Μίλτος Σαχτούρης - Γιώργος Νικητόπουλος
«Τα δώρα»
Μετρονόμος
Συχνά ο δημιουργικός αυθορμητισμός οδηγεί σε τολμηρές επιλογές και τότε ο καλλιτέχνης καλείται να αναμετρηθεί με απρόσμενα μεγέθη. Εν προκειμένω ο χαρισματικός συνθέτης Γιώργος Νικητόπουλος βρίσκεται αντιμέτωπος με την γριφώδη, αλληγορική, αφοριστική και αμείωτα σουρεαλιστική ποίηση του Μίλτου Σαχτούρη από το πρώτο ποίημα (1945) μέχρι την τελευταία συλλογή (1998).
Είναι σαφές πως η θεσμοθέτηση της μελοποιημένης ποίησης στο ελληνικό τραγούδι μετρά πολλές δεκαετίες και είναι αυτό που το κάνει ξεχωριστό στον χώρο της παγκόσμιας τραγουδοποιίας. Εύλογα λοιπόν θα μπορούσαμε να σκεφτούμε πως ο Γιώργος Νικητόπουλος, όπως και αρκετοί προηγούμενοι συνθέτες, θέλει να συνδέσει το έργο του με την υπογραφή ενός καταξιωμένου ποιητή. Έχοντας την τύχη να παρακολουθήσω σε ζωντανή συναυλία την παρουσίαση του δίσκου, ένοιωσα με έκπληξη και συγκίνηση την ειλικρινή σχέση του συνθέτη με την ποίηση του Μίλτου Σαχτούρη. Και πρώτα -πρώτα, ο τίτλος του δίσκου «Τα δώρα», από το ομότιτλο εμβληματικό ποίημα, δίνει το στίγμα μιας μελετημένης προσέγγισης. Το ποίημα αυτό ανήκει στη συλλογή «Παραλογαίς» που εκδόθηκε το 1948, στα χρόνια δηλαδή του εμφυλίου πολέμου. Με συμβολικό τρόπο αναφέρεται στη σχέση του ποιητή με τους ανθρώπους αλλά και τον ρόλο που επιτελεί στην κοινωνία. Ο Γιώργος Νικητόπουλος από τη συλλογή «Ποιήματα άπαντα (1945-1998)», εκδόσεις Κέδρος, ανθολόγησε και μελοποίησε δέκα ποιήματα: «Τα δώρα», «Τα αινίγματα», «Με τα μάτια κλειστά», «Αποστολή», «Ο θάνατος», «Ο γάμος», «Πόνος και τρόμος», «Ο δρόμος», «Τα περιστέρια του νεκρού», «Τ’ αδέρφια μου», αποδεικνύοντας στο παρόν ηχογράφημα πως η δύναμη της μουσικής, οι φωνές των ερμηνευτών και οι ήχοι των οργάνων είναι εργαλεία για τον δρόμο προς στην ουσία των λέξεων.
Από την αρχή της ακρόασης ο συνθέτης μας προδιαθέτει και μας υποβάλει στην ατμόσφαιρα με την απαγγελία του ποιήματος «Εζησα κοντά» από τον εξαιρετικό ηθοποιό Χρήστο Στέργιογλου. Τα τραγούδια ερμηνεύουν μοναδικά τρεις γυναικείες φωνές: η Ηρώ Σαΐα, η Αγγελική Τουμπανάκη και η Παυλίνα Κατσή. Πολύ εύστοχη η επιλογή των συγκεκριμένων ερμηνευτριών. Η εκφραστικότητα, το δραματικό στοιχείο και τα ηχοχρώματα της φωνής τους, μεταφέρουν ατόφιο το μήνυμα των δημιουργών στον ακροατή. Τα τραγούδια στο σύνολό τους είναι όμορφα, ο Γιώργος Νικητόπουλος έχει σκύψει με σεβασμό και βαθύ συναίσθημα στον λόγο του ποιητή, την ελευθερία της φόρμας την έχει αποδώσει με τη γοητευτική συνύπαρξη πολλών μουσικών στοιχείων. Μία από τις καλές στιγμές της ακρόασης είναι το ορχηστρικό κομμάτι «Αγρύπνια», όπου ο συνθέτης με έμπνευση και φαντασία, χρησιμοποιώντας προπαντός τον ήχο των πνευστών, περιγράφει τα αισθήματα που αφήνει η ποίηση του Μίλτου Σαχτούρη.
Είναι η πρώτη φορά που στη δισκογραφία έρχεται να προστεθεί, και μάλιστα με καλλιτεχνική επάρκεια, ένας δίσκος αποκλειστικά με μελοποιημένο Μίλτο Σαχτούρη. Και αυτό το οφείλουμε στον Γιώργο Νικητόπουλο και στον δημιουργικό αυθορμητισμό του. Στις αρετές του δίσκου οι εξαιρετικές ενορχηστρώσεις που επιμελήθηκαν ο Νεοκλής Νεοφυτίδης και ο Γιώργος Νικητόπουλος.
Παίζουν οι μουσικοί: πιάνο - Νεοκλής Νεοφυτίδης, κλαρινέτο, Άλτο Σαξόφωνο - Γιάννης Δίσκος, τρομπέτα - Νίκος Σαρρής, κόρνο - Τάσος Μπακούρης, τρομπόνι - Σταύρος Κλαβανίδης, τούμπα - Μενέλαος Μωραΐτης, τρομπέτα - Διονύσης Κοκόλης, κόρνο - Χρήστος Σαλβάνος, τρομπόνι - Ανδρέας-Ρολάνδος Θεοδώρου, τούμπα - Κώστας Ασλανίδης, κιθάρες - Παντελής Ντζιάλας, λαούτο - Γιώργος Παππάς, κρουστά - Τάκης Βασιλείου.
Ηχογράφηση: Studio Kyriazis, ηχοληψία, μείξη, mastering: Θάνος Καλέας, φωτογραφία: John D. Carnessiotis, artwork εξωφύλλου, σχεδιασμός έκδοσης: Δανάη Γκόνη, παραγωγή – επιμέλεια παραγωγής: Γιώργος Νικητόπουλος, εκδόσεις Μετρονόμος.
Ένας δίσκος για τους φίλους της καλής μουσικής και της ποίησης. Καλή σας ακρόαση.