Το Ισλαμιστικό Κόμμα Νέας Ευημερίας έχει ντύσει το προεκλογικό βαν με τα πρόσωπα των ανδρών υποψηφίων
με τη γυναίκα υποψήφια να απεικονίζεται ως σκιά, χωρίς πρόσωπο.
Αυτές οι κινήσεις έχουν δημιουργήσει αμφιβολίες και αντιδράσεις ακόμη και σε γυναίκες
που ανήκουν σε συντηρητικά στρώματα της κοινωνίας -που θρησκεύονται και φορούν μαντίλα-
και που παραδοσιακά στήριξαν τον Ερντογάν στο παρελθόν.
Οι τουρκικές εκλογές απέχουν πλέον μόνο λίγα εικοσιτετράωρα και το πολιτικό θερμόμετρο στην Τουρκία έχει ανέβει, ενώ αντίστοιχα έχουν ενταθεί και οι πάσης φύσεως εικασίες γύρω από την κατάσταση που ενδέχεται να επικρατήσει στη χώρα την επόμενη μέρα. Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου έχει ένα μικρό αλλά σταθερό προβάδισμα έναντι του αντιπάλου του και αυτό φαίνεται και από τις αντιδράσεις μελών του κυβερνητικού συνασπισμού και του ίδιου του προέδρου. Η πόλωση, ωστόσο, είναι εμφανής όχι μόνο στα λόγια των υποψηφίων αλλά -δυστυχώς- και στα έργα των διάφορων μηχανισμών που δρουν γύρω από αυτούς.
.jpg)
Ανεβαίνουν οι τόνοι
Έτσι σε συγκέντρωση του Εκρέμ Ιμάμογλου –ο οποίος ανήκει στον αντιπολιτευτικό συνασπισμό με επικεφαλής τον Κιλιτσντάρογλου– στο Ερζερούμ , άγνωστοι πέταξαν πέτρες εναντίον του ενώ η συγκέντρωση ήταν σε εξέλιξη τραυματίζοντας στο κεφάλι 9 άτομα. Σύμφωνα με καταγγελία του ίδιου, οι δυνάμεις ασφαλείας της περιοχής παρακολουθούσαν χωρίς να επεμβαίνουν. Ο υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού αντί άλλης απάντησης μίλησε στερεότυπα για προβοκάτσια του ίδιου του Ιμάμογλου και πως συκοφαντεί τους κατοίκους της περιοχής, αν και ο τελευταίος είχε ξεκαθαρίσει ότι δε τους θεωρούσε υπεύθυνους για την επίθεση και υπαινισσόταν ξεκάθαρα κυβερνητικό δάκτυλο.
Οι τόνοι έχουν ανέβει και στις ομιλίες, με τον πρόεδρο Ερντογάν να αποκαλεί τον αντίπαλό του μέθυσο σε ομιλία (απευθυνόμενος και σε ένα ακροατήριο πιστών που θεωρητικά κατακρίνει το αλκοόλ και τον αλεβίτη Κιλιτσντάρογλου). Παράλληλα τον κατηγορεί για τα γεγονότα στο πάρκο Γκεζί του 2013 με τις μαζικές λαϊκές κινητοποιήσεις που σημειώθηκαν τότε, τον κατηγορεί για «τρομοκρατία» ταυτίζοντάς τον με «τρομοκράτες» και Κούρδους αυτονομιστές αντάρτες –ιδίως μετά τη στήριξη του αντιπολιτευτικού συνασπισμού από το HDP- και υπαινίσσεται συμμετοχή του στην απόπειρα του πραξικοπήματος του 2016. Ενώ ο Σοϊλού όταν ρωτήθηκε για την πρόσφατη δήλωσή του ότι η 14η Μαΐου αποτελεί «απόπειρα πολιτικού πραξικοπήματος», κατηγόρησε και τον αμερικανό πρόεδρο για ανάμειξη στις τουρκικές εκλογές και πως οι Ηνωμένες Πολιτείες, μέσω και της αντιπολίτευσης, «θέλουν να πάρουν την εκδίκηση του πραξικοπήματος που δεν μπόρεσαν να κάνουν» στις εκλογές.
Πολλαπλές προεκλογικές γραμμές
Επομένως, μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι ετοιμάζεται ένα αφήγημα στην περίπτωση που χαθούν οι εκλογές για την κυβερνητική παράταξη, ένα αφήγημα που δεν προοικονομεί καλές εξελίξεις για την επόμενη ημέρα. Φαίνεται δηλαδή ότι η δημοκρατία και οι εκλογές είναι καλές για τον κυβερνητικό σχηματισμό, μόνο όσο εξυπηρετούν το δικό του πολιτικό πλάνο. Ωστόσο, η τάση του τούρκου προέδρου να μετέρχεται ακραίες απόψεις και να τις ανακαλεί ή να τις μεταλλάσσει κατά τη συγκυρία είναι γνωστή, οπότε έχει σημασία να δούμε όλη την γκάμα των προεκλογικών του «γραμμών», καθώς φαίνεται πως δεν μετέρχεται μόνο μία.
Ενώ λοιπόν ο ίδιος αγωνίστηκε προκειμένου να αλλάξει το κυβερνητικό σύστημα της χώρας σε «προεδροκεντρικό», με αυξημένες αρμοδιότητες για τον ίδιο, δημιουργώντας κατ’ ουσία ένα κυβερνητικό σχήμα για «αποκλειστική» χρήση, θα έλεγε κανείς του ίδιου, μιας ομάδας επιλεγμένων επιχειρηματιών και του AKP, τώρα, μιλάει για ένα νέο όραμα για τον «Αιώνα της Τουρκίας» το οποίο θα περιλαμβάνει ένα νέο πολιτικό και φιλελεύθερο Σύνταγμα «προετοιμασμένο από την εθνική βούληση», με τη συμβολή των εκπροσώπων του δικαστικού κλάδου. Όπως υπογράμμισε «το ζήτημα αυτό θα το διαχειριστεί τόσο το έθνος μας όσο και από το κοινοβούλιό μας» και όχι ο ίδιος, γεγονός που έχει τη σημασία του ακόμη και ως προεκλογική υπόσχεση.
Από την άλλη πλευρά, η επιλογή του τούρκου προέδρου για προεκλογική συνεργασία με το Ισλαμιστικό Κόμμα Νέας Ευημερίας και το κουρδικό ισλαμιστικό HÜDA-PAR, (παρακλάδι μιας βίαιης ομάδας, διαβόητης πως διαπράττει βασανιστήρια και δολοφονίες), δείχνει έμπρακτα πόσο υπολογίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και ιδιαίτερα τα δικαιώματα των γυναικών. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, οι άνδρες υποψήφιοι του Ισλαμιστικού Κόμματος έχουν τις φωτογραφίες με τα ονόματά τους πάνω στο κομματικό λεωφορείο, αλλά η γυναίκα υποψήφια απεικονίζεται ως μια σκιά -χωρίς πρόσωπο. Αυτές οι κινήσεις έχουν έρθει να προστεθούν στην υπαναχώρηση της χώρας από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για την ενδοοικογενειακή βία και έχουν δημιουργήσει αμφιβολίες και αντιδράσεις ακόμη και σε γυναίκες που ανήκουν σε συντηρητικά στρώματα της κοινωνίας -που θρησκεύονται και φορούν μαντίλα- και που παραδοσιακά στήριξαν τον Ερντογάν στο παρελθόν.
Το μετεκλογικό τοπίο
Εν πολλοίς, η επιλογή του κυβερνητικού σχηματισμού να μην στηρίξει αποτελεσματικά τα μεγάλα στρώματα του πληθυσμού που πλήττονται από την ακρίβεια, τη φτώχεια και την ανεργία αλλά και το σημαντικό έλλειμα δημοκρατίας αποτυπώνονται στην επιλογή ψήφου αυτή τη στιγμή στην Τουρκία. Ωστόσο η διαφορά ποσοστών μεταξύ των δύο κύριων κομματικών συμμαχιών καταδεικνύει ότι το ΑΚΡ μπορεί να έπεται σε ποσοστά, αλλά δεν καταρρέει σε καμία περίπτωση. Τα στοιχεία δείχνουν επομένως ότι ο νυν κυβερνητικός σχηματισμός –ενδεχομένως και λόγω των πολύ σημαντικών ερεισμάτων που έχει στο κράτος και κατ’ επέκταση και στην κοινωνία– θα είναι παρών –ακόμη και ως αντιπολίτευση– με μια ισχυρή παρουσία την επόμενη ημέρα στην Τουρκία. Αυτή η βεβαιότητα μπορεί να οξύνει τα πνεύματα σε επίπεδο προεκλογικής αντιπαράθεσης, αλλά από την άλλη ενδεχομένως να προφυλάσσει το πολιτικό σύστημα της χώρας από μια μαζική, άλλης έκτασης, εκτροπή –προεκλογικά και μετεκλογικά.
Το μόνο βέβαιο σε αυτή την πολύ σημαντική περίσταση για την Τουρκία είναι ότι και για την επόμενη ημέρα η τουρκική κοινωνία και ιδιαίτερα όσοι μέσα σε αυτή «περίσσευαν» όλα αυτά τα χρόνια και έμεναν με διάφορες αιτιάσεις στο περιθώριο -μειονότητες, γυναίκες κτλ- δε θα βγουν αυτόματα -και χωρίς προσπάθεια- από αυτή τη θέση.΄