Υπάρχουν στιγμές που χρειαζόμαστε μια καλύτερη οπτική γωνία, προκειμένου να έχουμε μια πληρέστερη άποψη των πραγμάτων. Αυτή την ώρα σίγουρα χρειάζεται να βγούμε για λίγο από τον τρέχοντα προεκλογικό θόρυβο και να ακούσουμε τον ήχο μιας τέτοιας στιγμής.
Κάποιοι που αναζητούν ιστορικές αναλογίες, μας υπενθύμισαν πρόσφατα το σύνθημα «τι Πλαστήρας, τι Παπάγος». Ορισμένοι έσπευσαν να το υιοθετήσουν, λέγοντας ότι ιστορικά έχει δικαιωθεί. Άλλοι, κάπως παλιότεροι, μπορεί να αναλογίζονται μια άλλη κρίσιμη στιγμή, τη στιγμή της αποχής της Αριστεράς από τις εκλογές του 1946. Μάλλον αδικαίωτη. Θέλοντας και μη, αναδρομές αυτού του είδους υπαινίσσονται ότι ζούμε στιγμές ανάλογης βαρύτητας. Άλλο, όμως, υπαινιγμός και άλλο συνειδητοποίηση. Όντας μέσα στον χορό του οξύτατου κομματικού προεκλογικού ανταγωνισμού –και στον χώρο εντεύθεν της Δεξιάς– και του δικαιολογημένου σε μεγάλο βαθμό αισθήματος διάψευσης εαυτών και αλλήλων, δυσκολευόμαστε ίσως να εκτιμήσουμε την ιστορικότητα της στιγμής. Αν δεν το πράξουμε εμείς, είναι πολύ πιθανό να το κάνουν οι επόμενες γενιές καταλογίζοντάς μας την αδυναμία.
Μια καινούργια συνθήκη
Ακόμα κι αν δεχθούμε ότι η εφαρμογή της απλής αναλογικής δεν σχεδιάστηκε από όσους τη νομοθέτησαν με το στρατηγικό βάθος που απαιτεί, η επιλογή της έχει γεννήσει τη δυνατότητα μιας νέας κατάστασης. Συμβάλλει στη διαμόρφωση συνθηκών για τον σχηματισμό προοδευτικών πλειοψηφιών ουσιαστικά σε μόνιμη βάση.
-
-Πρώτα πρώτα, αφαιρεί από τη ΝΔ και τους μιμητές της τη δυνατότητα να νοθεύουν τη λαϊκή βούληση με τα καλπονοθευτικά συστήματα και, το χειρότερο, να παρουσιάζουν τη νοθεία σαν εθνική αναγκαιότητα. Με όσα τεχνικά, οικονομικά και επικοινωνιακά πλεονεκτήματα κι αν προσέλθουν, δεν μπορούν να μετατρέψουν με τεχνάσματα τη μειοψηφική θέση τους σε πλειοψηφική.
-
-
-Δίνει τη δυνατότητα στον κύριο ανταγωνιστή της, που σήμερα είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, αφενός να διεκδικήσει την εκλογική ήττα της Δεξιάς χωρίς να απειλήσει τον πολιτικό πλουραλισμό, αφετέρου να καλλιεργήσει την κουλτούρα της συνεργασίας των προοδευτικών δυνάμεων. Προσφέρεται, μάλιστα, σήμερα αυτή η δυνατότητα από μια ευνοϊκότερη για τις δυνάμεις της Αριστεράς θέση, πράγμα που είχε να συμβεί εδώ και πολλές δεκαετίες. Παρά το γεγονός ότι ως αξιωματική αντιπολίτευση δεν ανέπτυξε έγκαιρα μια τέτοια πρακτική διαμόρφωσης κατάλληλου κλίματος, η γενική γραμμή του προεκλογικά βοηθάει προς αυτή την κατεύθυνση.
-
-
-Μπορεί να προφυλάξει το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ από τον κίνδυνο να ωθηθεί σε μια προσέγγιση με τη ΝΔ, του επιτρέπει να ανακτήσει την αξιοπιστία του ως δύναμη του προοδευτικού κέντρου με σαφείς αποστάσεις από τη Δεξιά και να μετεξελίξει την αντιπαλότητα με τον ΣΥΡΙΖΑ σε ένα είδος άμιλλας για τη διεκδίκηση μιας διακριτής θέσης επιλέγοντας την προγραμματική σύγκλιση με τις δυνάμεις της Αριστεράς.
-
-
-Επιτρέπει σε όλες τις άλλες δυνάμεις της Αριστεράς να συγκεντρώσουν τις προσπάθειές τους στην αναζήτηση ισχυρότερων συσπειρώσεων, ικανών να παίξουν ρόλο στον επηρεασμό των πολιτικών και κοινωνικών εξελίξεων, σε ένα περιβάλλον που βρίσκεται στον αντίποδα της λογικής της χαμένης ψήφου και ευνοεί, αντίθετα, την αξιοποίηση της όποιας πολιτικής δύναμης στην πραγμάτωση σημαντικών διαρθρωτικών πολιτικών και κοινωνικών ανατροπών.
Από τη δική μας απόφαση θα κριθεί
Αυτή τη δυνατότητα –θα κριθεί σ’ αυτές τις εκλογές αν θα γίνει πραγματικότητα– η ΝΔ την πολεμά με σφοδρότητα αναπτύσσοντας το ιδεολόγημα της αυτοδυναμίας. Δεν το κάνει μόνο επειδή απεχθάνεται ό,τι θετικό φέρνει η απλή αναλογική και επιδιώκει να την «κάψει», όπως έχει ομολογήσει κυνικά ο κ. Μητσοτάκης. Επιδιώκει με μανία την αυτοδυναμία, κυρίως, γιατί αυτό που έπραξε επί μία τετραετία, η οικοδόμηση ενός καθεστώτος, έχει ανάγκη από μια δεύτερη με λυμένα τα χέρια, για να εδραιωθεί ως καθεστώς. Να προκαλέσει πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά τετελεσμένα, μη ανατάξιμες βλάβες, μη αναστρέψιμες καταστάσεις.
Δείτε, για παράδειγμα, τον θόρυβο που προκαλεί με την κοστολόγηση των προγραμμάτων των κομμάτων. Πίσω από την προφανή γελοιότητα του ισχυρισμού ότι μόνο τα δικά της δημοσιονομικά μέτρα δεν θέτουν σε κίνδυνο την ύπαρξη του έθνους (επαίρεται σε κάθε ευκαιρία για την κατάργηση ή τη μείωση πενήντα φόρων και εργοδοτικών εισφορών και τον πολλαπλασιασμό των πελατειακών επιδομάτων, αλλά μόλις πει κανείς ότι θα μειώσει τον ΦΠΑ ειδών πρώτης ανάγκης, την πιάνει ντελίριο), κρύβεται η θεσμοποίηση με εσωτερικά μέτρα, όχι επιβεβλημένα, της μνημονιακής πολιτικής, της ιδιωτικοποίησης των πάντων και της παντοκρατορίας της αγοράς.
Δεν θέλουν να επιτρέψουν την άσκηση πολιτικής χωρίς ασφυκτικούς καταναγκασμούς. Θέλουν να εσωτερικεύσουμε, να εντάξουμε στην κανονικότητα το σύμβολο πίστεως του νεοφιλελευθερισμού. Θέλουν την κατάργηση του δημοκρατικού πολιτικού ανταγωνισμού με την προέγκριση των προγραμμάτων από «ανεξάρτητη αρχή». Δεν είναι θέμα οικονομίας, είναι θέμα δημοκρατίας, όσο κι αν προσπαθούν να το κρύψουν με τεχνοκρατικό μπερντέ.
Μπορούν όλα αυτά τα θετικά που επισημάναμε να εξασφαλιστούν και όλα αυτά τα δυσοίωνα να αποτραπούν με μία ψήφο μας; Σίγουρα δεν αρκεί. Χρειάζεται διαρκής αγώνας. Μπορεί, όμως, με μία ψήφο (ή με μία αποχή) να ανοίξει (ή να κλείσει) ο δρόμος για την πραγμάτωση μιας νέας ιστορικής δυνατότητας. Αυτή είναι η δύναμή μας τώρα, σ’ αυτές τις εκλογές.