Ποιος να το περίμενε ότι η Νέα Δημοκρατία θα σηκώσει το χαρτί του εθνικισμού κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου. Πραγματικά μεγάλη έκπληξη, δεν έχει ξανασυμβεί ποτέ στην ελληνική δεξιά (που συχνά συναγελάζεται με την ακροδεξιά)!
Το χαρτί αυτό εν έτει 2023 ακούει στο όνομα φράχτης του Έβρου. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, κλείνοντας το μάτι στους ακροδεξιούς ψηφοφόρους (που εσχάτως δείχνουν τάσεις φυγής από τη δεξιά πολυκατοικία), τονίζει συνεχώς και με στόμφο ότι εφόσον επανεκλεγεί, ο φράχτης στη συνοριακή γραμμή Ελλάδας-Τουρκίας θα επεκταθεί, έργο που μάλιστα θα χρηματοδοτηθεί από τον ελληνικό προϋπολογισμό (πάντα ανοιχτοχέρης ο πρωθυπουργός αν πρόκειται να ικανοποιήσει τη δίψα του κοινού του για "ασφάλεια" και "τάξη").
Για το σόου
Η γαλαντομία αυτή του κ. Μητσοτάκη προέκυψε μετά την ευρωπαϊκή σφαλιάρα που δέχθηκε με την οποία έγινε σαφές τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ιταλία (της ακροδεξιάς κυβέρνησης Μελόνι) ότι τα κοινοτικά ταμεία δεν πρόκειται να χρηματοδοτήσουν από εδώ και πέρα έργα για φράχτες στις συνοριακές γραμμές των κρατών μελών.
Παράλληλα, επειδή μία από τις σχετικές τροπολογίες την "κατέβασε" ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και αντιπρόεδρος του ευρωκοινοβουλίου Δημήτρης Παπαδημούλης, η κυβέρνηση άρχισε την εμφυλιοπολεμικής έμπνευσης σπέκουλα για τον ΣΥΡΙΖΑ και την Αριστερά περί μειωμένου πατριωτισμού, "προδοσίας" κτλ (70 και πλέον χρόνια μετά το τέλος του εμφυλίου δεν έχουν βαρεθεί να ανεβάζουν το ίδιο έργο οι διάφορες κομματικές εκδοχές της δεξιάς στην Ελλάδα).
Ο πρωθυπουργός ταξίδεψε στον Έβρο για να στηρίξει από κοντά το αφήγημά του, να φωτογραφηθεί σαν άλλος Ντόναλντ Τραμπ κοντά στο φράχτη και να δεσμευτεί εκ νέου για την επέκτασή του αν και η "πίεση" από τις προσφυγικές ροές είναι τα τελευταία χρόνια σαφώς μειωμένη.
Λογικές κινήσεις οι παραπάνω αν σκεφτεί κανείς ότι το 2023 δεν υπάρχει στο τραπέζι η Συμφωνία των Πρεσπών για να πουλήσει πατρίδα (κατά τον επιτυχημένο χαρακτηρισμό του Γιώργου Κατρούγκαλου) η Νέα Δημοκρατία. Και αφού οι Μακεδονομάχοι έβαλαν τα σπαθιά στα θηκάρια τους, χρειαζόταν ένα νέο "πατριωτικό" αφήγημα για να περιοριστούν οι διαρροές σε Βελόπουλο, Κασιδιάρη και λοιπές ακροδεξιές δυνάμεις. Την ίδια ώρα, η ρητορική αλά Τραμπ (και Αντώνη Σαμαρά) περί "υβριδικών απειλών", "λαθρομεταναστών", "εισβολέων" αλλά και η επίθεση εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος, υποτίθεται ότι επιθυμεί την Ελλάδα "ξέφραγο αμπέλι", καλά κρατεί σε δημόσιες τοποθετήσεις στελεχών της Νέας Δημοκρατίας. Τι είχες Γιάννη, τι είχα πάντα...
Η θέση του ΣΥΡΙΖΑ
Η ομολογουμένως χοντροκομμένη προπαγάνδα του κυβερνώντος κόμματος και μεγάλους μέρους των κατεστημένων μίντια αντιμετωπίζεται πολύ εύκολα χωρίς η Αριστερά (γενικότερα) και ο ΣΥΡΙΖΑ (ειδικότερα) να οπισθοχωρούν από τις θέσεις αρχής που διαχρονικά εκφράζουν για το προσφυγικό ζήτημα.
Ήδη η ιστορία του "ανθέλληνα" Παπαδημούλη ο οποίος "κατέβασε" τροπολογία, έτσι ώστε να "κόψει" από την Ελλάδα χρήματα που θα πήγαιναν στην επέκταση του φράχτη του Έβρου δεν μπορεί να σταθεί. Δεν είναι μόνο ότι οι σχετικές τροπολογίες ψηφίστηκαν σχεδόν από όλες τις πολιτικές ομάδες του ευρωκοινοβουλίου, είναι ότι ψηφίστηκαν και από το μισό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, στο οποίο ανήκει και η Νέα Δημοκρατία. Αν οι ευρωπαίοι σύμμαχοί σου δεν στηρίζουν το αφήγημά σου, τότε αυτό παρουσιάζει προφανώς πάρα πολύ μεγάλα κενά.
Επί της ουσίας, ο τομεάρχης Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Κατρούγκαλος επεσήμανε ότι "θέλει μεγάλο θράσος να επιμένεις ότι αντί τα ευρωπαϊκά κονδύλια να κατευθύνονται στην αντιμετώπιση της κρίσης, την υγεία ή υποδομές και εξοπλισμό που συμβάλλουν πραγματικά στη φύλαξη συνόρων, πρέπει να πηγαίνουν σε νέους φράχτες για να κάνει σόου ο κ. Μητσοτάκης" απογυμνώνοντας την κυβερνητική θέση και αναδεικνύοντας τον ωμό λαϊκισμό στον οποίο καταφεύγει το κυβερνών κόμμα για να συγκινήσει τα ακροδεξιά ακροατήρια.
Η αλήθεια είναι βέβαια ότι η αντιμετώπιση του προσφυγικού από τους κυβερνητικούς θώκους υπήρξε μία δύσκολη υπόθεση για τον ΣΥΡΙΖΑ. Η διαχείριση του μεγάλου προσφυγικού ρεύματος του 2015 τον έριξε εξ αρχής στα πολύ βαθιά, όπως και το ζήτημα της κατάστασης των προσφυγικών δομών, κυρίως στη Μόρια. Ο ΣΥΡΙΖΑ, αν και δεν πιστεύει στον φράχτη και στη χρησιμότητά του, δεν τον γκρέμισε κατά τη διάρκεια της κυβερνητικής του θητείας αλλά ούτε φυσικά τον επέκτεινε.
"Η προστασία των συνόρων, αυτονόητη λειτουργία κάθε κράτους, δεν πρέπει να συγχέεται με την, εξίσου αυτονόητη, υποχρέωση σεβασμού της διεθνούς νομιμότητας, του ανθρωπιστικού δικαίου και της συνθήκης της Γενεύης" κατέληγε σε σχετική ανακοίνωσή του ο Γιώργος Κατρούγκαλος με ένα μότο που καλό θα είναι να ακούγεται ως απάντηση στις εθνικιστικές εξαλλοσύνες της Δεξιάς. Γίνεται έτσι σαφές ότι το επιχείρημα που χρησιμοποίησε πρόσφατα σε τηλεοπτική της εμφάνιση η εκπρόσωπος του κόμματος Πόπη Τσαπανίδου ότι "οι φράχτες δεν αρκούν" δεν εκφράζει με σαφήνεια τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ για το ζήτημα. Οι φράχτες δεν είναι μέρος της λύσης, άρα δεν τίθεται θέμα για το αν αρκούν ή όχι. Και αυτό, που αποτελεί άλλωστε πάγια θέση του ΣΥΡΙΖΑ, πρέπει να διατυπωθεί σαφώς από όλα τα χείλη. Η αποφυγή τοποθέτησης μπορεί να υπονοεί και μια στρατηγική, που δεν συνάδει με την παράδοση του ΣΥΡΙΖΑ.
Το νομικό στάτους του φράχτη
Πολλές φορές συζητάμε και γράφουμε για το φράχτη (παρασυρόμενοι, κάποιες εξ αυτών, από την ατζέντα του αντιπάλου) χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη μας ότι η ύπαρξή του και μόνο μπορεί να χαρακτηριστεί ως απολύτως προβληματική νομικά. Όπως έγραφε σε πρόσφατο άρθρο του στο NEWS 24/7 o πρώην πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας Σπύρος Απέργης "με βάση τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, οι νόμιμες οδοί για τους αιτούντες διεθνή προστασία πρέπει να είναι «ουσιαστικά και αποτελεσματικά προσβάσιμες στους αιτούντες», κάτι που δεν διαθέτει η Ελλάδα, δηλαδή ουδείς μπορεί να εμφανιστεί νόμιμα και να ζητήσει διεθνή προστασία με κάποιο τρόπο στην Ελλάδα (συνοριακά περάσματα, προξενεία και πρεσβείες του κράτους στο εξωτερικό κλπ). Συνεπώς όλες οι αναχαιτίσεις και οι αποτροπές εισόδου παράτυπων αλλοδαπών είναι παράνομες, εφόσον δεν προσφέρονται τέτοιες νόμιμες είσοδοι και όσοι τις διαπράττουν πρέπει να ελεγχθούν από τη δικαιοσύνη για τις σχετικές πράξεις και παραλείψεις τους".
Από τη στιγμή, λοιπόν, που η Ελλάδα δεν διαθέτει νόμιμες και αποτελεσματικά προσβάσιμες οδούς στους αιτούντες άσυλο κάθε είδους αναχαίτιση, και ο φράχτης, θεωρείται παράνομη με βάση το ευρωπαϊκό δίκαιο. Γι' αυτό ο ίδιος ο κ. Απέργης, συμπεραίνει ότι ο φράχτης στον Έβρο "παραβιάζει το ευρωπαϊκό δίκαιο". Όπως το διαβάζετε, χωρίς ναι μεν αλλά. Για να παραμείνει όρθιος ο φράχτης, θα πρέπει η Ελλάδα να ανοίξει άλλες "πόρτες" νόμιμης και προσβάσιμης διέλευσης για τους αιτούντες άσυλο. Σε διαφορετική περίπτωση, η χώρα είναι έκθετη και νομικά, εκτός από ηθικά. Και αφήστε τους έλληνες δεξιούς/ακροδεξιούς να ονειρεύονται φράχτες (ακόμα και πλωτούς, το έχουμε ακούσει και αυτό) σε όλα τα μήκη και πλάτη των συνόρων.
Τελικό συμπέρασμα: Το προσφυγικό ζήτημα δεν αντιμετωπίζεται με επικοινωνιακά πυροτεχνήματα που δεν είναι τίποτα άλλο από στάχτη στα μάτια των αφελών. Η προοδευτική κυβέρνηση που μπορεί να προκύψει μετά την εκλογική αναμέτρηση της 21η Μαΐου θα έχει να διαχειριστεί σειρά δυσκολιών και προβλημάτων, τα οποία συσσώρευσε η λαϊκιστική πολιτική του κατά τα άλλα φιλελεύθερου Κυριάκου Μητσοτάκη. Η Αριστερά οφείλει να διαθέτει και όραμα αλλά και συγκεκριμένο σχέδιο το οποίο φυσικά βρίσκεται στον αντίποδα των επιδιώξεων των ιδεολογικών της αντιπάλων.