Ιστορική δικαστική νίκη για τους εργαζόμενους στα Πετρέλαια Καβάλας, την μοναδική μονάδα παραγωγής πετρελαίου στην Ελλάδα, οι οποίοι αντιμετώπισαν τα τελευταία δύο χρόνια την πιο ακραία μορφή εργοδοτικής αυθαιρεσίας με την ανοχή της κυβέρνησης και την απόλυτη στήριξη του αρμόδιου υπουργείου και των εμπλεκομένων υπηρεσιακών παραγόντων. Ιστορική νίκη όμως και για όλους τους εργαζόμενους σε βαριές βιομηχανίες στην Ελλάδα που καθημερινά διακινδυνεύουν την σωματική τους ακεραιότητα και πολλές φορές την ίδια τους την ζωή για να μπορέσουν να καλύψουν τις ανάγκες των οικογενειών τους. Η υπ’ αρίθμ. 108/2023 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Καβάλας ανοίγει για πρώτη φορά στα νομολογιακά δεδομένα τον δρόμο σε όλους να διεκδικούν την ασφαλή λειτουργία τους εργασιακού τους περιβάλλοντος με επίσχεση εργασίας. Η ανωτέρω απόφαση έκρινε νόμιμη την επίσχεση εργασίας 200 περίπου εργαζομένων απορρίπτοντας σχετική αγωγή της Energean Oil and gas που ζητούσε το αντίθετο. Σύμφωνα με το σκεπτικό της «σε επιχείρηση υψηλής επικινδυνότητας, όπως η συγκεκριμένη, θα πρέπει το ελάχιστο επίπεδο ασφαλείας να ταυτίζεται με το υψηλότερο δυνατό, με την ύπαρξη δικλείδων ασφαλείας που να ελαχιστοποιούν την πιθανότητα δημιουργίας συνθηκών έκτακτης ανάγκης και να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά αυτή, στην περίπτωση που προκύψει, γεγονός το οποίο δεν συνέβαινε εν προκειμένω». Ο δρόμος επομένως ανοίγει για να διεκδικήσουν και άλλοι εργαζόμενοι το υψηλότερο δυνατό επίπεδο ασφαλείας και να σταματήσουν τα συνεχόμενα αρνητικά ρεκόρ εργατικών και μάλιστα θανατηφόρων ατυχημάτων στην χώρα μας.
Απέναντι στη συνδικαλιστική δράση
Στην περίπτωση των πετρελαίων, όλα ξεκίνησαν το 2021 όταν είχαν εκκινήσει διαδικασίες υπογραφής Επιχειρησιακής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας με το επιχειρησιακό σωματείο. Η Energean Oil and gas, η οποία μόλις είχε πάρει έγκριση από το ελληνικό κοινοβούλιο για δάνειο με την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου 100 εκατ. ευρώ και επικαλούμενη για ακόμη μία φορά οικονομικά προβλήματα ανακοίνωσε την πρόθεσή της να αναδιαρθρώσει την οργανωτική δομή της εκμετάλλευσης και υπό μορφή τελεσιγράφου γνωστοποίησε τις ειλημμένες μονομερείς αποφάσεις της και αξίωσε από τους εργαζόμενους να αποδεχτούν την κατάργηση δεκάδων οργανικών και καίριων θέσεων εργασίας, κάτι το οποίο θα σήμαινε συνεχόμενη δωδεκάωρη εργασία για τους εναπομείναντες εργαζόμενους με ανασφαλείς συνθήκες. Ταυτόχρονα, όπως είθισται να πράττουν οι εργοδότες, όταν θέλουν να προκαλέσουν τον κοινωνικό αυτοματισμό ενάντια στους εργαζόμενούς τους, η Energean Oil and gas ξεκίνησε έναν επικοινωνιακό πόλεμο κατασυκοφάντησης του διοικητικού συμβουλίου του Σωματείου των εργαζομένων και προσπάθησε να απαξιώσει την δράση του Σωματείου και να παρέμβει στην λειτουργία του. Και αυτό το έκανε παρότι οι εργαζόμενοι τα προηγούμενα χρόνια είχαν ήδη δεχτεί σωρεία μισθολογικών μειώσεων, απλήρωτες υπερωρίες, πάγωμα του ασφαλιστηρίου συμβολαίου και μείωση των μόνιμων θέσεων εργασίας στις απολύτως απαραίτητες.
Η άκαμπτη στάση της εργοδοσίας στα λογικά αιτήματα και επιχειρήματα των εργαζομένων τούς ανάγκασε να προβούν σε «περιφρούρηση της ασφαλούς λειτουργίας των εγκαταστάσεων», ήτοι να παρευρίσκονται πάντα άτομα - προσωπικό στην πύλη του εργοστασίου για να μπορέσουν να αντικαταστήσουν άμεσα όποιον εργαζόμενο εμφάνιζε τυχόν υπερκόπωση ή ένιωθε σωματική ή ψυχική αδιαθεσία από τα συνεχόμενα δωδεκάωρα. Τη συνδικαλιστική αυτή αντίδραση, η εργοδοσία την ονόμασε δόλια «κατάληψη των εγκαταστάσεων» και σε μια προσπάθεια να εξοντώσει οικονομικά τους εργαζόμενους επέβαλε σύστημα διαθεσιμότητας και αναθεωρώντας μονομερώς το Σχέδιο Αντιμετώπισης Έκτακτων Περιστατικών και αναγκάζοντας τους να εργάζονται με μεγάλη επικινδυνότητα. Και πάλι οι εργαζόμενοι δούλευαν όλοι κανονικά αλλά εθελοντικά κατά την διάρκεια της διαθεσιμότητας ώσπου η εταιρεία τους απομάκρυνε με τη βοήθεια δεκάδων πάνοπλων αστυνομικών, σε μία επιχείρηση κινηματογραφικού επιπέδου, την οποία όλοι παρακολουθήσαμε από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι εργαζόμενοι τότε αναγκάστηκαν να προβούν σε επίσχεση εργασίας για λόγους ασφαλείας και λόγω της άσκησης αυτού του νόμιμου δικαιώματος τους απολύθηκαν σταδιακά όλοι ενώ οι εγκαταστάσεις παραμένουν έως και σήμερα ανενεργές.
Ερωτήματα
Η απόφαση που εκδόθηκε πριν λίγες ημέρες, πέραν της νομολογιακής αξίας που έχει, δημιουργεί και πολλά ερωτήματα όσον αφορά τον ρόλο τόσο της κυβέρνησης, και κυρίως του αρμόδιου υπουργείου, όσο και των αρμόδιων υπηρεσιών για τον έλεγχο της ασφαλούς λειτουργίας των εγκαταστάσεων παραγωγής πετρελαίου του Πρίνου. Ειδικά στον απόηχο της μεγάλης τραγωδίας του σιδηροδρομικού ατυχήματος στα Τέμπη, αναρωτιέται κανείς πώς το αρμόδιο υπουργείο, ενώ είχε λάβει εγγράφως καταγγελίες από τους εργαζόμενους για τις συνθήκες ανασφαλούς λειτουργίας των εγκαταστάσεων και γνώριζε με λεπτομέρεια τα όσα λάμβαναν χώρα στην Καβάλα κώφευε εκκωφαντικά και επέτρεπε στην εργοδοσία να ενεργεί μονομερώς παραβιάζοντας διαδικασίες με κίνδυνο να συμβεί κάποιο ατύχημα. Και φυσικά προκύπτουν ερωτήματα και όσον αφορά τη σύμβαση παραχώρησης των εγκαταστάσεων του Πρίνου, οι οποίες ανήκουν στο ελληνικό δημόσιο.
Η παραγωγή πετρελαίου έχει σταματήσει εδώ και ενάμιση χρόνο αδικαιολόγητα επιφέροντας τεράστια ζημία στα ταμεία του κράτους. Η ΝΔ φαίνεται να έχει ρίξει ένα προστατευτικό πέπλο πάνω από την εταιρεία που διαχειρίζεται την μοναδική βιομηχανία παραγωγής πετρελαίου στην χώρα μας υιοθετώντας στην πράξη την φράση «πάμε και όπου βγει» και στην περίπτωση αυτή. Όλα τα ανωτέρω ερωτήματα μένουν να απαντηθούν από τους αρμόδιους και φυσικά οι εργαζόμενοι, όπως μας δήλωσε ο εκπρόσωπός τους, θα συνεχίσουν να αγωνίζονται για τα αυτονόητα, έχοντας πάντα ως πρώτιστο μέλημα και στόχο τους την ασφαλή λειτουργία του εργοστασίου, όχι μόνο για τους ίδιους αλλά και για την ευρύτερη περιοχή και το περιβάλλον.