνούς Ρεπερτορίου από την Ένωση Θεατρικών Κριτικών και το Βραβείο καλύτερης παράστασης, σκηνοθεσίας και καλύτερης ανδρικής ερμηνείας στα 11α Θεατρικά Βραβεία Θεσσαλονίκης 2022.
Σκηνοθεσία: Σοφία Καραγιάννη, δραματουργική επεξεργασία: Σοφία Καραγιάννη, Μυρτώ Αθανασοπούλου, σκηνικά-Κοστούμια: Γεωργία Μπούρδα, μουσική: Μάνος Αντωνιάδης, επιμέλεια κίνησης: Μαργαρίτα Τρίκκα, φωτισμοί: Βασιλική Γώγου, βοηθός σκηνοθέτη: Αθανασία Κυμπούρη, φωτογραφίες: Χριστίνα Φυλακτοπούλου
Παίζουν: Ιωσήφ Ιωσηφίδης, Κωνσταντίνος Πασσάς, Δημήτρης Μαμιός, Γιάννης Μάνθος.
Κάθε Δευτέρα και Τρίτη, στις 9.15μμ, στο Θέατρο 104 (Ευμολπιδών 41, Γκάζι).