Η εκδήλωση που οργάνωσαν οι Φίλοι του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζας στη Θεσσαλονίκη, με θέμα την υπεράσπιση των Κοινών Αγαθών και των Δημόσιων Υποδομών, περιέλαβε στην πραγματικότητα δύο συζητήσεις: η μια αφορούσε πράγματι το ανακοινωμένο θέμα του συνεδρίου, και η δεύτερη αφορούσε μια έναρξη συζήτησης για τη διαχείριση των κοινών ως συστατικό της μετάβασης σε ένα νέο καθεστώς που θα μπορούσε να διαδεχθεί το παρακμάζον καπιταλιστικό σύστημα.
Πριν το συνολικό καθεστωτικό ζήτημα που μπορεί να προκύψει από τη συζήτηση για τα Κοινά, υπάρχει το ειδικό κάθε φορά αίτημα για την προστασία των Κοινών και την επάρκειά τους. Αναφερόμενος στο ζήτημα του νερού, ο Γιάννης Κρεστενίτης κατέληξε σε ουσιαστικές προτάσεις σχετικά με την πολιτική προστασίας του αγαθού αυτού με τις κατάλληλες πολιτικές παρεμβάσεις: την κατάργηση του νομικού πλαισίου για την ύπαρξη ρυθμιστικής αρχής και την επανασύσταση της ειδικής γραμματείας υδάτων, τη συμμόρφωση με τις υποδείξεις του ΣΤΕ, την μεταβίβαση των μετοχών εταιριών υδάτων από το ΤΑΙΠΕΔ στο δημόσιο, και την έξοδο της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ από το Χρηματιστήριο.
Η Δέσποινα Σίνου, από το Παρίσι, παρουσίασε τη σημερινή διεθνή συγκυρία σε ό,τι αφορά τα νερά, τόσο από την πλευρά του ΟΗΕ, όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναφέροντας ότι στο σημερινό κλίμα έντονων περιβαλλοντικών ανησυχιών γίνονται συστηματικές προσπάθειες για να προστατευθεί πλήρως το δικαίωμα στο νερό (αλλά και στην ενέργεια), να αποφευχθούν οι απόπειρες ιδιωτικοποιήσεων και να υιοθετηθεί μια διαγενεακή προσέγγιση της εξασφάλισης αυτού του κοινού αγαθού.
Η Σοφία Αδαμ ανέφερε στο τέλος της παρέμβασής της την ανάγκη σύζευξης διαχείρισης του δημοσίου και κοινωνικού ελέγχου, που πρέπει να θεωρήσουμε ότι αποτελεί μια σημαντική εκκρεμότητα της σημερινής περιόδου, καθώς η ύπαρξη μιας τέτοιας σύζευξης δεν πρέπει να θεωρηθεί δεδομένη ως σχέδιο για το μέλλον.
Με την εισαγωγή του ο Μιχάλης Μπαρτσίδης είχε αναφερθεί στις πολλές πλευρές της σημερινής κρίσης του συστήματος όπου ζούμε, σημειώνοντας ότι η εξασφάλιση των Κοινών θα μας επιτρέπει να ξεπεράσουμε το δίλημμα κράτος ή αγορά. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης συνδέθηκε αυτή η πολύπλευρη κρίση με το ερώτημα για τον χαρακτήρα – οριστικό ή όχι – της κρίσης του καπιταλιστικού καθεστώτος.
Ο Δημήτρης Τζανακόπουλος επεσήμανε σωστά ότι στην παράδοση της Αριστεράς δεν υπάρχει η θέση ότι ο καπιταλισμός θα αυτοκαταστραφεί, και υποστήριξε ότι προφανώς η αντικατάστασή του με ένα μετακαπιταλιστικό καθεστώς θα είναι το προϊόν της δραστηριοποίησης των εργαζομένων και των κοινωνιών. Είναι γεγονός ότι η σημερινή επιθετικότητα του κεφαλαίου απέναντι στην εργασία, αλλά και η καταστροφική διοίκηση των εθνικών οικονομιών, με ακραία παραλλαγή και στα δύο την ελληνική περίπτωση, όπως και η στροφή στην αυξημένη παραγωγή εξοπλισμών, είναι εξελίξεις που έχουν υπάρξει και σε προηγούμενες περιόδους της ιστορίας του καπιταλισμού. Αλλά όπως σημείωσε ο Δημήτρης Τσέκερης οι καπιταλιστικές κοινωνίες βρίσκονται σήμερα σε μια τροχιά καταστροφής λόγω της Κλιματικής Αλλαγής, που οφείλεται σε ανθρωπογενή υπερθέρμανση του πλανήτη, για την οποία δεν φαίνεται να κινητοποιούνται όπως θα έπρεπε οι δυνάμεις του κεφαλαίου.
Η παρέμβαση του Δ.Τσέκερη σχετικά με την ενεργειακή μετάβαση, επέτρεψε να τεθούν με τις πραγματικές τους διαστάσεις τα χαρακτηριστικά μιας τόσο σημαντικής αλλαγής, δηλαδή η ανάγκη του σχεδιασμού της μετάβασης, του συντονισμού της με τις παραγωγικές και κοινωνικές μεταβολές, και η ανάγκη της συμμετοχής των εργαζομένων και των πολιτών στο σχεδιασμό και τις αποφάσεις. Η ιδέα ότι ο τρόπος που ασκείται σήμερα (δηλαδή στο σημερινό καθεστώς) η λεγόμενη αναπτυξιακή πολιτική, χρειάζεται μια απλή προσαρμογή για να περιλάβει την ενεργειακή μετάβαση, είναι απολύτως εκτός πραγματικότητας, όπως εξάλλου έχουμε αρχίσει να το διαπιστώνουμε παγκοσμίως. Και η ανάδειξη της σημασίας των Κοινών, δηλαδή της ύπαρξης κοινών πόρων, που αφορούν την μια ή την άλλη κοινότητα, η οποία διοικεί την χρήση αυτών των πόρων, εντάσσεται σε μια προσέγγιση της κοινωνικής οργάνωσης όπου η ενεργός συμμετοχή των εργαζομένων και των πολιτών παίζει έναν σημαντικό και κυρίαρχο ρόλο.
Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, όλες οι παρεμβάσεις στην εκδήλωση της Θεσσαλονίκης ανέδειξαν την ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι πολλαπλές απορρυθμίσεις του υπάρχοντος καθεστώτος, με την ενεργοποίηση της κοινωνίας. Η ιδέα της ανάταξης του καπιταλισμού είναι σήμερα αδιανόητη για όποιον κατανοεί τη συγκυρία στην Ελλάδα και παγκοσμίως, και η περίοδος των καταστροφικών μνημονίων θα έπρεπε να έχει διδάξει ότι οι κυρίαρχες τάξεις δεν έχουν σκοπό να επιδιώξουν νέα κοινωνικά συμβόλαια με τις λαϊκές τάξεις. Τα καθήκοντα της Αριστεράς αφορούν νέες συγκροτήσεις της αλληλεγγύης των πολλών.