Ο επίγειος σωτήρας, όπως περίπου αυτοαποκαλείται ο -από το 2019- πρόεδρος του Ελ Σαλβαδόρ Ναγίμπ Μπεκέλε, εγκαινίασε στις 24 Φεβρουαρίου στα δυτικά της χώρας τη μεγαλύτερη φυλακή της αμερικανικής ηπείρου (CECOT, Κέντρο Κράτησης της Τρομοκρατίας), χωρητικότητας 40.000 ατόμων και με προηγμένη τεχνολογία επιτήρησης. Το «Κέντρο», καταρχάς τουλάχιστον, φαίνεται να αφορά στις οργανωμένες συμμορίες που συνιστούν πολύχρονο ζωτικό πρόβλημα για τους κατοίκους κυρίως των αστικών περιοχών όπου ζει η πλειονότητα των 6,3 εκατ. της χώρας.
.jpg)
Το «Κέντρο»
Η απάνθρωπη και φρικιαστική πρώτη μεταγωγή 2.000 ανδρών, που παραπέμπει ευθέως στα γνωστά μας στρατόπεδα συγκέντρωσης και προκαλεί ανάλογα συναισθήματα και ερμηνείες, ήταν πανηγυρική για το καθεστώς: βιντεοσκοπήθηκε και προβλήθηκε σαν θέαμα επιβεβαίωσης του μύθου για τον δυναμικό και αποτελεσματικό ηγέτη που δίνει λύσεις σε χρόνια ζωτικά προβλήματα που τόσο χρόνια κανένα κόμμα που κυβέρνησε δεν κατάφερε ή δεν θέλησε να επιλύσει. Έτσι, ενισχύει την επανεκλογή του το 2024[1] και ταυτόχρονα «απαντά» στην Εισαγγελία των ΗΠΑ όπου έρευνές της φέρουν τον Ν. Μπεκέλε να διαπραγματεύεται με μεγάλη-εθνική συμμορία την περίοδο 2019-2021.
Ήταν σοκαριστικό το θέαμα αυτών των ανθρώπων όπου κολλημένοι σχεδόν ο ένας με τον άλλο, κουρεμένοι σύρριζα, φορώντας μόνο το εσώρουχό τους, με τα σώματά τους γεμάτα τατουάζ που παραπέμπουν στις δύο μεγαλύτερες συμμορίες της χώρας, δεμένοι πισθάγκωνα και με συνοδεία βαριά οπλισμένων αστυνομικών να μπαίνουν στα λεωφορεία που θα τους μεταφέρουν στο «Κέντρο» όπου, όπως είπε πρόεδρος, «αυτό θα γίνει το νέο τους σπίτι, σ’ αυτό θα ζήσουν για δεκαετίες..» ή όπως συμπλήρωσε ο υπουργός Δικαιοσύνης «..να ξέρετε πως δεν θα βγείτε ποτέ από το CECOT («Κέντρο»), θα πληρώσετε για όσα κάνατε». Το βίντεο που ανάρτησε ο πρόεδρος περιλαμβάνει και την... υποδοχή των κρατουμένων στο «νέο τους σπίτι» -μοιάζει τόσο πολύ με χώρο βασανιστηρίων- βρίσκεται στο ΥouΤube.
«Ο πόλεμος κατά των συμμοριών» αποτελεί βασικό στοιχείο της «στρατηγικής για την ασφάλεια». Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην οποία βρίσκεται η χώρα, εδώ και ένα χρόνο, διευκόλυνε το καθεστώς να συλλάβει και να φυλακίσει αυθαίρετα σαν τρομοκράτες 64.000 άντρες, μεγάλος αριθμός των οποίων υπέστη βασανιστήρια. Οι δολοφονίες πράγματι μειώθηκαν με αντίτιμο, όμως, την ανυπόφορη καταπάτηση στοιχειωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου. Οι καταγγελίες διεθνών οργανισμών, του ΟΗΕ συμπεριλαμβανομένου, περιφρονήθηκαν.
.jpg)
Η τομή του 2019
Οι προεδρικές εκλογές του 2019 αποτελούν ορόσημο: ο μετεμφυλιακός, εναλλασσόμενος επί 27 χρόνια, δικομματισμός αριστεράς (FMLN) – δεξιάς (Arena) σπάει: το πρώην αντάρτικο αριστερό – μαρξιστικό μέτωπο FMLN (Εθνικοαπελευθερωτικό Μέτωπο Φαραμπούτο Μαρτί)[2] κατρακυλάει στο 14% από 48,9% στον α’ γύρο και εκλογή προέδρου στο δεύτερο το 2014 και η Arena διατηρεί τις δυνάμεις της χάνοντας περίπου 7% (39,0% -31,7%). Πρόεδρος από τον α’ γύρο με 50,1% εκλέχτηκε ο 37χρονος, πλούσιος επιχειρηματίας και πρώην δήμαρχος της πρωτεύουσας Ναγκίπ Μπουκέλε που υπόσχεται αναγέννηση της πολιτικής και της χώρας αόριστα και η προεκλογική του καμπάνια στηρίχτηκε σχεδόν αποκλειστικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Τι συνέβη και πώς ερμηνεύεται αυτή η στροφή και ιδιαίτερα ο καταποντισμός της ηγετικής δύναμης του δωδεκάχρονου αιματηρού εμφυλίου που άφησε μεταξύ άλλων δεινών 75.00 - νεκρούς κυρίως στην ύπαιθρο;
Οι περισσότεροι αναλυτές-τριες συγκλίνουν στην απογοήτευση και την κούραση, των λαϊκών κυρίως κοινωνικών στρωμάτων, από την αδιάκοπη διαφθορά των κυβερνήσεων και την ατιμωρησία, την αυξανόμενη πνιγηρή βία των συμμοριών, τη συνεχιζόμενη φτώχεια (29% του πληθυσμού) και τις κοινωνικές - οικονομικές ανισότητες, τη συνεχιζόμενη μετανάστευση -προς τις ΗΠΑ κυρίως- για καλύτερη ζωή (πάνω από 3,5 εκατ.). Σημαντική παράμετρος είναι το αγροτικό ζήτημα που παραμένει άλυτο αν και η συμμετοχή του αγροτικού τομέα στο ΑΕΠ είναι το 25% (κυρίως ο αιματοβαμμένος παραδοσιακός καφές που παράγεται σε μεγάλες φυτείες σε κοινοτική γη που υφαρπάχτηκε τον περασμένο αιώνα). Αυτό, όμως, που ξαφνιάζει είναι το ότι μεγάλο σχετικά ποσοστό των πολιτών συγχέουν τις ουσιώδεις διαφορές δημοκρατικού και αυταρχικού πολιτεύματος και σχεδόν αδιαφορούν για αυτές.
Με δεδομένο και την πρόσφατη αύξηση της δημοφιλίας του Μπεκέλε, εκτιμάται ότι βραχυπρόθεσμα δεν θα υπάρξει ανατροπή της σημερινής κατάστασης. Ο πολιτικός αναλυτής και πανεπιστημιακός Αλβάρο Αρτίγκα σε συνέντευξη του στην EL PAIS (2-3-2023) διατυπώνει την άποψη ότι «δεν υπάρχει μια αντιπολίτευση που θα εμποδίσει την επανεκλογή του Μπουκέλε… είναι σαν ένα καφκικό τέρας όπου η μάχη είναι χαμένη εκ των προτέρων». Μετά την επανεκλογή του εκτιμά ότι «..η κατάσταση έκτακτης ανάγκης θα είναι η νέα πραγματικότητα και θα διευρύνει την καταστολή στην οργανωμένη κοινωνία των πολιτών και σε κάθε κριτική άποψη».
.jpg)
Σημειώσεις
1. Αν και το Σύνταγμα απαγορεύει υποψηφιότητα προέδρου για δεύτερη συνεχή θητεία, ο Μπουκέλε που ελέγχει όλους τους κρατικούς θεσμούς είναι σίγουρος ότι το αρμόδιο συνταγματικό όργανο θα βρει τρόπο να νονιμοποιήσει την υποψηφιότητά του.
2. Ηγέτης του Κομμουνιστικού κόμματος και της πολύνεκρης αγροτικής εξέγερσης το 1932 (20.000 -30.000 νεκροί, κυρίως ιθαγενείς αγρότες).
.jpg)