Ξεκίνησαν με προβλήματα οι πληρωμές για το market pass. Η αρχική ανακοίνωση της κυβέρνησης για πληρωμές την 3η Μαρτίου -όσων ατόμων έκαναν αίτηση ως τις 28/02- δεν τηρήθηκε και οι πληρωμές γίνονται σταδιακά. Η κυβέρνηση παρουσιάζει τις μαζικές αιτήσεις (παραπάνω από 700.000 νοικοκυριά) των δικαιούχων σαν απόδειξη της αποτελεσματικότητας του μέτρου. Οι αιτήσεις για ένα «χαρτζιλίκι» 22-52 ευρώ μηνιαίως σε αγορές τροφίμων, μάλλον φανερώνει φτωχοποίηση... και όχι αποτελεσματικότητα. Όσα άτομα δεν έκαναν ακόμα αίτηση, μπορούν να την υποβάλλουν ως τις 15/03 και θα λάβουν αναδρομικά τα ποσά και του Φεβρουαρίου.
Υπάρχει εύλογη ανησυχία πως το market pass θα απομακρύνει τον κόσμο από τις λαϊκές αγορές και θα τον οδηγήσει στα μεγάλα σούπερ μάρκετ. Όπως με το «καλάθι του νοικοκυριού» που οι μικρές αλυσίδες, τα τοπικά καταστήματα, οι φούρνοι, τα μανάβικα «μένουν εκτός».
Ανατιμήσεις στις τιμές προϊόντων καταγράφονται από το φθινόπωρο του 2021. Τον Ιανουάριο 2022, η Ελληνική Στατιστική Αρχή, διαπίστωνε αυξήσεις 25% σε γαλακτοκομικά και αυγά, 19% στα κρέατα και 11% στα λαχανικά, συγκριτικά με τις τιμές Ιανουαρίου 2021. Τον τελευταίο χρόνο βιώνουμε στασιμοπληθωρισμό και τείνουμε να ξεχάσουμε τις τιμές των προϊόντων προ διετίας. Η κυβέρνηση πανηγυρίζει επειδή ο πληθωρισμός είναι κάτω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης (8,5% στην ευρωζώνη - 7,2% στην Ελλάδα τον Ιανουάριο 2023), χωρίς φυσικά να αναφέρεται στους μισθούς και την αγοραστική δύναμη των πολιτών της υπόλοιπης ευρωζώνης σε σχέση με την Ελλάδα (είμαστε τελευταίοι στην αγοραστική δύναμη των χωρών του ευρώ). Τα κουπόνια αγορών και τα «καλάθια» ήρθαν 16 μήνες μετά το πρώτο κύμα ακρίβειας και σίγουρα δεν επαρκούν για ουσιαστική ελάφρυνση.
Σύμφωνα με τους αναλυτές της IRI, ο πληθωρισμός τονώνει τα έσοδα των σούπερ μάρκετ. Ο τζίρος τους αυξήθηκε 6,9% τον Ιανουάριο 2023 σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2022, ενώ διαπιστώθηκε αύξηση 11% στον τζίρο των «υπερμάρκετ», δηλαδή καταστημάτων άνω των 2.500 τ.μ. Επομένως, πράγματι, η συνθήκη του στασιμοπληθωρισμού έχει ευνοήσει τις μεγάλες αλυσίδες και έχει πιέσει περαιτέρω τα τοπικά καταστήματα. Η έκθεση αναδεικνύει και τη στροφή των καταναλωτών σε «προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας», φθηνότερα προϊόντα που συχνά φέρουν το brand name του σούπερ μάρκετ.
Σε νέα έρευνα της Opinion Poll για λογαριασμό του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, το 53% θεωρεί ότι τα μέτρα που έχει λάβει μέχρι τώρα η κυβέρνηση προσφέρουν σχεδόν μηδαμινή βοήθεια. Το 35% θεωρεί ότι αποτελούν μια μικρή αλλά αναγκαία βοήθεια και το 11% τα θεωρεί ως μια σημαντική βοήθεια δεδομένων των συνθηκών. Το 53% απαντά ότι δυσκολεύεται πολύ και αρκετά να ανταποκριθεί συνολικά σε υποχρεώσεις όπως αποπληρωμές δανείων. Το 44% αποδίδει τις βασικές ευθύνες για το κύμα ακρίβειας στην κυβερνητική πολιτική και το 41% στη διεθνή συγκυρία.
Την ίδια στιγμή, η ακρίβεια δεν αφορά μόνο τα σούπερ μάρκετ. Σύμφωνα με τη μηνιαία έρευνα HEPI (Household Energy Price Index for Europe) που εκπονείται από τις ρυθμιστικές αρχές της Αυστρίας και της Ουγγαρίας και την εταιρεία VaasaETT, το ηλεκτρικό ρεύμα λιανικής κατέγραψε νέα άνοδο 6%, τον μήνα Ιανουάριο, στην Αθήνα. Η ελληνική πρωτεύουσα είναι μαζί με το Παρίσι, την Μαδρίτη και το Λονδίνο οι μοναδικές πρωτεύουσες στην Ευρώπη που καταγράφουν άνοδο. Η τιμή ηλεκτρικής ενέργειας στην Αθήνα διαμορφώθηκε σε 30,19 λεπτά/KWh, πάνω από τον μέσο όρο της τιμής των 27 χωρών μελών της ΕΕ που ήταν στα 28,26 λεπτά/KWh και πάνω από τον μέσο όρο όλων των πρωτευουσών της Ευρώπης που ήταν στα 26,60 λεπτά/KWh, σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας. Η έρευνα εστίασε στις πρωτεύουσες χωρών διότι σε αρκετές πόλεις της Ευρώπης οι πάροχοι δραστηριοποιούνται σε συγκεκριμένες περιοχές και άρα διαφέρουν συχνά οι τιμές ανά πόλη. Κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει στην Ελλάδα και η αύξηση 6% αφορά το σύνολο της χώρας, εξαιτίας και της μείωσης των κρατικών επιδοτήσεων.
Η παρατεταμένη και γενικευμένη ακρίβεια μειώνει τους μισθούς και αυξάνει τα χρέη και την αδυναμία των καταναλωτών να ανταποκριθούν. Τα 7,3 δισ. ευρώ άγγιξαν τα νέα ληξιπρόθεσμα χρέη των φορολογούμενων και των επιχειρήσεων το 2022, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων. Πρόκειται για αύξηση 1,5 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2021, ενώ 1.412.322 είναι οι φορολογούμενοι που αντιμετωπίζουν αναγκαστικά μέτρα είσπραξης (κατασχέσεις μισθών, συντάξεων, πλειστηριασμούς ακινήτων κ.ά.).