Η οπτική ταυτότητα και φέτος σχεδιάστηκε από το δημιουργικό γραφείο GDesign Studio με την έννοια της ελευθερίας όπως την είδαν ο Μιχάλης Γεωργίου και ο Δημήτρης Στεφανίδης. κυριαρχεί το λευκό, το άσπρο χρώμα της μαρμάρινης επιφάνειας κι ένα τρίπτυχο με ένα χελιδόνι, μια καρδιά και το νερό συμβολίζοντας την ανεξαρτησία, την αγάπη και την πηγή της ζωής, αντίστοιχα.
Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου 2023
Με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από τη συγγραφή του Ύμνου εις την Ελευθερίαν του Σολωμού, το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου θέτει και τις 76 συνολικά παραγωγές του κάτω από αυτόν τον γενικό τίτλο. Από την επίκληση ωστόσο αυτού του θεμελιώδους δικαιώματος της ελευθερίας, σήμερα στη ζωή μας και στην τέχνη προκύπτει το ερώτημα: Πόσο ελεύθερες και ελεύθεροι είμαστε;
Η καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, Κατερίνα Ευαγγελάτου συμπληρώνει συνοψίζοντας όλο το σκεπτικό της επιτροπής: «Είμαστε ελεύθεροι να στοχαστούμε, να πράξουμε, να επιλέξουμε τον τρόπο ζωής μας, να αγαπήσουμε όποιο πλάσμα αγαπάμε, να πούμε τη γνώμη μας χωρίς φόβο, να τοποθετηθούμε δημοσίως. Και επιπλέον, είμαστε άραγε έτοιμες και έτοιμοι για την ελευθερία των άλλων και όχι μόνο τη δική μας; Για την ελευθερία των άλλων ομάδων, που δεν ταυτίζονται με το δικό μας εθνικό, φυλετικό, ταξικό, θρησκευτικό, σεξουαλικό “εμείς”. Είναι εφικτή η κοινωνική συνύπαρξη, αν η ελευθερία δεν βαδίζει χέρι-χέρι με τον σεβασμό απέναντι στον άλλο αλλά και την ατομική υποχρέωση και ευθύνη; Αλλά και ειδικότερα στο πεδίο της Τέχνης, είμαστε ελεύθερες να συλλογιστούμε, να συλλάβουμε και να δώσουμε σάρκα στις ιδέες μας; Τι μας εμποδίζει; Πώς οι περιορισμοί κάθε είδους διαμορφώνουν τελικώς το αποτέλεσμα των πράξεών μας;».
Εύλογα λοιπόν το κεντρικό θέμα του φετινού καλλιτεχνικού προγράμματος και ο υπότιτλος της φετινής διοργάνωσης όπως ανακοινώθηκε είναι: η «Ελευθερία των άλλων». Στην καρδιά σχεδόν της προεκλογικής περιόδου και σε κλίμα τεταμένο, οι καταλήψεις θεάτρων και σχολών είναι νωπές ακόμα, και ενώ οι έλληνες ηθοποιοί, σκηνοθέτες, χορευτές, μουσικοί που θα λάβουν μέρος χαρακτηρίζονται ως αποφοίτου λυκείου, ανακοινώθηκε στη συνέντευξη Τύπου το πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου 2023. Η εκκωφαντική σιωπή δια της απουσίας της υπουργού Πολιτισμού καθώς και του υφυπουργού της, υπογράμμισε τον χαρακτήρα των σχέσεων τους με τον καλλιτεχνικό κόσμο.
Με μια σύντομη ματιά στο πρόγραμμα, από τις διεθνείς συμπαραγωγές και τα μεγάλα ονόματα το διεθνές στίγμα του φετινού προγράμματος το δίνει ο γερμανός σκηνοθέτης Φρανκ Κάστορφ που με την αναρχική ματιά του σκηνοθετεί «Μήδεια», στις 20 και 21 Ιουλίου, αποκλειστικά στην Επίδαυρο. Να σημειώσουμε πως με έναυσμα την παράσταση του Φρανκ Κάστορφ αλλά και την επέτειο των 100 χρόνων από τη γέννηση της Μαρίας Κάλλας, εγκαινιάζεται η επαναλειτουργία του εκθεσιακού χώρου στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου μετά από 22 χρόνια που παρέμεινε κλειστός. Η επαναλειτουργία του θα ξεκινήσει με μια περιοδική έκθεση αφιερωμένη στη Μήδεια, η οποία θα εστιάζει στην παρουσία της θρυλικής ηρωίδας στο αργολικό θέατρο από το 1956 έως τις μέρες μας, με μοναδικής αξίας τεκμήρια από την αρχειακή συλλογή του Φεστιβάλ, αλλά και των πολιτιστικών οργανισμών και θιάσων (Εθνικό Θέατρο, ΚΘΒΕ, ΘΟΚ, Θέατρο Τέχνης, Αμφι-Θέατρο Σπύρου Α. Ευαγγελάτου, κ.ά.)
Στο Ηρώδειο
Η επόμενη μεγάλη διεθνής έκπληξη, θα πραγματοποιηθεί στο Ηρώδειο και αφορά τον Φιλίπ Κεν, με μια παράσταση συμπαραγωγή του Φεστιβάλ Αθηνών με κορυφαία διεθνή Φεστιβάλ, εμπνευσμένη από τον γνωστό πίνακα του Ιερώνυμου Μπος «Κήπος των ηδονών». Η παράσταση θα είναι προσαρμοσμένη ειδικά για το ρωμαϊκό ωδείο και θα κλείσει το αθηναϊκό πρόγραμμα του ΦΑ στις 4 Αυγούστου, ξεκινώντας όμως ταυτόχρονα το ταξίδι της στην Ευρώπη.
Το Ηρώδειο ανοίγει με τη «Μαντάμα Μπατερφλάι» του Τζάκομο Πουτσίνι από την Εθνική Λυρική Σκηνή, σε σκηνοθεσία του Γάλλου σκηνοθέτη Ολιβιέ Πι και σε μουσική διεύθυνση του Βασίλη Χριστόπουλου. Ο αρχιμουσικός Κρίστοφ Έσενμπαχ, με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, συμπράττει με τον Κινέζο σούπερ σταρ πιανίστα Λανγκ Λανγκ σε ένα μεγάλο μουσικό γεγονός. Ο Θεόδωρος Κουρεντζής έρχεται με το νέο του καλλιτεχνικό εγχείρημα, την ορχήστρα Utopia, ένα διεθνές σύνολο αποτελούμενο από κορυφαίους σολίστες του κόσμου, με την Τρίτη συμφωνία του Γκούσταβ Μάλερ. Ο Τζον Κέιλ, ο ουαλός μουσικός που έγραψε ιστορία με τους Velvet Underground, έρχεται και αυτός στο Ηρώδειο για μια μουσική αναδρομή σε μια πορεία που καλύπτει πάνω από έξι δεκαετίες και είναι πολλά ακόμα τα ονόματα που περιλαμβάνει το πρόγραμμα για τις ξεχωριστές μουσικές βραδιές στο Ηρώδειο: Waterboys, Sigur Rós, Αλεξάντρ Ντεσπλά, James και Kraftwerk, Herbie Hancock, Nils Frahm και βέβαια ο Σταύρος Ξαρχάκος.
Στο Ωδείο Αθηνών
Στις νέες «καινοτομίες» είναι το Φεστιβάλ νέας μουσικής SubSet σε επιμέλεια Σταύρου Γασπαράτου που θα γεμίσει τους χώρους του Ωδείου Αθηνών με οπτικοακουστικές εγκαταστάσεις και συναυλίες, μουσικές περφόρμανς και εργαστήρια με νέες αναθέσεις σε έλληνες καλλιτέχνες, αλλά και καλεσμένους από όλο τον κόσμο με έργα που παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό. Από την Ελλάδα οι: Ergon Ensamble, TΕΤΤΤΙΞ, Trigger Happy, MMMΔ & Alem, Saber Rider. Και οι διεθνείς καλλιτέχνες οι: Robert Henke, Kali Malone, Hekla, Sébastien Roux, Vinyl -terror & -horror, Electric Indigo.
Στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού
Το πρόγραμμα έχει κι άλλο ένα ακόμη μουσικό φεστιβάλ να παρουσιάσει με νεανικά ελληνικά σχήματα της εναλλακτικής μουσικής σκηνής και θα φιλοξενηθεί στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, ενώ θα φτάσει μέχρι τη θάλασσα ως το Ellinikon που θα φιλοξενήσει μια εκδήλωση-έκπληξη και θα ανακοινωθεί στο προσεχές διάστημα.
Στην Πειραιώς 260
Το πρόγραμμα της Πειραιώς 260 ανοίγει με τη νέα παράσταση του πρωτοποριακού Ρώσου σκηνοθέτη του θεάτρου και του κινηματογράφου Κιρίλ Σερεμπρένικοφ, που έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα στις 7 και 8 Ioυνίου.
Στην Επίδαυρο
Τα Επιδαύρια ανοίγουν με το Εθνικό Θέατρο και την Κατερίνα Ευαγγελάτου να σκηνοθετεί τον Ιππόλυτο του Ευριπίδη, ενώ η Λένα Κιτσοπούλου για πρώτη φορά σκηνοθετεί στην Επίδαυρο και κατεβαίνει με την κωμωδία του Αριστοφάνη, Σφήκες. Η Έφη Μπίρμπα θα είναι παρούσα με τον Άρη Σερβετάλη στα Βατράχια του Αριστοφάνη, ο Δημήτρης Καταλειφός θα είναι ο Οιδίποδας του Γιώργου Σκεύα στον Οιδίποδα επί Κολωνώ, η Ιώ Βουλγαράκη θα κατέβει με την Εκάβη, το ΚΘΒΕ με τις Τρωάδες σε σκηνοθεσία Χρήστου Σουγάρη και ο Σίμος Κακάλας με τον Οιδίποδα Τύραννο με τον Γιάννη Στάνκογλου στον πρωταγωνιστικό ρόλο.
Στη Μικρή Επίδαυρο
Στη Μικρή Επίδαυρο η αρχή γίνεται στις 8 Ιουλίου με τον Ψαραντώνη. Ανάμεσα στις θεατρικές παραστάσεις ο Παντελής Φλατσούσης παρουσιάζει ένα έργο εμπνευσμένο από τους Επτά επί Θήβας του Αισχύλου με τίτλο «Θήβα: A Global Civil War», ενώ στις 4 και 5 Αυγούστου το έργο του Χρήστου Χωμενίδη εμπνευσμένο από τον Ίωνα του Ευριπίδη με τίτλο «Γίνεται δέντρο το πουλί;» παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία Τάκη Τζαμαργιά.
Ένα πρωτότυπο project
Τα ονόματα της επιμελητικής ομάδας σκηνογράφων: Εύα Νάθενα, Μαρία Κονομή, Κωνσταντίνος Ζαμάνης, Ανδρέας Σκούρτης, Αντώνης Βολανάκης και Σοφία Παντουβάκη ακούστηκαν για ένα πρωτότυπο project που θα υλοποιηθεί φέτος από το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου και αφορά την εθνική συμμετοχή στην Κουαντριενάλε της Πράγας (Prague Quadrennial of Performance Design and Space – PQ), σημείο αναφοράς στον χώρο των παραστατικών τεχνών παγκοσμίως. «Είμαστε ευτυχείς που η εθνική μας συμμετοχή, πιο συμπεριληπτική από ποτέ, θα έχει φέτος τη δική μας στήριξη. Χάρη σ’ αυτή την πρωτοβουλία, που αντανακλά την υπέροχη ζωτικότητα των παραστατικών τεχνών και ιδιαίτερα της σκηνογραφίας – ενδυματολογίας στη χώρα μας, 60 Έλληνες δημιουργοί και 10 πανεπιστημιακά τμήματα και εργαστήρια, θα ταξιδέψουν τη δημιουργική πολυμορφία της σύγχρονης ελληνικής σκηνής πέρα από χρονικά και τοπικά σύνορα», δήλωσε η Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Φεστιβάλ.
Οι Μουσικές Προτάσεις της Εποχής θα επανέρχονται συχνά στην παρουσίαση του προγράμματος του 2023 που οπωσδήποτε είναι το πιο αξιόλογο των τελευταίων ετών.