Στις 6/4 με μεγάλη θλίψη η οικογένειά του, συντρόφισσες και σύντροφοι, φίλοι, αποχαιρετήσαμε έναν άνθρωπο του πολιτισμού και αγωνιστή Λευτέρη Ξάνθο. Γεννήθηκε το 1945 στη Δράμα, όπου έζησε τα δύσκολα παιδικά του χρόνια, δημοτικό και γυμνάσιο. Το 1963 με το “Ελλάς Εξπρές” ταξίδεψε για τη Γερμανία όπου εργάστηκε και ταυτόχρονα σπούδασε γραφικές και καλλιτεχνικές σπουδές.
Από παιδί στη βιοπάλη, στις σπουδές και στους αγώνες. Οργανώθηκε στην αριστερά, από το 1968 στο ΚΚΕ εσωτερικού, και μέχρι τον θάνατό του στις πρώτες γραμμές, με στοχασμό και όραμα πάντα, στα μετερίζια της ανανεωτικής δημοκρατικής και κομμουνιστικής αριστεράς, ΚΚΕ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΎ, ΚΚΕ εσωτερικού – Αναν. Αριστερά έως τώρα στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Γνώρισα τον Λευτέρη το 1972 στη Γερμανία σε ακτίφ στελεχών του ΚΚΕ εσωτερικού. Τον συνάντησα άλλες τρεις-τέσσερις φορές, εκείνα τα χρόνια, σε αντίστοιχες συσκέψεις στη Γερμανία όπου πήγαινα εκ μέρους του Γραφείου οργανώσεων Δυτικής Ευρώπης του ΚΚΕ εσωτερικού. Από την πρώτη συνάντηση, μου έκανε εντύπωση η εργατικότητα και κυρίως η έγνοια του για το πώς θα οργανώναμε τους έλληνες εργάτες, που μαζί με τους αγώνες κατά της δικτατορίας στην Ελλάδα είχαν και τα δικά τους, ιδιαίτερα, προβλήματα ως αναπόσπαστο τμήμα της γερμανικής και ελληνικής εργατικής τάξης που όμως ως Έλληνες είχαν πρόσθετες ανάγκες. Η συντριπτική πλειονότητα των ελλήνων εργατών προέρχονταν από τις αγροτικές πτωχές περιοχές με ελάχιστες γραμματικές γνώσεις. Στις ελληνικές κοινότητες προσπαθούσαμε να ικανοποιούνται. Ο Λευτέρης, όταν στις κομματικές συσκέψεις έπαιρνε τον λόγο, αναφερόταν σε όλα αυτά, ξεχώριζε ως ένας σύντροφος με ιδιαίτερες ευαισθησίες και μαχητικότητα.
Στη Γερμανία, το 1968, γνώρισε τη γυναίκα της ζωής του και από τότε πορεύτηκαν μαζί στη ζωή, η Ζίγκριντ έγινε και φίλη όλων μας και από τότε μέχρι και σήμερα περάσαν δύσκολα αλλά και πολλά εύκολα χρόνια μαζί. Το 1968 έκαναν και τον μονάκριβο γιο τους τον Αλέξανδρο, αρχαιολόγος σήμερα, καλός σύντροφος, με τη δική του επιμονή και δράση. Έχει την πλούσια παρακαταθήκη του πατέρα του, υψηλό ήθος, στάση ζωής κομμουνιστή της ανανέωσης, με πλούσια συγγραφική, ζωγραφική και καλλιτεχνική δημιουργία. Στο σπίτι και στο εργαστήριό του στην Αθήνα έχει αρκετούς αξιόλογους πίνακες μικρούς και πολύ μεγάλους, σχεδόν τοιχογραφίες, που αναφέρονται στους αγώνες του λαού μας, ένας απ’ αυτούς στην τραγική δολοφονία του Παύλου Φύσα.
Όταν μετά την πτώση της δικτατορίας επιστρέψαμε στην Ελλάδα ο Λευτέρης επαγγελματικά ήταν ένας πολύ δημιουργικός γραφίστας, εικονογράφησε αρκετά παιδικά κυρίως βιβλία και των εκδόσεων Οδυσσέας και δύο βιβλία, εκπαιδευτικά, της Ζίγκριντ. Ένα μάλιστα το αξιολόγησε το γερμανικό υπουργείο Παιδείας και το ενέταξε στα σχολικά βιβλία του. Τη ζωή και τη δράση τους, την εξιστορούν στο βιβλίο τους “Ελλάς Εξπρές” που εκδόθηκε το 2016 από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης.
Από τη δεκαετία του 1980 δεύτερη ιδιαίτερη πατρίδα του Λευτέρη έγινε η Αστυπάλαια. Εκεί έμεναν αρκετούς μήνες, τους καλοκαιρινούς συνήθως, με πλούσια πολιτιστική και πολιτική δράση για τα προβλήματα του νησιού. Το 2009 εκδόθηκε το βιβλίο του: “Αστυπάλαια, ιστορία και ιστορίες της”, όπως και λευκώματα για την Αστυπάλαια. Το 1988 μαζί με τους χαράκτες Παναγιώτη Γράββαλo και τον Ιταλό Πίνο Παντολφίνι ιδρύσαν το “εργαστήριο καλλιτεχνικών τεχνών και χαρακτικής” στο νησί.
Αυτό τον φίλο και σύντροφο χάσαμε, άδικα, τα ξημερώματα της 1/4. Άδικα γιατί την τελευταία φορά που τον συνάντησα, στην πορεία της πανεργατικής απεργίας, όπως περπατούσαμε στην Πανεπιστημίου και τα λέγαμε όταν του είπα ότι στις 20/3 θα έφευγα για ταξίδι - με εξέπληξε που ήξερε τόσα πράγματα για την ιστορία και τον πολιτισμό της κεντρικής Ασίας - μου είπε πως θα εισαγόταν στο νοσοκομείο για εγχείρηση στο στομάχι αλλά με καθησύχασε ότι δεν ήταν σοβαρό, γιατί η διάγνωση της πάθησής του ήταν στο πρώτο στάδιο. Μας το επιβεβαίωσε και με μήνυμα στις 27/3 γράφοντας ότι όλα πήγαν καλά, ήταν ήδη σπίτι και ανάρρωνε. Τη μέρα που επιστρέψαμε μάθαμε την τραγική είδηση. Η περιτονίτιδα ήταν μικρόβιο που όπως φαίνεται κόλλησε στην άθλια κατάσταση που επικρατεί στα νοσοκομεία όπως κατάντησε τώρα το ΕΣΥ.
Ας είναι. Πάντως, μαζί με τη βαθιά μας θλίψη του υποσχεθήκαμε ότι θα συνεχίσουμε τους αγώνες, θα τον θυμόμαστε και θα τον τιμάμε, θα εμπνεόμαστε από την ιστορία του. Και ότι όλα δείχνουν πως είναι πολύ πιθανό να τα καταφέρουμε και να απαλλαγούμε, μαζί μας και όλος ο ελληνικός λαός, από τα δεινά που μας επισώρευσε η εξουσία Μητσοτάκη.
Βασίλης Κ.