Αυτό που συνέβη μερικές μέρες μετά την συντριπτική νίκη της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές ήταν πρωτόγνωρο. Μετά από πρωτοβουλία του Αλέξη Τσίπρα, προσκλήθηκαν στην Κουμουνδούρου, και αποδέχτηκαν την πρόσκληση, ο Νίκος Ανδρουλάκης, ο Δημήτρης Κουτσούμπας και ο Γιάνης Βαρουφάκης. Στόχος της συνάντησης ήταν η αποτίμηση του εκλογικού αποτελέσματος και ανταλλαγή απόψεων για τα επόμενα βήματα του κάθε κόμματος εν όψει των εκλογών της 25ης Ιουνίου και της πρωτοφανούς παντοδυναμίας της Δεξιάς στο πολιτικό σκηνικό. Με βάση τις ανακοινώσεις που έγιναν μετά την πολύωρη συνάντηση, θα προσπαθήσουμε να καταγράψουμε τις θέσεις που εκφράστηκαν από το κάθε κόμμα:
• Ο Αλέξης Τσίπρας ήταν ιδιαίτερα αυτοκριτικός και σε προσωπικό επίπεδο. Μίλησε για το μεγάλο λάθος της μονόπλευρης διεύρυνσης προς την σοσιαλδημοκρατία που εξασθένησε το αριστερό προφίλ του ΣΥΡΙΖΑ, για την υποβάθμιση των οργάνων με παράλληλη παντοδυναμία του αρχηγικού μοντέλου και για τις επιλογές μεθόδων αστικού κόμματος εξουσίας όπως η εκλογή του, ως μοναδικού υποψηφίου προέδρου, με ψηφοφορία από ένα ευρύ και αμφίβολο σώμα μελών του κόμματος. Δεν είπε το γενικό κι αόριστο «αναλαμβάνω την πολιτική ευθύνη της ήττας» για να ξεμπερδέψει, ούτε επικεντρώθηκε στις προεκλογικές επιθέσεις που δέχτηκε ο ΣΥΡΙΖΑ από τα όμορα κόμματα ρίχνοντάς τους τις ευθύνες για την αποτυχία της συνεργασίας. Αναφέρθηκε ειδικά στην λανθασμένη αντιμετώπιση της απλής αναλογικής λέγοντας ότι νομοθέτησε ένα εκλογικό σύστημα που ήταν το πάγιο, ιστορικό αίτημα της Αριστεράς και το διαχειρίστηκε με τον χειρότερο τρόπο. Αρχικά ήταν λάθος η διατύπωση περί της κυβέρνησης των ηττημένων, που ναρκοθέτησε κάθε άλλη επιλογή βάζοντας ως προαπαιτούμενο την πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές. Δεύτερο και ουσιαστικό λάθος ήταν η μηδενική προσπάθεια προετοιμασίας και επαφών στην κατεύθυνση ενός μίνιμουμ κοινού προγράμματος βάσης και η έγκαιρη και διαρκής κατεύθυνση δημιουργίας κλίματος εμπιστοσύνης μεταξύ των πιθανών συμμάχων. Επίσης είπε ότι ήταν άστοχες, ακραίες και επιβλαβείς οι δηλώσεις του, αναφερόμενος στο ΜέΡΑ25-Συμμαχία για τη Ρήξη, ότι δεν μπορεί ένα κόμμα του 3-4% να βάζει όρους για την συνεργασία και ότι ο Βαρουφάκης είναι το άλτερ-έγκο του Μητσοτάκη.
• Ο Δημήτρης Κουτσούμπας είπε ότι ήταν λάθος ο χαρακτηρισμός της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ως της χειρότερης στην μεταπολίτευση, η ισοπεδωτική άποψη από το ΚΚΕ ότι ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ δεν έχουν ουσιαστικές διαφορές και ότι η αποστροφή για μια κυβέρνηση μούφα δυναμίτισε την προοπτική της απλής αναλογικής, στην οποία πιστεύει ιστορικά το ΚΚΕ. Επίσης έκανε την αυτοκριτική του για την υπέρμετρη θριαμβολογία των στελεχών του κόμματος το βράδυ των εκλογών για την άνοδο των ποσοστών του ΚΚΕ, που φαινόταν να πανηγυρίζουν κυρίως για την συντριβή του ΣΥΡΙΖΑ αφήνοντας σε δεύτερη μοίρα την μεγάλη νίκη του ταξικού αντιπάλου, της ΝΔ.
• Ο Νίκος Ανδρουλάκης θεώρησε ότι ο διμέτωπος του ΠΑΣΟΚ εναντίον ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ ήταν λάθος και ευνόησε τελικά τη ΝΔ. Δεν θα έπρεπε να βάλει προαπαιτούμενο την εξαίρεση του Αλέξη Τσίπρα από την πρωθυπουργία ούτε να βγάλει έξω από το κάδρο της συνεργασίας το ΜέΡΑ25-Συμμαχία για τη Ρήξη και έπρεπε να αφήσει ανοιχτό το σενάριο της προοδευτικής διακυβέρνησης. Ο στόχος του θα είναι από εδώ και πέρα το μέτωπο απέναντι στην Δεξιά και όχι στην Αριστερά.
• Ο Γιάνης Βαρουφάκης έκανε την αυτοκριτική του για την αστοχία της επικαιροποίησης του σχεδίου «Δήμητρα», το οποίο εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο η ΝΔ επαναφέροντας τον μπαμπούλα του κλεισίματος των τραπεζών και διεμβόλισε καθοριστικά την υπόθεση της προοδευτικής διακυβέρνησης. Επίσης είπε ότι έπρεπε να επιχειρήσει κι αυτός επαφές μετά την δημοσιοποίηση των επτά σημείων που πρότεινε στα άλλα κόμματα, να αποφύγει ατυχέστατες δηλώσεις όπως «θα κόψω το χέρι μου από τον ώμο…» και να μην κλείσει τελεσίδικα στην αρχή της προεκλογικής περιόδου το ενδεχόμενο της συμμετοχής του σε κυβέρνηση συνεργασίας.
Μετά το τέλος της συνάντησης βγήκαν και οι τέσσερις μαζί, έκαναν δηλώσεις στους δημοσιογράφους και υποσχέθηκαν κοινή συνέντευξη τύπου τις επόμενες μέρες, όπου θα ανέπτυσσαν ένα κοινό μετωπικό σχέδιο αντιμετώπισης της κυριαρχίας της αλτ-ράιτ Δεξιάς, με κοινές πρωτοβουλίες, κινηματικές καμπάνιες και πρωτότυπες δράσεις. Επίσης ξεκαθάρισαν ότι στην προεκλογική περίοδο μέχρι τις 25 Ιουνίου δεν θα υπάρξει εμφυλιοπολεμικό κλίμα μεταξύ τους, αναγνωρίζοντας ότι πρέπει να συνταχθούν απέναντι στον κοινό εχθρό, σε μια Δεξιά που προελαύνει και προσδοκά πλειοψηφίες που θα αλώσουν και τα τελευταία οχυρά του συντάγματος όπως το άρθρο 16 για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια και την μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων.
Κι ύστερα ξύπνησα…
Πάνος Δημητρούδης