Ματίνα Πούλου «Πολιτικός Φόβος και Έγκλημα. Η περίπτωση του νόμου Παρασκευόπουλου», εκδόσεις Εύμαρος, 2022
Η Ματίνα Πούλου με αυθεντικά ερεθίσματα εμπνεύστηκε και σχεδίασε τη συγγραφή αυτού του βιβλίου, ώστε να υπερασπιστεί τον δάσκαλο Νίκο Παρασκευόπουλο. Να τον υπερασπιστεί επιστημονικά, πολιτικά και ανθρώπινα. Αλλά ταυτόχρονα να υπερασπιστεί και το έργο του, που είναι και έργο της. Να υπερασπιστεί και τη μεγάλη μάχη που έδωσαν μαζί και μαζί με άλλες και άλλους. Τη μάχη, ώστε η ποινή να μην είναι εκδίκηση. Τη μάχη, ώστε ο σωφρονισμός κατά την έκτιση της όποιας ποινής, να αφορά και στο μέσα της φυλακής και στο έξω από αυτήν, δηλαδή και στους φυλακισμένους και στην κοινωνία, χωρίς την πολιτική εργαλειοποίηση και την τεχνητή γιγάντωση του φόβου και της ανασφάλειας.
Ο Νίκος Παρασκευόπουλος είναι δάσκαλος της Ματίνας, με όλη τη σημασία της λέξης δάσκαλος, όταν εκείνη επέλεξε να κάνει μαζί του το μεταπτυχιακό της στη Θεσσαλονίκη. Όταν η Νομική Θεσσαλονίκης, και ειδικά οι καθηγητές που δίδασκαν Ποινικό Δίκαιο, απολάμβαναν αναγνώρισης, αίγλης, εγκυρότητας και σεβασμού για τη γενναιότητα και τη δημοκρατική παρρησία τους, στους δύσκολους καιρούς της τρομοϋστερίας.
Η Ματίνα Πούλου με τη συνολική της παρουσία και δράση και τώρα με το βιβλίο της αυτό, αναζητά την ισορροπία ανάμεσα στο πολιτικά εφικτό και στο οραματικά διεκδικήσιμο. Αναζητά δηλαδή το πώς οι αρχές του κράτους Δικαίου και τα δικαιώματα για όλους, μπορούν να λειτουργήσουν παιδευτικά και για το κράτος και για τους πολίτες, σε μια εποχή αυξανόμενης κοινωνικής ανασφάλειας και συντηρητικοποίησης και μας προτείνει να αντιμετωπίσουμε το έγκλημα όχι μόνο ως καταστολή αλλά κυρίως ως «ένα πολυπαραγοντικό κοινωνικό φαινόμενο».
Αυτό το βιβλίο, λοιπόν, έχει δυο ισότιμους δημιουργούς-συγγραφείς. Τον Νίκο Παρασκευόπουλο και την Ματίνα Πούλου. Αλλά έχει επίσης ως πρωταγωνιστές, χιλιάδες «κολασμένους» θύτες και συχνά ταυτόχρονα θύματα της σύγχρονης κοινωνίας μας, αλλά βέβαια και τα θύματά τους εντελώς αθώα τις περισσότερες φορές. «Που να σου εξηγώ»… μετέφερε πριν από χρόνια ο Διονύσης Σαββόπουλος το σχόλιο του Γρηγόρη Μπιθικώτση για τον Νίκο Κοεμτζή!
Ενίσχυση και διαχείριση του φόβου
Η ΝΔ και με τους μηχανισμούς τής μαύρης προπαγάνδας της και με τη κατασυκοφάντηση του Παρασκευόπουλου, του νόμου του, αλλά και της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, προετοίμασε την ηγεμονία της για την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας από τον Μητσοτάκη. Η επιστημονική κοινότητα, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, σιώπησε, το ίδιο έκαναν και οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας. Ήταν η εποχή που το αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο διευκόλυνε το παλιό πολιτικό προσωπικό να συσπειρωθεί, με στόχο την πολιτική συντριβή της Αριστεράς, ώστε όχι μόνο να γίνει παρένθεση, αλλά «να συρρικνωθεί μέχρι εξαφανίσεως».
Οφείλουμε όμως να επισημάνουμε ότι η Αριστερά, ως όλον και ο ΣΥΡΙΖΑ επίσης ως όλον, μείναμε πολύ πίσω από τις ανάγκες. Ούτε τον Νίκο υπερασπιστήκαμε όσο και όπως έπρεπε, ούτε τον νόμο του, αλλά ούτε βέβαια και το συνολικό ριζοσπαστικό μεταρρυθμιστικό έργο του. Ένας απολογητικός αμυντισμός κυριάρχησε στις γραμμές μας και αυτό το «κενό» το πληρώνουμε ακόμα και σήμερα.
Επί σχεδόν τέσσερα χρόνια (2015-2019), με όπλο τον φόβο και μάλιστα τον φόβο της θυματοποίησης από εγκληματικές ενέργειες, η ΝΔ επιχείρησε να ανακτήσει την ιδεολογική ηγεμονία που είχε χάσει η Δεξιά μετά τη μεταπολίτευση.
Έτσι επικεντρώθηκε σε τομείς που η κοινωνία θα μπορούσε εύκολα να αφομοιώσει και να ταυτιστεί με τα θύματα εγκληματικών ενεργειών, αφού η ανθρώπινη αβεβαιότητα υποδαυλιζόταν συστηματικά μέσω του φόβου από τον αντιπολιτευτικό λόγο της ΝΔ και των κέντρων εξουσίας, με την ενορχήστρωση των ΜΜΕ.
Η συκοφαντική και παραπλανητική ταύτιση της δήθεν αύξησης της εγκληματικότητας με τον «νόμο Παρασκευόπουλου», απέδειξε πόσο αδίστακτη είναι η ΝΔ όταν εκτελεί συγκεκριμένο σχέδιο. Δεν διστάζει να συκοφαντεί, να παραπλανά, να επιστρατεύει συνειδητά ψέματα, ώστε να ταυτίσει τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Παρασκευόπουλο με τη δήθεν αύξηση της εγκληματικότητας.
Η ΝΔ το ίδιο βέβαια έκανε και εξακολουθεί να κάνει, με την εγκληματοποίηση των μεταναστών και προσφύγων, οι οποίοι μάλιστα μέχρι και το 2014 ήταν αόρατοι, κλεισμένοι σε κέντρα κράτησης, σε ελεγχόμενες δομές και φυλακές, αν και ήταν πρόσφυγες πολέμου! Γι’ αυτό άλλωστε η βαρβαρότητα και η ανοησία των εξουσιαστών δεν μπορούσε να αντέξει ότι οι άνθρωποι αυτοί είχαν δικαίωμα να κυκλοφορούν ελεύθεροι, ούτε καν το δικαίωμα να… λιάζονται στο κέντρο της Αθήνας.
Η αντιδραστική και ανελεύθερη Δεξιά με την παραποίηση της πραγματικότητας ενίσχυσε τεχνητά τον γενικευμένο φόβο για το έγκλημα στον πληθυσμό και εν συνεχεία ανέλαβε τη διαχείριση του φόβου προς όφελός της. Είναι αλάνθαστη αυτή η συνταγή για τη διαμόρφωση μιας στέρεης σχέσης υποταγής.
Γροθιά στο στομάχι
Όλα αυτά που συνοπτικά θίγω πιο πάνω, έρχεται η Ματίνα Πούλου να τα τεκμηριώσει και να τα εμβαθύνει αξιόπιστα, στις 200 περίπου σελίδες του εξαίρετου βιβλίου της, με έναν εξαίρετο επίσης πρόλογο του Ευτύχη Φυτράκη και με την εισαγωγή της συγγραφέως.
Στο πρώτο μέρος πραγματεύεται και τέμνει όλα τα επίδικα ανάμεσα στο έγκλημα και στη χειραγωγητική καλλιέργεια πολιτικού φόβου.
Πέντε κεφάλαια με βαθύ στοχασμό, με οξυδέρκεια και κυρίως με θαυμαστής αμεσότητας κριτική αποδόμηση της πολιτικής σκέψης και πράξης της Δεξιάς και ειδικά της νεο-Δεξιάς του Σαμαρά, του Μητσοτάκη και των γόνων του Καρατζαφέρη, στο φόντο του αντι-ΣΥΡΙΖΑ μετώπου και της επιδιωκόμενης «αριστερής παρένθεσης».
Ακολουθεί το δεύτερο μέρος με τις εξειδικευμένες στοχεύσεις και παρεμβάσεις του «νόμου Παρασκευόπουλου». Στα επτά κεφάλαια αυτού του δεύτερου μέρους, δικαιώνεται με θαυμαστή πληρότητα ο υπότιτλος «Η περίπτωση του νόμου Παρασκευόπουλου», σε αρμονική αντίστιξη με όσα τίθενται στο πρώτο μέρος. Αυτά τα επτά κεφάλαια είναι… «γροθιά στο στομάχι»!
Το βιβλίο αυτό στο καθαρά συγγραφικό μέρος κλείνει με πέντε περίπου σελίδες «αντί επιλόγου», με τον χαρακτηριστικό και δυνατό τίτλο: «Ο φόβος βλάπτει σοβαρά τη Δημοκρατία».
Κρίνω ότι αξίζει πραγματικά να παραθέσω δύο μικρά αποσπάσματα που συμπυκνώνουν χωρίς βέβαια να εξαντλούν τη σημαντικότητα του βιβλίου αυτού. Το ένα είναι από την εισαγωγή:
«Ο επίδικος νόμος δεν ευτύχησε να δεχτεί μια ψύχραιμη κριτική ή αντίκρουση και βέβαια ποτέ δεν υπήρξε δημόσια συζήτηση για την ποιότητα, τους στόχους και τον προσανατολισμό της αντιεγκληματικής πολιτικής, που ως χώρα θα θέλαμε να έχουμε. Αντίθετα το κενό από την απουσία της συζήτησης κατέλαβε η “βεβαιότητα” ότι ο συγκεκριμένος νόμος αποτελούσε απειλή για τη δημόσια ασφάλεια. […] Η “βεβαιότητα” που στερεί ακόμα και το δικαίωμα της διαφωνίας, δεν ταιριάζει στη δημοκρατία αλλά στη δημαγωγία και αυτό συνέβη με το “νόμο Παρασκευόπουλου”».
Kαι το άλλο από τον ενότητα «αντί επιλόγου»:
«Σήμερα ο “νόμος Παρασκευόπουλου” έχει περάσει στην ιστορία, αφού καμία από τις βασικές ρυθμίσεις του δεν είναι σε ισχύ. Ωστόσο, σημαντικότερο από αυτές καθαυτές τις διατάξεις του υπήρξε κατά την άποψή μου το πολιτικό διακύβευμα που τέθηκε με αφορμή το νόμο. Και τούτο θα μπορούσε να συνοψιστεί στην εγκατάλειψη της θέασης του εγκλήματος ως κοινωνικού προβλήματος και στην αντικατάστασή της από μια παραπλανητική προβολή του, ικανή να απομακρύνει τη συλλογική προσοχή από τα πραγματικά επίδικα».
Ευχαριστούμε την Ματίνα Πούλου, όχι μόνο για όσα γράφει στο βιβλίο της αλλά και γιατί με την έκδοσή του επαναφέρει και επικαιροποιεί την αντίσταση στη βαρβαρότητα απέναντι στην επικίνδυνη θεωρία του «εσωτερικού εχθρού».