Πρέπει αρχικά να σταθούμε υπεύθυνα απέναντι στην κοινή γνώμη και να πούμε με το χέρι στην καρδιά ότι το αεροπλάνο είναι αποδεδειγμένα το ασφαλέστερο μέσο μεταφοράς. Ακόμα και στην Ελλάδα.
Ως Ηλεκτρονικοί Μηχανικοί Ασφάλειας Εναέριας Κυκλοφορίας (ΗΜΑΕΚ) της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) είμαστε οι μοναδικοί οι οποίοι μπορούμε να εγγυηθούμε την ορθή λειτουργία των Συστημάτων Αεροναυτιλίας που χρησιμοποιούνται για να πετάνε με ασφάλεια τα αεροσκάφη πάνω από τον Ελληνικό Εναέριο Χώρο (FIR).
Το 2022 πάνω από τον ελληνικό FIR πέρασαν με ασφάλεια σχεδόν 900.000 πτήσεις, κατά τι αυξημένες σε σχέση με το 2019, έτος αναφοράς πλέον, καθώς είναι το τελευταίο πριν την πανδημία και τα λοκντάουν που επηρέασαν όσο τίποτα άλλο τις αερομεταφορές.
Άρα όλα καλά;
Ασφαλώς και όχι. Το ακριβώς αντίθετο. Τα προβλήματα είναι πολλά και τεράστια. Και εδώ είναι που χρειαζόμαστε τη βοήθεια της δημοσιογραφικής κοινότητας, ώστε αυτά να αναδειχθούν χωρίς κορώνες και τρομολαγνεία.
Στην ΥΠΑ είμαστε ιδιαίτερα ευαίσθητοι με τα θέματα ασφάλειας. Περιστατικά ασφάλειας είναι δυνητικά τα πάντα. Από ένα εργαλείο που λείπει, έναν υπάλληλο που αρρώστησε, μια βλάβη που καθυστερεί να επιλυθεί, ένα σύστημα το οποίο δεν εγκαταστάθηκε έγκαιρα. Όλα αξιολογούνται και πρέπει να παίρνονται μέτρα, είτε για να μειώσουμε τον αντίκτυπο που αυτά έχουν, όταν συμβαίνουν, είτε για να μειώσουμε την πιθανότητα να ξανασυμβούν.
Στη σημερινή συγκυρία το διακύβευμα δεν είναι αν θα έχουμε ατύχημα, αλλά αν σε σοβαρή βλάβη που ενδεχομένως παρουσιαστεί σε κύριο σύστημα αεροναυτιλίας, χρειαστεί να εφαρμοστούν διαδικασίες μείωσης της αεροπορικής κίνησης σε τέτοιο βαθμό, που να επηρεάσουν σημαντικά την ελληνική οικονομία, που βασίζεται κυρίως στον τουρισμό.
Βέβαια, κατά την άποψή μας, υπάρχει ένα γεγονός το οποίο είναι αδύνατον να μην αναφέρουμε κι ας κατηγορηθούμε ως υπερβολικοί. Ότι η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας έχει μπει εδώ και χρόνια στον αυτόματο πιλότο λόγω έλλειψης οργανογράμματος λειτουργίας. Έχουμε ένα νομικό πλαίσιο το οποίο φυτοζωεί εδώ και πολλά χρόνια. Οι εξαιρετικές επιδόσεις της υπηρεσίας οφείλονται αποκλειστικά στην αυτοθυσία των υπαλλήλων της.
Το θετικό επίσης είναι ότι τόσο τα συστήματα (κύρια και εφεδρικά), όσο και οι διαδικασίες, έχουν σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο, ώστε στην ακραία περίπτωση σοβαρού συμβάντος, ακόμη κι αν δεν υπάρχει φυσική παρουσία ΗΜΑΕΚ, να εξασφαλίζεται η πλήρης διακοπή της παρεχόμενης υπηρεσίας στην εναέρια κυκλοφορία και η αλλαγή διαδικασιών για την αποφυγή ατυχήματος. Συνεπώς, εμείς πρέπει να έχουμε τον πρώτο λόγο στον σχεδιασμό των συστημάτων και οι αποφάσεις που τα αφορούν να μην παίρνονται σε κλειστά γραφεία από λίγους εκλεκτούς. Το υψηλό επίπεδο επαγγελματικής κατάρτισης και εμπειρίας των ΗΜΑΕΚ της ΥΠΑ εξασφαλίζει την ορθή αποτύπωση των τεχνικών προδιαγραφών των Συστημάτων Αεροναυτιλίας, λαμβάνοντας υπόψη τις επιχειρησιακές απαιτήσεις των χρηστών (έλεγχος Εναέριας Κυκλοφορίας, αεροπορικές εταιρείες, στρατός, ΕΜΥ, αστυνομία, ΕΚΑΒ, κ.α). Επίσης υπάρχουν και οι υποχρεώσεις που απορρέουν από τους ισχύοντες διεθνείς, ευρωπαϊκούς και εθνικούς κανονισμούς.
Σε κάθε περίπτωση εμείς, ως ΕΝΗΜΑΕΚ/ΥΠΑ, έχουμε καταθέσει προτάσεις μοντέρνες και λελογισμένες για την οργάνωση και λειτουργία της ΥΠΑ, που πιστεύουμε ότι θα την οδηγήσουν σε ένα μέλλον με ανοιχτό ορίζοντα. Προτάσεις για εξοικονόμηση πόρων που μπορούν να διατεθούν σε άλλους σκοπούς, όπως π.χ. η έρευνα και ανάπτυξη, η επένδυση σε συστήματα και διαδικασίες για την κυβερνοασφάλεια, κ.α.
Τι πρέπει να γίνει λοιπόν;
Προτείνουμε μέτρα που μπορούν να αποδώσουν καρπούς άμεσα. Μέτρα που θα έχουν αποτέλεσμα μετά από τρία έως πέντε χρόνια και μέτρα που θα εξασφαλίσουν την εύρυθμη λειτουργία της υπηρεσίας για τις επόμενες δύο δεκαετίες.
Αρχικά, λοιπόν, πρέπει να γίνουν όλες οι απαραίτητες ενέργειες, προκειμένου να διευθετηθούν άμεσα τα σημαντικά τεχνικά προβλήματα, τα οποία περιληπτικά αναφέραμε σε δελτίο τύπου που εκδώσαμε στις 8/3/2023.
Ακολούθως, πρέπει να κλείσει το θέμα εξήντα εσωτερικών μετατάξεων στον κλάδο μας, οι οποίες εκκρεμούν από το 2019. Οι υπάλληλοι, οι οποίοι τώρα βρίσκονται σε ομηρία, να τοποθετηθούν άμεσα σε μονάδες Ηλεκτρονικών, με παράλληλα καθήκοντα της παλιάς τους ειδικότητας, ώστε να εκκινήσει η διαδικασία της πλήρους ενσωμάτωσής τους στον κλάδο (εκπαιδεύσεις εξειδίκευσης, αξιολόγηση, απόδοση επάρκειας ειδικότητας ΗΜΑΕΚ), που διαρκεί περίπου δύο χρόνια.
Μεσοπρόθεσμα υπάρχει η ανάγκη άμεσης πρόσληψης μέσω ΑΣΕΠ 50 ΗΜΑΕΚ, με επαναφορά του ηλικιακού ορίου στα 35 έτη. Είναι αυτή η στιγμή για να δώσουμε ελπίδα στους νέους να εργαστούν σε ένα σταθερό περιβάλλον εργασίας με υψηλό κίνητρο γνώσεων και αποδοτικότητας. Οι προσλήψεις αυτές, εφόσον ο διαγωνισμός διενεργηθεί άμεσα, υπολογίζεται ότι θα υλοποιηθούν μετά από δύο χρόνια και τότε θα εκκινήσει η διαδικασία ενσωμάτωσης των νεοδιόριστων υπαλλήλων στον κλάδο ΗΜΑΕΚ, από την εκπαίδευσή τους μέχρι και την απόδοση επάρκειας ειδικότητας ΗΜΑΕΚ.
Παράλληλα, υπάρχει και το «αιώνιο πρόβλημα» των μετακινήσεων, των ανταλλακτικών και των καυσίμων κίνησης. Σε πολλές περιπτώσεις λόγω χρονοβόρων διαδικασιών βάζουμε το χέρι στην τσέπη χωρίς να παίρνουμε πίσω τα χρήματά μας. Εδώ πρέπει και μπορούν να βελτιωθούν οι διαδικασίες διάθεσης πόρων για μικροποσά (π.χ. ένα ταμείο 5.000 ευρώ σε κάθε μονάδα για τα τρέχοντα έξοδα). Θεωρούμε αυτονόητο ότι δεν θέλουμε να λειτουργούμε ανεξέλεγκτα, αλλά ευέλικτα με όλους τους προβλεπόμενους οικονομικούς ελέγχους.
Τέλος, πρέπει να γίνει ο στρατηγικός σχεδιασμός και σωστός προγραμματισμός στη διαχείριση προσωπικού, αλλά και στον εκσυγχρονισμό των συστημάτων αεροναυτιλίας. Πρέπει να φύγουμε από την άναρχη λογική των αποσπασματικών και πυροσβεστικών λύσεων. Λύσεις οι οποίες μόνο πρόσκαιρα αποτελέσματα επιφέρουν.
Η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας είναι το ιερό δισκοπότηρο της ελληνικής οικονομίας, καθώς εισφέρει τα μέγιστα στη βαριά βιομηχανία της χώρας, τον τουρισμό. Ταυτόχρονα, λόγω της γεωπολιτικής θέσης της Ελλάδας, δεν νοείται παραχώρηση της διαχείρισης του εναέριου χώρου σε ιδιώτες.
Πρέπει λοιπόν να διαφυλάττουμε την ΥΠΑ ως κόρη οφθαλμού!