Η Συμμαχία Εργασίας και Ελευθερίας που αποτελείται από δύο σχετικά νέα κόμματα, το νεοϊδρυθέν Εργατικό Κόμμα Τουρκίας και το Πράσινο Αριστερό Κόμμα (συνασπισμός κομμάτων, συμπεριλαμβανομένου του Κουρδικού HDP), διεκδικεί με δυναμικό τρόπο τη θέση της στην κοινωνία και στη Βουλή. Μιλήσαμε με εκπροσώπους από τα δύο κόμματα λίγο πριν τις εκλογές της 14ης Μάη.
Τσιγντέμ Κιλίτσγκουν Ουτσάρ:
«Οι πολίτες είναι αποφασισμένοι να ζητήσουν τον λόγο»
.jpg)
Οι εκλογές γίνονται σε μία κρίσιμη περίοδο διεθνώς αλλά και εσωτερικά. Υπό αυτές τις συνθήκες τι προβλέπετε ως ΥSP;
Η Τουρκία βρίσκεται ενώπιον μίας νέας εκατονταετίας. Οι εκλογές είναι πολύ σημαντικές για το κυβερνών κόμμα, επειδή οραματίζεται να δημιουργήσει την Τουρκία του AKP. Ο Ερντογάν προσωπικά θέλει να αποκτήσει την ταυτότητα του ιδρυτή της Τουρκίας στη νέα εκατονταετία. Στα είκοσι χρόνια εξουσίας του υπάρχει μία σημαντική αντιπολίτευση σε κοινωνικό επίπεδο που αντιτίθεται σε αυτό, οι γυναίκες, οι νέοι, οι οικολόγοι, οι αλεβίτες, οι Κούρδοι, οι άνθρωποι του μόχθου και πολλοί άλλοι. Αποτέλεσμα αυτής της κοινής αντιπολιτευτικής στάσης είναι η Συμμαχία Εργασίας και Ελευθερίας. Μαζί αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις και τις επιθέσεις. Σε όλες τις αντιπολιτευτικές συμμαχίες είναι κοινό το αίτημα αλλαγής, όλοι θέλουν να είναι συνιδρυτές της επόμενης εκατονταετίας. Διαβλέπουμε ότι το αίτημα για αλλαγή θα νικήσει.
Παρά τις διαφορές στα προγράμματά σας βλέπετε συνεργασία με την Εθνική Συμμαχία του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) στη νέα Βουλή;
Τώρα μπορεί να μην φαίνεται ως κάτι εύκολο. Στόχος μας είναι να εκλέξουμε 100 βουλευτές, αλλά κυρίως να μην εκλέξει περισσότερους από τριακόσιους το AKP. Με 301 βουλευτές ανοίγει η δυνατότητα για κάθε είδους νομοθετικές παρεμβάσεις. Για συνταγματικές μεταρρυθμίσεις απαιτούνται 360 βουλευτές. Η αλήθεια είναι ότι οι ψηφοφόροι του CHP έχουν αρκετά κοινά με τους δικούς μας. Καμιά φορά προπορεύονται ιδεολογικά των κομμάτων. Εμείς ως αριστερό κόμμα θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να πραγματοποιηθεί η πορεία προς την δημοκρατία.
Σύμφωνα με τον Τύπο στις σεισμόπληκτες περιοχές τα ποσοστά του AKP είχαν αρχικά υποχωρήσει αισθητά, μετά όμως άρχισαν πάλι να ανεβαίνουν;
Από τις πρώτες μέρες, όταν έγινε ο σεισμός καταφέραμε να είμαστε εκεί ως YSP. Οι πολίτες είχαν ανάγκη να δουν το κράτος δίπλα τους, καθώς τα βασικά τους δικαιώματα, το δικαίωμα στη ζωή, εξαφανίστηκαν σε λίγα δευτερόλεπτα. Όταν εμφανίστηκαν οι αρμόδιοι στην πόλη Αντιγιαμάν ζήτησαν συγχώρεση. Το κράτος που διαθέτει τον μηχανισμό αντί να αναλάβει τις ευθύνες του ζητούσε συγνώμη. Οι πολίτες είναι θυμωμένοι. Αυτός ο θυμός θα δημιουργήσει την πολιτική διαφορά. Στις πόλεις Χάταϊ και Αντίγιαμαν πραγματοποιήθηκαν πορείες με σύνθημα: «Δεν συγχωρούμε». Η εικόνα που περιγράφετε δεν υπάρχει. Αντίθετα υπάρχει μία πλήρης επίγνωση πως δεν έγινε δίκαιη χρήση των πόρων για τους σεισμούς. Οι πολίτες είναι αποφασισμένοι «να ζητήσουν τον λόγο» από ένα κράτος που δεν τους στάθηκε ούτε στο ελάχιστο.
Υπάρχει μία έντονη πόλωση, βλέπετε να δημιουργούνται εντάσεις;
Θα το έχετε παρακολουθήσει, πριν μερικές μέρες έγιναν συλλήψεις 150 ατόμων στην πόλη Ντιγιαρμπακίρ. Ξέρουμε πως όσο πλησιάζουμε στις εκλογές η εξουσία αισθάνεται πίεση από το YSP. Παρ’ όλα αυτά ούτε οι διορισμοί στις δημαρχίες, ούτε οι συλλήψεις δεν λύγισαν το μέτωπο της αντίστασης. Σήμερα (28.4), ο υπουργός Σουλεϊμάν Σοϊλού που είναι υποψήφιος, όρισε τις εκλογές ως πραξικόπημα. Πιστεύουν πως αν χάσουν θα διαλυθεί το κράτος. Μα θα συμβεί το ακριβώς αντίθετο. Η απομάκρυνσή τους από τον μηχανισμό του κράτους θα επιφέρει σημαντική ανακούφιση, κοινωνική ηρεμία, θα είναι ένα βήμα προς τη δημοκρατία. Οι πιέσεις, οι συλλήψεις πιθανά να συνεχιστούν, αλλά, πιστεύω πως οι δεσμοί που δημιουργήθηκαν με δημοκρατικούς τρόπους μεταξύ των πολιτών και του YSP είναι δυνατοί. Με τις δηλώσεις τους αφήνουν να εννοηθεί πως υπάρχει περίπτωση συγκρούσεων, ακολουθούν μία πολιτική χειραγώγησης και φόβου.
Η σύμβαση της Κωνσταντινούπολης θα τεθεί εκ νέου σε ισχύ;
Ξέρετε υπογράφηκε επί κυβερνήσεως ΑΚΡ και επί δικής του κυβερνήσεως ανακλήθηκε! Η σύμβαση της Κωνσταντινούπολης δεν προστατεύει μόνο τις γυναίκες από κάθε είδους βία, έχει μία υποδομή για να καταπολεμήσει την κοινωνική ανισότητα των φύλων μέσω εκπαίδευσης από τα δημοτικά. Η κοινωνική ανισότητα των φύλων είναι η αρχή για κάθε είδους ανισότητα. Υπήρξε σημαντικός αγώνας των γυναικών για αυτή τη σύμβαση, ειδικά στην περιοχή των Κούρδων εφάρμοσαν πολιτικές καταπίεσης κατά των γυναικών. Ωστόσο, οι γυναίκες με τους αγώνες και την αλληλεγγύη τους στέλνουν το μήνυμα «είμαστε εδώ, έχουμε ισχύ και θα είμαστε η μεγαλύτερη δύναμη που θα επιφέρει την αλλαγή».
Ο εθνικισμός στην Τουρκία αποτελεί απειλή για την Ελλάδα;
Δεν πρέπει να κοιτάμε τις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας μέσω των σχέσεων που έχουν οι εκάστοτε κυβερνήσεις. Υπάρχει ένας ιστορικός δεσμός γειτνίασης και ο εθνικισμός που χτίζεται και από τις δύο πλευρές συναντά ένα τείχος από την πλευρά των λαών. Θέλουμε αυτή η σύμπνοια των λαών να περάσει στις επόμενες γενιές. Όλα τα ζητήματα μεταξύ των χωρών μας μπορούν να επιλυθούν μέσω της διπλωματικής οδού με ειρηνική διάθεση και εποικοδομητικό διάλογο. Να υπάρξει μία νέα σχέση-μοντέλο. Θέλουμε την ειρήνη σε όλο τον κόσμο όχι μόνο μεταξύ των χωρών μας.
* Η Τσιγντέμ Κιλίτσγκουν Ουτσάρ είναι συνεκπρόσωπος του Πράσινου Αριστερού Κόμματος (YSP) που ιδρύθηκε το 2012, άλλαξε την ονομασία του το 2016. Πρώτη στη λίστα στην Κωνσταντινούπολη. Οι υποψήφιοι βουλευτές του Κουρδικού HDP, λόγω του συνεχιζόμενου δικαστηρίου για την απαγόρευσή του, κατεβαίνουν στις εκλογές με το YSP.
Αχμέτ Σικ:
«Μετά τις εκλογές, οι σχέσεις με την Ελλάδα θα ομαλοποιηθούν»
.jpg)
Στις ελληνοτουρκικές σχέσεις υπάρχουν πολλές γωνίες, όπως το ζήτημα των θαλάσσιων συνόρων ή το προσφυγικό ζήτημα. Πώς θα τις χαρακτήριζες;
Είναι μία σχέση με διακυμάνσεις και από τις δύο πλευρές. Οι αλλαγές επέρχονται ανάλογα με το κλίμα που διαμορφώνουν οι εξουσίες. Μία πρώτη αναθέρμανση είχε γίνει με τον σεισμό του 1999, όπως και με τον πρόσφατο. Από την άλλη, εξελίσσεται εκατέρωθεν ένας εθνικισμός και, ιδιαίτερα εδώ, μία εκτεταμένη χειραγώγηση. Όσοι φοβούνται το χάος που μπορεί να δημιουργήσει η εξουσία του «παλατιού», υποστηρίζουν πως μπορεί να επιτεθεί στην Ελλάδα. Κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατόν. Σπέρνουν τον σπόρο της υποψίας και δημιουργούν ένα διάχυτο μίσος. Το θέμα των προσφύγων είναι σημαντικό. Η γεωπολιτική θέση των δύο χωρών είναι ιδιαίτερη, η Τουρκία είναι προθάλαμος προς την Ευρώπη και η είσοδος είναι τα ελληνικά νησιά. Τραγικές ειδήσεις «καταφθάνουν» και από τις δύο πλευρές. Είναι εμφανής η υποκρισία της Ευρώπης: δίνουν χρήματα στην Τουρκία και την Ελλάδα, αντιπαρέρχονται τη βία, την παραβίαση βασικών δικαιωμάτων του ανθρώπου. Έχουμε ένα καθεστώς όπου οι δύο χώρες έχουν «εξαγοραστεί». Η ΕΕ κλείνει τα μάτια στην τρομακτική εξουσία μιας συμμορίας στην Τουρκία. Ο βασικός πυλώνας της ΕΕ είναι η σύμβαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η τουρκική κυβέρνηση παραβιάζει σχεδόν κάθε άρθρο της και δεν αντιμετωπίζει καμία κύρωση. Όλοι είναι όμηροι σε μία πολιτική εκβιασμού, έχουν εγκαταλειφθεί οι πολίτες στην φασιστική εξουσία μιας συμμορίας.
Τι θα μπορούσε να ζητήσει η ΕΕ από μία χώρα που δεν είναι μέλος της;
Πράγματι, δεν είναι, αλλά θα μπορούσαν να υπάρξουν κυρώσεις. Μπορεί να παγώσει η διαδικασία της ένταξης ή και να τερματισθεί. Όταν έρχονται αντιπροσωπείες, όλοι φεύγουν με μία εμπορική συμφωνία στο χέρι, δηλαδή, όλα είναι σχεδιασμένα για τους νόμους της αγοράς, το κεφάλαιο. Όταν συμπράττουν με την Τουρκία για τον διαμελισμό της Συρίας ας μην αναρωτιούνται γιατί φεύγουν οι άνθρωποι. Φεύγουν για να σωθούν. Πιστεύω πως μετά τις εκλογές, οι σχέσεις με την Ελλάδα θα ομαλοποιηθούν. Στο θέμα των θαλασσίων συνόρων και των νησιών έχει διαμορφωθεί στην Τουρκία ένα εθνικιστικό γκρουπ, που θέτει ζήτημα για τα Δωδεκάνησα και τις θαλάσσιες ζώνες. Το ιδανικό για τις δύο χώρες είναι να απεγκλωβιστούν από τις δεξιές οπισθοδρομικές εξουσίες. Οı πολιτικές των εξουσιών δεν πρέπει να επηρεάζουν τις σχέσεις των λαών. Πιστεύω πως όταν λυθεί το θέμα της Συρίας, οι εντάσεις με την Ελλάδα θα τερματισθούν.
Πώς θα λυθεί;
Μετά τις εκλογές ανεξάρτητα με το ποιος θα είναι στην εξουσία –αν και ελπίζω πως θα αλλάξει η κυβέρνηση– πιστεύω ότι θα υπάρξει μία περίοδος εχθροπραξιών. Η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί έτσι γιατί θα πρέπει να βρεθεί μία λύση. Εξάλλου, γίνονται κινήσεις, το γνωρίζετε, μεταξύ Ιράν, Αιγύπτου, Συρίας και Τουρκίας, υπάρχει μία συνεχής επικοινωνία, ο Άσαντ που είχε υποστεί προσβολές επί χρόνια, τώρα κάθεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την Τουρκία. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα αλλάξουν όλα ξαφνικά, ότι θα υπάρξει άμεση δημοκρατία στην Τουρκία. Δεν έχω τέτοιες ελπίδες, αλλά, σε τελική ανάλυση θα υπάρξει μία εξομάλυνση, ελπίζω αυτό να συμβεί με την αλλαγή στην εξουσία ώστε να υπάρξει μία μόνιμη και οριστική λύση.
Πιστεύετε πως θα υπάρξει αλλαγή και στην προεδρία και στην Βουλή; Και στους δύο πόλους άσκησης εξουσίας;
Στο θέμα του προέδρου ναι, αλλά, στη Βουλή οι ισορροπίες θα είναι πολύ ενδιαφέρουσες. Μαζί με τις συμμαχίες δεν νομίζω να υπάρξει πλειοψηφία. Εάν είναι πρόεδρος ο Κιλιτσντάρογλου μάλλον θα συνομιλεί με τη Συμμαχία Εργασίας και Ελευθερίας, αυτό είναι πολύ σημαντικό. Πολλοί πιστεύουν πως με ένα μαγικό ραβδί θα λυθούν όλα, αλλά δεν είναι τόσο απλό. Η Συμμαχία μας, θα κρατάει το κλειδί για να εφαρμοστούν κάποιες αλλαγές. Ας πούμε θα ζητήσουμε να επαναφέρουν την Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για τις γυναίκες.
Τι λέτε για την οικονομική κρίση; Την ακρίβεια, την διολίσθηση της λίρας;
Οι μισθοί είναι στο επίπεδο του Μπαγκλαντές, αλλά οι δαπάνες στο επίπεδο της Ελβετίας. Έχει δημιουργηθεί ένα μεγάλο χάσμα. Μετά τις εκλογές θα αντιμετωπίσουμε μια ακόμη βαθύτερη κρίση, καθώς τώρα αποτελειώνουν τα αποθέματα του ταμείου.
Υπάρχει ελπίδα σε βάθος χρόνου;
Φυσικά. Πριν έρθει στην εξουσία το AKP βιώναμε μια αντίστοιχη αλλά όχι τόσο έντονη κρίση. Τότε, 24 τράπεζες είχαν κατηγορηθεί για ατασθαλίες, με αποτέλεσμα να μείνει ένα χρέος 60 δισ. στις πλάτες των πολιτών. Η κατάσταση βελτιώθηκε μετά από ένα χρονικό διάστημα με τις συμφωνίες με το ΔΝΤ. Εάν ερευνήσουμε μέσω νομικών διαδικασιών την περίοδο εξουσίας του AKP, εάν επανακτήσουμε μόνο όλα όσα έχουν κλαπεί από τη δυναστεία του Ερντογάν θα ξεπεράσουμε την οικονομική κρίση. Μιλάμε για μία τεράστια διαφθορά. Η Τουρκία χρειάζεται ένα καθεστώς δικαιοσύνης και ισότητας. Αν λύσουμε αυτά τα ζητήματα, νομίζω θα σωθεί.
* Ο Αχμέτ Σικ είναι υποψήφιος βουλευτής, πρώτος στη λίστα, στην Κωνσταντινούπολη, με το Εργατικό Κόμμα Τουρκίας (TİP), που ιδρύθηκε το 2017.
Συντομογραφίες κομμάτων:
Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP): Λαϊκή συμμαχία
Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP): Εθνική Συμμαχία
Εργατικό Κόμμα Τουρκίας (TİP): Συμμαχία Εργασίας και Ελευθερίας (μεταξύ TIP και YSP)
Πράσινο Αριστερό Κόμμα (YSP): Συνασπισμός πέντε κομμάτων περιλαμβάνει και το Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών (HDP)