Προς ψήφιση τα επόμενα προαπαιτούμενα - Καθυστερούν οι παράλληλες δράσεις
Πυκνώνουν, για άλλη μια φορά, οι εξελίξεις. Πυκνές και εξαιρετικά σύνθετες δεν αφορούν μόνο την Ελλάδα, αλλά και την Ευρώπη, την ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Δεν υπάρχει, δεν έχει βρεθεί ισορροπία, ούτε έχει αρχίσει να διαφαίνεται, εφόσον η ηγεσία της ΕΕ κινείται συντηρητικά, σχεδόν αντιδραστικά και μυωπικά αφήνοντας ολάνοιχτο το δρόμο στην ακροδεξιά.
Στην Ελλάδα οι εξελίξεις κινούνται σε δύο άξονες. Ο ένας είναι οι συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις με τους δανειστές και ο άλλος είναι ο προσφυγικός-μεταναστευτικός άξονας. Με το Euroworking Group της Παρασκευής το βράδυ, ο δεύτερος αυτός κύκλος των διαπραγματεύσεων θα κατέληγε σε συμφωνίες και συμβιβασμούς, που επέτρεπαν την κατάθεση του νομοσχεδίου με τη δεύτερη δέσμη προαπαιτούμενων, που θα ψηφιστεί, ως φαίνεται, την επόμενη Τρίτη και επιτρέπει να εκταμιευτεί το περιβόητο 1 δισ. ευρώ. Ο τρίτος κύκλος συζητήσεων, επιβαρυμένος καθώς θα συμπεριλαμβάνει και το ασφαλιστικό, θα αρχίσει αμέσως μετά τις γιορτές.
Επιτυχίες και αγκάθιαΤο συμπέρασμα που προκύπτει από τον δεύτερο κύκλο διαπραγματεύσεων, ο οποίος περιλαμβάνει θέματα που κατά την υπογραφή της μνημονιακής συμφωνίας του Ιουλίου παρέμεναν προς διαπραγμάτευση, «παρκαρισμένα» όπως έχει ειπωθεί, είναι ότι η ελληνική πλευρά κατέγραψε ορισμένες επιτυχίες, όπως για παράδειγμα τη διατήρηση υπό δημόσιο έλεγχο της ΑΔΜΗΕ, τη ρύθμιση μέρους κοινωνικών δανείων, το ταμείο αξιοποίησης δημόσιας περιουσίας ή το ενιαίο μισθολόγιο, στο οποίο δεν θα περιλαμβάνονται μειώσεις μισθών. Αυτό αν προστεθεί στη θετικότερη από την αναμενόμενη συμφωνία για τον νόμο Κατσέλη, σημαίνει ότι οι διαπραγματεύσεις, συνολικά, χαλαρώνουν κάπως τα ασφυκτικά περιθώρια της συμφωνίας.
Παραδόξως και αντίθετα από την πορεία της διαπραγμάτευσης, η συγκρότηση και πολύ περισσότερο η υλοποίηση ενός συνόλου παράλληλων δράσεων από την κυβέρνηση, ενός παράλληλου προγράμματος, μετασχηματισμού της κοινωνίας και της οικονομίας αργεί να εμφανισθεί.
Φυσικά, υπάρχουν ακόμη πολλά σοβαρά θέματα μπροστά με πρώτο και καλύτερο ασφαλιστικό και αμέσως μετά τα εργασιακά, ενώ ποτέ δεν πρέπει να ξεχνάμε τις ιδιωτικοποιήσεις που ελάχιστα μπορεί να αμβλύνει τη ζημιά βάθους, που προκαλούν, το ταμείο δημόσιας περιουσίας. Η έκβαση του ασφαλιστικού, μέσα σ' όλα όσα εκκρεμούν, θα είναι η πιο κρίσιμη πολιτική μάχη για την κυβέρνηση. Γι' αυτό σ' αυτή, μετά τα πρώτα λάθη χειρισμών, έχει αναμειχθεί και ο ίδιος ο πρωθυπουργός και έχει δεσμευτεί, μιλώντας για το ασφαλιστικό ως «μητέρα των μαχών», ότι δεν θα μειωθούν οι κύριες συντάξεις, έστω και αν η ελληνική πλευρά χρειαστεί να προβεί σε μονομερή θεσμική παρέμβαση.
Παράλληλες νομοθετικές παρεμβάσειςΠαραδόξως και αντίθετα από την πορεία της διαπραγμάτευσης, η συγκρότηση και πολύ περισσότερο η υλοποίηση ενός συνόλου
παράλληλων δράσεων από την κυβέρνηση, ενός παράλληλου προγράμματος, μετασχηματισμού της κοινωνίας και της οικονομίας αργεί να εμφανισθεί. Οι λόγοι είναι πολλοί και ο πιο καθοριστικός είναι η έλλειψη επεξεργασμένων θέσεων από την περίοδο όπου ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν αντιπολίτευση, ιδιαίτερα μετά το 2012, όταν όλα έδειχναν ότι θα γίνει κυβέρνηση. Ερευνώντας βαθύτερα το ζήτημα αυτό, είναι η μακρά θητεία στην αντιπολίτευση, που επικαθορίζει τις ανεπαρκείς και γενικόλογες θέσεις της τώρα, καθώς και η μη παραγωγική αφομοίωση της σημασίας των
αριστερών μεταρρυθμίσεων που πρέπει να εκκινήσουν άμεσα, διότι αυτές θα αφήνουν το
αριστερό αποτύπωμα μιας κυβέρνησης, με κορμό την αριστερά.
Η σημασία της έλλειψης ενός παράλληλου προγράμματος μετασχηματισμού, ως φαίνεται έχει απασχολήσει και το Μαξίμου. Ως πρώτο βήμα επιχειρήθηκε να συγκροτηθεί άμεσα μια δέσμη νομοθετικών παρεμβάσεων, που κύριο στόχο θα έχει να λύσει μικρά λαϊκά προβλήματα που χρονίζουν ή προκλήθηκαν από ακραίες προβλέψεις των προηγούμενων μνημονιακών μερών. Αλλά η προσπάθεια δεν πρέπει να σταματήσει εδώ, δηλαδή σε μια παρέμβαση, ουσιαστικά, από τα πάνω. Στο όλο σχέδιο-στόχο για το πώς θα χαραχθεί το αριστερό αποτύπωμα της κυβέρνησης θα πρέπει να πάρει μέρος και ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ, σε τοπικό επίπεδο όπου με το πολύπτυχο τοπικό του πρόγραμμα, θα προχωρήσει στο χρονοδιάγραμμα υλοποίησής του.
Ο κίνδυνος καραδοκείΤο προσφυγικό (σε άλλες στήλες αναλύεται επαρκώς) έχει ολοφάνερο κοινωνικό περιεχόμενο με πρώτο προσδιορισμό την αλληλεγγύη. Είναι σημαντικό ότι ως τώρα έχει υπάρξει μια νίκη τεράστιας σημασίας, καθώς η ηττήθηκε ο ρατσισμός και η ξενοφοβία στο επίπεδο της κοινωνίας. Ωστόσο, ο κίνδυνος πάντοτε καραδοκεί γι' αυτό δεν πρέπει να υποτιμάμε ξενοφοβίες και αντιδραστικές κινήσεις, όπως αυτή των δημάρχων των τεσσάρων δήμων της Νότιας Αθήνας.
Ωστόσο, το μοχλό του προσφυγικού, θέτοντας πολιτικούς στόχους, αξιοποιεί και η ηγεσία της ΕΕ, για να αποσταθεροποιήσει την ελληνική κυβέρνηση. Παιχνίδια με το Σένγκεν, παιχνίδια με την τρομοκρατία, στέρηση υπεσχημένων πόρων, αθέτηση συμφωνιών είναι μόνο μερικά από τα όπλα, με τα οποία πυροβολούν την ελληνική κυβέρνηση και την ελληνική κοινωνία.
Η πίεση είναι ασφυκτική και το προσφυγικό εναλλάσσεται με τη διαπραγμάτευση. Ο
κ. Σόιμπλε με αφορμή την ανακίνηση από την ελληνική κυβέρνηση με απρόσεκτο τρόπο, ζητήματος συμμετοχής του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, ενώ στα σοβαρά ζητήματα όπως αυτό χρειάζεται κυρίως καλά υπολογισμένες και μελετημένες πράξεις όχι περιττά λόγια, παρενέβη ξανά για να ξαναθέσει επωφελούμενος ζήτημα τήρησης συμφωνιών και συνεπειών τους σε περίπτωση αθέτησης.
Προφανώς είναι ένα κατεξοχήν ενδογερμανικό παιχνίδι αυτό, αλλά δεν σημαίνει ότι δεν μας αφορά. Ιδίως σε μια στιγμή που είναι σαφώς μεταβατική, οι σχεδιασμοί αλλάζουν, οι σύμμαχοι επίσης αλλάζουν ή δοκιμάζονται και μια μικρή περιφερειακή χώρα πρέπει να κρατά την αυτονομία της, έναντι των όποιων «συμμαχικών» προσφορών.
Η αντιπολίτευση ενοποιείταιΟι εκλογές στη Γαλλία και η άνοδος για μια ακόμη φορά της Λεπέν, μετά από τη νίκη της Αριστεράς στην Πορτογαλία και μια βδομάδα πριν τις καθοριστικές εκλογές στην Ισπανία έχουν αλλάξει και ταυτόχρονα περιπλέξει τις εξελίξεις στην Ευρώπη. Η δήλωση του προέδρου του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας, κ. Γκάμπριελ, ότι προειδοποιούσε «συνεχώς την Ά. Μέρκελ να μη θελήσει να επιβάλει αυτή την πολιτική λιτότητας στη Γαλλία» είναι χαρακτηριστική. «Αν οι Συντηρητικοί είχαν ακούσει προσεκτικά η κ. Λεπέν δεν θα είχε προχωρήσει τόσο», πρόσθεσε.
Η κρίση που σοβεί στη Νέα Δημοκρατία έχει αναστείλει, κατά ένα μέρος, τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα (ανάλυση στη σελίδα 4). Ωστόσο, έχει ενδιαφέρον να παρατηρήσει κανείς συχνά και αντίθετα από όσα συμβαίνουν στην Ευρώπη, ότι η αντιπολίτευση, πλην ΚΚΕ, ενοποιείται σε μια εξτρέμ αντιΣΥΡΙΖΑ στάση. Για μια ακόμα φορά ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι δανείζονται την κριτική των δανειστών της χώρας, ακόμα και την υπονομευτική πολεμική που ασκούν και χτυπούν με αυτή την κυβέρνηση ταυτιζόμενοι έτσι με αυτούς που προτείνουν συνεχώς νέα αντιλαϊκά μέτρα.
Πρόκειται για τακτική που δεν μπορεί να επωφεληθεί ούτε και από τη δυσφορία που προκαλούν μέτρα της κυβέρνησης, τα οποία απορρέουν από τους μνημονιακούς καταναγκασμούς και πληγώνουν τα λαϊκά στρώματα. Τουλάχιστον, προς το παρόν.
Παύλος Κλαυδιανός