Δεν έχουν τέλος οι πνιγμοί και τα μαρτύρια των προσφύγων που προσπαθούν να προσεγγίσουν τις ευρωπαϊκές ακτές, ελπίζοντας να ξεφύγουν από την πείνα και τις πολιτικές διώξεις.
Τουλάχιστον 29 πρόσφυγες που προέρχονταν από την Υποσαχάρια Αφρική πνίγηκαν στα ανοιχτά της Τυνησίας, ενώ προσπαθούσαν να διασχίσουν τη Μεσόγειο για να φθάσουν στην Ιταλία. Το τυνήσιο λιμενικό διέσωσε 5 άτομα μπροστά στην ακτή της Μαχντία, σύμφωνα με την τυνήσια ΜΚΟ Forum.
Οι πρόσφυγες που φεύγουν από τις ακτές της Τυνησίας είναι πολίτες της χώρας, αλλά προέρχονται και από το Κονγκό, το Καμερούν, τη Νιγηρία, την Ακτή του Ελεφαντοστού, τη Γουϊνέα, τη Σιέρα Λεόνε, τη Συρία, το Μαρόκο και τη Μπουρκίνα Φάσο.
Η πολιτική, κοινωνική και οικονομική κατάσταση στην Τυνησία είναι δραματική. Ο πρόεδρος Καΐς Σαϊέντ θέλει να πνίξει κάθε αντίθετη φωνή, τιμωρώντας συστηματικά όλους αυτούς που αντιστάθηκαν στο πραξικόπημα της 25ης Ιουλίου 2021. Έπειτα από την αποτυχία του στις εκλογές του Ιανουαρίου, όπου υπήρξε 90% αποχή, και έπειτα από την αποτυχία του δημοψηφίσματος με το οποίο προσπάθησε να αποκτήσει περισσότερες εξουσίες, καθώς και έπειτα από την απαίτηση της αντιπολίτευσης για παραίτησή του, μοιάζει σαν να θέλει να εκδικηθεί τους πολιτικούς του αντιπάλους για τις δικές του αποτυχίες. Ο πρόεδρος έφθασε στο σημείο να δηλώσει ότι θεωρεί την αντιπολίτευση ως «καρκινικά κύτταρα που πρέπει να εξοντωθούν με ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία». Οι πολιτικοί του αντίπαλοι έγιναν οι αποδιοπομπαίοι τράγοι της κακής διαχείρισης της χώρας από τον ίδιο. Πλήθος διώξεων και συλλήψεων εντάσσονται στο σχέδιο του Σαϊέντ, καθώς και η προσπάθειά του να επηρεάσει το δικαστικό σώμα. Ο πρόεδρος, επιχειρώντας να καταστείλει και να εμποδίσει την ελεύθερη ενημέρωση, στράφηκε και εναντίον των δημοσιογράφων και ανάμεσα στις πολλές συλλήψεις ήταν και αυτή του Νουρεντίν Μπουτάρ, ιδιοκτήτη ενός από τα σπουδαιότερα ραδιόφωνα της χώρας, του Mosaique FM, και του πολιτικού αναλυτή Φαούζι Καμούν της εφημερίδας Businnes News .
Ο ύπατος αρμοστής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, Φόλκερ Τουρκ, μίλησε για ανησυχία σε σχέση με την επιδείνωση της καταστολής στην Τυνησία.
Με την ανεργία στο 16% και τον πληθωρισμό πάνω από το 10%, ο Σαϊέντ, εκτός από την καταστολή των πολιτικών του αντιπάλων, θεώρησε χρήσιμο να ενοχοποιήσει για όλα τα δεινά της χώρας τους πρόσφυγες από την Υποσαχάρια Αφρική.
Έτσι, λοιπόν, την 21η Φεβρουαρίου 2023 ο τυνήσιος πρόεδρος είπε ότι ο στόχος των κυμάτων «παράνομης μετανάστευσης» είναι να μετατρέψουν την Τυνησία σε μια χώρα αποκλειστικά αφρικανική, χωρίς σχέσεις με τον αραβικό και ισλαμικό κόσμο. Κατηγόρησε τους μετανάστες ως φορείς βίας, εγκληματικότητας και απαράδεκτων πράξεων.
Μια έρευνα του 2021 για τη μετανάστευση στην Τυνησία υπολόγισε σε 21.000 τους αλλοδαπούς που προέρχονται από αφρικανικές χώρες που δεν ανήκουν στο Μαγκρέμπ, σε έναν πληθυσμό 12 εκατομμυρίων κατοίκων. Από αυτούς, περίπου 7.200 είναι φοιτητές. Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ αναφέρει ότι τον Ιανουάριο του 2023 στη χώρα είχαν καταγραφεί περίπου 9.000 πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο. Οι περισσότεροι προέρχονταν από την Ακτή του Ελεφαντοστού, τη Συρία, το Καμερούν και το Σουδάν και λιγότεροι ήταν οι προερχόμενοι από τη Γουϊνέα, τη Λιβύη και από άλλες χώρες. Το μεγαλύτερο μέρος τους θεωρεί την Τυνησία ως μια χώρα διέλευσης, με τελικό προορισμό την Ευρώπη.
Από τις αρχές του 2022 –πάντοτε σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ– το 100% των εισόδων στη χώρα πραγματοποιήθηκε δια θαλάσσης, ενώ το 2019 ήταν μόνο το 33%. Η επιλογή των προσφύγων να διασχίσουν τη Λιβύη από τη θάλασσα, να φθάσουν στην Τυνησία, για να αναχωρήσουν από το Σφαξ για την Ιταλία, αντί να διασχίσουν τα σύνορα με την Αλγερία, έγινε κυρίαρχη το 2020, από τη στιγμή που οι συγκρούσεις ανάμεσα σε δυνάμεις της Μπουρκίνα Φάσο και οι μάχες με τους ισλαμιστές στο νότιο Μάλι αποσταθεροποίησαν περαιτέρω την περιοχή.
Τον Φεβρουάριο του 2023 η αστυνομία άρχισε να στοχοποιεί τους αφρικανούς αλλοδαπούς. Άρχισαν αδικαιολόγητες συλλήψεις, ακόμη και προσφύγων και αιτούντων άσυλο, καθώς και φοιτητών. Δεν έλειψαν και οι ρατσιστικές επιθέσεις, με αρκετά θύματα να καταλήγουν στο νοσοκομείο. Ήταν επόμενο όλοι αυτοί οι άνθρωποι να οδηγηθούν σε μια απελπισμένη προσπάθεια φυγής από τη χώρα.
Η Ευρώπη αντιμετωπίζει τη δραματική κρίση στην Τυνησία με τρόμο, μήπως αποβιβαστούν περισσότεροι κολασμένοι της γης στις ακτές της. Γι’ αυτό, ο ευρωπαϊκός επίτροπος για την οικονομία, Πάολο Τζεντιλόνι, βρέθηκε πριν από λίγες μέρες στην Τυνησία για να εξετάσει την πιθανότητα επενδύσεων και βοήθειας, προκειμένου να μην καταρρεύσει η χώρα.
Το ΔΝΤ είναι έτοιμο να δανείσει 1,9 δισεκατομμύρια δολάρια, αλλά σε αντάλλαγμα ζητά σκληρές μεταρρυθμίσεις, «εξυγίανση» των δημοσίων επιχειρήσεων, έλεγχο των μισθών, περικοπές των επιδομάτων. Εξαιρετικά αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες είναι φυσικό να προκαλέσουν νέες μαζικές διαμαρτυρίες.
Όλα αυτά απέχουν πολύ από τα αιτήματα της «Επανάστασης των Γιασεμιών» του 2011 για δουλειά, δημοκρατία και για μια ζωή με αξιοπρέπεια.