Η Διεθνής Ένωση Εργαζομένων Γυναικείων Ενδυμάτων (ILGWU) και η Φράνσις Πέρκινς, στις αρχές του 20ού αιώνα, διεκδίκησαν συνθήκες εργασίας, τις οποίες θεωρούμε δεδομένες σήμερα.
Όπως γνωρίζουμε, η Πρωτομαγιά, είναι αφιερωμένη στην εργατική τάξη και την ταξική πάλη. Έλκει την καταγωγή της από τα γεγονότα του Σικάγο του 1886, όταν μια ειρηνική διαδήλωση 80.000 ανδρών, γυναικών και παιδιών της εργατικής τάξης με αίτημα «Οχτώ ώρες δουλειά, οχτώ ώρες ανάπαυση, οχτώ ώρες ύπνο», δέχτηκε βίαιη αστυνομική επίθεση και βάφτηκε στο αίμα. Στην κεφαλή της ήταν η Λούση Πάρσονς και τα επτά παιδιά της. Αξίζει να την αναφέρουμε, καθώς εξαιρετικά σπάνια γίνεται αναφορά στη συμμετοχή γυναικών στις μαχητικές και συχνά αιματοβαμμένες εκδηλώσεις που συνόδευσαν (και εξακολουθούν να συνοδεύουν όπως λ.χ. στην Τουρκία) για πολλές δεκαετίες τον εορτασμό της Πρωτομαγιάς. Όπως σπάνιες ήταν έως πρόσφατα και οι αναφορές για τη συμμετοχή γυναικών σε εργατικές ενώσεις και στο συνδικαλιστικό κίνημα και τους αγώνες του. Για παράδειγμα, ποιος/α γνωρίζει τη δράση της Διεθνούς Ένωσης Εργαζομένων Γυναικείων Ενδυμάτων (ILGWU) και της Φράνσις Πέρκινς, που στις αρχές του 20ού αιώνα διεκδίκησαν συνθήκες εργασίας, τις οποίες θεωρούμε δεδομένες σήμερα, όπως η 40ωρη εβδομάδα εργασίας, η ασφάλεια στον χώρο εργασίας και ο κατώτατος μισθός; Ποιος/α γνωρίζει τα ονόματα των νεκρών γυναικών της Πρωτομαγιάς στο Φουρμί της Γαλλίας που είναι γραμμένα σήμερα σε μια στήλη: Λουίζ Ιμπλέ, είκοσι χρόνων, Φελίσι Τονελιέ δεκαεφτά χρόνων, Μαρί Μπλοντό είκοσι χρόνων κ.ά.
Στην Ελλάδα, το 1892 έγινε η πρώτη πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση από τον Σοσιαλιστικό Σύλλογο του Καλλέργη, ενώ το πρώτο αίμα χύθηκε το 1924 σε επεισόδια μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομίας στη μεγάλη συγκέντρωση που διοργάνωσε το ΚΚΕ στην πλατεία Θεάτρου για την Εργατική Πρωτομαγιά, με αποτέλεσμα έναν νεκρό και πολλούς τραυματίες. Ο νεκρός της Πρωτομαγιάς του 1936, Τάσος Τούσης, που τον θρηνούσε, σύμφωνα με φωτογραφία της εποχής, μονάχη της η μητέρα του στη διασταύρωση Εγνατίας και Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη, υπήρξε η αφορμή για τον «Επιτάφειο», το συγκλονιστικό ποίημα του Γιάννη Ρίτσου. Σε κάθε περίπτωση, στη χώρα μας των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα, έχουμε σημαντικό αριθμό εργατριών σε υφαντουργία και καπνεργοστάσια, αλλά δεν υπάρχουν επαρκείς πληροφορίες για τη συνδικαλιστική και πολιτική τους δράση. Τίποτε δεν αποκλείει αρκετές από αυτές να συμμετείχαν στους συγκεκριμένους εορτασμούς.
Η Λούση Πάρσονς. Ήταν στην κεφαλή της ειρηνικής διαδήλωσης των 80.000 με αίτημα «Οχτώ ώρες δουλειά, οχτώ ώρες ανάπαυση, οχτώ ώρες ύπνο», το 1886 στο Σικάγο.
Το βέβαιο είναι πως συμμετείχαν οι λίγες ακόμα την περίοδο αυτή κομμουνίστριες, καθώς δεν πρέπει να μας διαφεύγει πως ο πρώτος πολιτικός φορέας που θα θέσει στην ατζέντα του, ήδη από το 1927, την ένταξη των εργατριών στα συνδικάτα και το συνδικαλιστικό κίνημα της εποχής ήταν το ΚΚΕ- που πρότεινε «ενιαίον μέτωπον ανδρών καί γυναικών» με έμφαση όχι στο φύλο, αλλά στην ταξική δηλαδή «αλληλεγγύη», το οποίο θα στρατολογήσει γυναίκες, τοποθετώντας μάλιστα ορισμένες στα όργανά του. Οι γυναίκες αυτές, οι οποίες ζούσαν σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, σχεδόν ημιπαράνομες, πρωτοστατούσαν στις κινητοποιήσεις και τους αγώνες των χώρων εργασίας τους κι έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε πως ξεπερνώντας κάθε είδους έμφυλα και πολιτικά εμπόδια συμμετείχαν στις πρωτομαγιάτικες κινητοποιήσεις. Αργότερα αρκετές θα φυλακισθούν και θα εξοριστούν. Φυσικά, αγνοούνται στις διάφορες περιγραφές των σχετικών γεγονότων. Παρήγορη εξαίρεση η Ειρήνη Κουντούρη, γνωστή και ως Ράικα, δημοσιογράφος του Ριζοσπάστη και μέλος της Επιτροπής της Πόλης, της οποίας υπάρχει φωτογραφία της συμμετοχής της σε εκδήλωση για την Πρωτομαγιά του ΚΚΕ.
Θα ήθελα να κλείσω με μια υπενθύμιση, αποκαλυπτική της εξαφάνισης των γυναικών από την ιστορία: Όλες και όλοι γνωρίζουμε την αιματοβαμμένη Πρωτομαγιά του 1944, όπου οι Γερμανοί εκτέλεσαν στην Καισαριανή διακόσιους πατριώτες που πήραν από το Χαϊδάρι (βλ. κείμενο δίπλα). Αγνοούμε, ωστόσο, πως δύο ημέρες αργότερα, όπως διαβάζουμε στα Χρονικά της Μέλπως Αξιώτη, εκτέλεσαν πέντε γυναίκες: τη Φρόσω Χατζηδάκη 73 χρόνων, μαζί με την κόρη της Μαρία 35 χρόνων, τη Ντέρη 22 χρόνων, την Ανισίου, 37 χρόνων, τη Χωραφά, 45 χρόνων. Μακάρι να ήταν ελαφρύ το χώμα που τις σκέπασε.