Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος μιλά για την πορεία της οικονομίας, την απαραίτητη παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας και τις προγραμματικές στοχεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Ποια είναι σήμερα η κατάσταση στην οικονομία;
Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, διεκδικώντας την ψήφο του κόσμου, προσπαθεί να χτίσει ένα αφήγημα ότι στην ελληνική οικονομία είναι όλα ρόδινα και, ακόμη πιο σημαντικό, ότι οι επιδόσεις της την περίοδο 2019–2023 είναι σαφώς καλύτερες από τις επιδόσεις του ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο 2015 – 2019. Το πρώτο επιχείρημα είναι παραπλανητικό, το δεύτερο απλά λάθος. Μιλάει η ΝΔ για την ανάπτυξη και τις εξαγωγές, αλλά δεν λέει τίποτα για τον πληθωρισμό, το στρεβλό παραγωγικό μοντέλο και το διευρυνόμενο εμπορικό έλλειμμα. Δεν λέει ότι είναι η ίδια συνταγή που μας οδήγησε στην κρίση το 2009. Ο ΣΥΡΙΖΑ άφησε ασφαλή τη χώρα το 2015. Με ανάπτυξη, μειωμένες ανισότητες σε ιστορικά χαμηλά, μαξιλάρι και ρυθμισμένο χρέος για 14 χρόνια. Τα πρώτα τέσσερα από αυτά χάθηκαν. Οι ανισότητες αυξήθηκαν, το παραγωγικό μοντέλο δεν άλλαξε. Δεν μας παίρνει να χάσουμε κι άλλα.
Τι σημαίνει η αλλαγή παραγωγικού μοντέλου στην πράξη;
Η καινοτομία, η παραγωγή υψηλής προστιθέμενης αξίας και η πράσινη μετάβαση επιτάσσουν ένα αναπτυξιακό κράτος που ξέρει που θέλει να πάει. Η αντίθετη άποψη ότι ο ιδιωτικός τομέας αποφασίζει αν, πότε και που θα επενδύσει, έχει αποτύχει παγκοσμίως. Θα πρέπει το κράτος να χρησιμοποιήσει τα εργαλεία που έχει στη διάθεσή του (θεσμικά, δημοσιονομικά, δημόσιες επιχειρήσεις κλπ) και να φέρει στο τραπέζι τους εμπλεκόμενους (συνεταιρισμοί, ενεργειακές κοινότητες, τοπική αυτοδιοίκηση) στην παραγωγική διαδικασία σε όλους τους τομείς. Και αυτό σημαίνει και ότι θα σπάσεις αυγά με συμφέροντα. Πχ με εκείνους που χτίζουν ξενοδοχεία πάνω στον αιγιαλό, ή με εκείνους που εκμεταλλεύονται τη φτηνή εργασία. Και όταν δίνεις κίνητρα δεν μπορεί να μην συμμετέχεις στα οφέλη.
Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ είναι απάντηση σε αυτά;
Ξεκάθαρα ναι. Το πρόγραμμά μας ενισχύει τον κόσμο της εργασίας και τη διαπραγματευτική του δύναμη. Ταυτόχρονα έχει τις μέριμνες ώστε να στραφούν πόροι προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, μέσω για παράδειγμα της επαναδιαπραγμάτευσης του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, τη χρηματοδότηση της έρευνας, την ενίσχυση των χρηματοδοτικών εργαλείων. Η ανάπτυξη δεν μπορεί να είναι βιώσιμη αν τα αποτελέσματά της δεν διαχέονται σε όλη την κοινωνία. Γι’ αυτό εμείς θα ενισχύσουμε τα νοσοκομεία, τη δημόσια παιδεία, το κοινωνικό κράτος. Γι’ αυτό θα αυξήσουμε τον κατώτατο μισθό, θα επαναφέρουμε τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, θα ενισχύσουμε τα εισοδήματα των δημοσίων υπαλλήλων και των συνταξιούχων. Με αυτόν τον τρόπο και ανταποκρινόμαστε στις κοινωνικές ανάγκες και ενδυναμώνουμε τον κόσμο της δουλειάς. Και έτσι επεκτείνουμε τα όρια του εφικτού. Προφανώς οι προκλήσεις είναι πολλές, αλλά όπως είπε ο Αλέξης Τσίπρας καλύτερα μια Αριστερά που κάνει ό,τι μπορεί, παρά μια Δεξιά που κάνει ό,τι θέλει.
Και γιατί πρέπει να ξοδέψετε 80 δισ. για αυτά;
Η ρητορική της ΝΔ για αυτό μου θυμίζει τα 80, 100, 200 δισ. που δήθεν κόστισε η διαπραγμάτευση του 2015. Και έχει ακριβώς την ίδια αξιοπιστία με τότε.
Άλλες αριστερές δυνάμεις σας κατηγορούν ότι καλλιεργείτε αυταπάτες στον κόσμο.
Η μεγαλύτερη αυταπάτη είναι να λες στον κόσμο ότι τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει. Είναι να λες ότι θα πρέπει να υποστούμε άλλη μια τετραετία Μητσοτάκη και ΝΔ, μια τετραετία ενίσχυσης των λίγων, απορρύθμισης της εργασίας, διάλυσης των δημοκρατικών κεκτημένων. Μια τετραετία επιθέσεων στους αδύναμους, στους πρόσφυγες, στον κόσμο της δουλείας. Εμείς φέραμε την απλή αναλογική και θα κάνουμε πράξη την προοδευτική κυβέρνηση που θα προκύψει.
Οι νέοι θα κρίνουν το εκλογικό αποτέλεσμα; Η αποχή των νέων ευνοεί τη δεξιά σφαίρα της κομματικής γεωγραφίας; Μπορεί να κερδηθεί το στοίχημα της πολιτικής συμμετοχής των νέων;
Η εκλογική διαδικασία είναι μια στιγμή της πολιτικής συμμετοχής, κρίσιμη βέβαια στον βαθμό που καθορίζει το μέλλον των νέων και των παλαιότερων γενιών. Οι νέοι δεν είναι αδιάφοροι για την πολιτική, την προσλαμβάνουν όμως διαφορετικά από τις μεταπολιτευτικές γενιές. Βεβαίως τα ζητήματα του βίου –η δουλειά, οι μισθοί, η στέγη και τα νοίκια, η ακρίβεια, η επαγγελματική προοπτική– είναι ψηλά στην αξιολόγηση τους. Πολύ ψηλά είναι επίσης τα λεγόμενα «μετα-υλικά» αιτήματα: η ελευθερία στην έκφραση και η ελευθερία στην καλλιτεχνική δημιουργία, ο σεβασμός στις ταυτότητες φύλου, η ανεκτικότητα και η αντιπαλότητα σε κάθε μορφή μισαλλοδοξίας απέναντι στους μετανάστες, την ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα, απέναντι στην ομοφοβία και την πατριαρχία. Διάβασα την ομιλία του Αντώνη Σαμαρά, μνημείο ακροδεξιάς ρητορικής, στην εκδήλωση της ΝΔ στο Ζάππειο, παρέα με τον Κ. Μητσοτάκη και τον Κ. Καραμανλή. Αναρωτήθηκα που απευθύνεται ο λόγος του Σαμαρά, όπως και η ρητορική του Γεωργιάδη, του Βορίδη και του Πλεύρη. Σίγουρα όχι στους νέους και τις νέες. Σκέφθηκα πως ένα νεαρό πρόσωπο μπορεί να αναγνωρίσει τον εαυτό του σε διατυπώσεις «για τις εισαγόμενες, πιθηκίζουσες ανοησίες για τα φύλα, για τον καταχρηστικό δικαιωματισμό». Διάβασα και το πρόγραμμα της ΝΔ για τη νεολαία, δεν βρήκα μία λέξη για την ανασφάλεια της νέας γενιάς, για την εργασιακή περιπλάνηση, για τη μεγάλη παραίτηση από αναξιοπρεπείς εργασίες. Δεν περίμενα φυσικά συγνώμη για την άγρια καταστολή και την αστυνομική βία απέναντι στους νέους και τις νέες. Για όλους τους παραπάνω λόγους είμαι πεισμένος ότι οι νέοι και οι νέες πρέπει να προσέλθουν αυτοβούλως στις κάλπες για να δώσουν τέλος σε όλα εκείνα που κάνουν τη ζωή τους αβίωτη.