«Οkumene. Από τα ενδότερα στην Ενδοτέρα» Γιάννης Ισιδώρου και Γιάννης Γρηγοριάδης στο Potential Project
Συνέργειες, συνεργασίες, ομάδες και κολεκτίβες έχουν υπάρξει πολλές στον χώρο της τέχνης αλλά σπάνια έχουν τέτοια διάρκεια, παραγωγικότητα και ώσμωση. Η συνταύτιση μάλιστα έχει φτάσει σε βαθμό τήξης, τόσο ώστε να μην διακρίνεται (τουλάχιστον εύκολα) κανένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που θα έδινε τη δυνατότητα της διάκρισης της δουλειάς του ενός από τον άλλο. Ο λόγος για τον Γιάννη Ισιδώρου και τον Γιάννη Γρηγοριάδη που δουλεύουν μαζί εδώ και δεκαπέντε χρόνια και έχουν πλέον φθάσει στο σημερινό αξιοζήλευτο σημείο πλήρωσης. Συγκροτούν τη μικρή τους κοινότητα στον υπέρτατο βαθμό σύντηξης και αυτό είναι το πρώτο και κύριο χαρακτηριστικό της δουλειάς τους. Ένα στοιχείο που έρχεται από μακριά αλλά που δυστυχώς στην εποχή του παραληρηματικού ατομικισμού που διανύουμε βρίσκεται σε πλήρη έκλειψη.
Αποτέλεσμα της σπάνιας καλλιτεχνικής σύμπραξης των Ισιδώρου - Γρηγοριάδη είναι και το δεύτερο και εξίσου ουσιώδες χαρακτηριστικό της δουλειάς τους, οι χειροποίητες υλικότητες που δημιουργούν. Ο χειροποίητος «χώρος» που συνθέτουν και συγκροτούν από τα πρωτογενή υλικά που χρησιμοποιούν. Πέτρα, μάρμαρο, σίδηρο, χώμα/άμμος, χαρτί, ξύλο… Οικοδομικά υλικά που επαναχρησιμοποιούνται και ανανοηματοδοτούνται για να αποκτήσουν την νέα τους ταυτότητα – αυτήν της λιτής δια-βίωσης ή αλλιώς της σύνθεσης των κατάλληλων συνθηκών για μια ουσιαστική και λιτή ζωή.
Η έννοια της λιτότητας είναι ο μπαμπούλας του σύγχρονου καπιταλισμού από τη δεκαετία του ’70 και μετά. Είναι φυσικό να έχει αποκτήσει στα χρόνια της νέο-φιλελεύθερης κυριαρχίας εξαιρετικά αρνητικό πρόσημο. Ταυτίζεται με την οικονομική και όχι μόνον αφαίμαξη των πολλών. Με την επιβεβλημένη τιμωρητική στέρηση του πλήθους από κάθε δυνατότητα πέρα από τη στοιχειώδη επιβίωση. Ο λιτός βίος όμως είναι κάτι πολύ διαφορετικό. Φέρνει ένα άλλο αξιακό σύστημα στο προσκήνιο που προκρίνει την αλληλεγγύη με τους άλλους, την κοινότητα, την αρμονία με τη φύση, τη ζωή στα μέτρα του ανθρώπου και απορρίπτει την άλωση των πάντων υπέρ της ακατάσχετης κερδοφορίας των ελίτ και της φαντασμαγορίας της κατανάλωσης των αλλοτριωμένων υπηκόων τους.
Οι καιροί αλλάζουν. Η έξαψη της ατομοκρατίας και η παραληρηματική εμμονή της διάκρισης της «ιδιοφυίας», η ευγονική της καλλιεργούμενης «αριστείας» στα φυτώρια του μετα-καπιταλισμού έχουν φτάσει στα όρια τους. Πολλοί πλέον –και δυστυχώς δεν μιλάω για την Ελλάδα που τώρα ξεκίνησε να ζει το «όνειρο» του κυνηγιού του θησαυρού και με καθυστέρηση 40 χρόνων περιμένει τα αποτελέσματα του συνθήματος «πλουτίστε» σε μια αχαλίνωτη αγορά, εννοείται μόνον υλικά και μόνον ως άτομα– πολλοί λοιπόν στις μητροπόλεις επιστρέφουν σε αξίες που κατηγορήθηκαν και απαξιώθηκαν ως μίζερη καθήλωση στην παραδοσιακή κοινότητα, εγκαταλείπουν την επιδειξιομανία της «πρωτοτυπίας», αποδεσμεύονται από το άλγος του φαραωνικού και της φαντασμαγορίας και καταφεύγουν στην επανάχρηση των υλικών, στην αξία της κοινότητας, του «άλλου», του διαφορετικού. Ακόμη και το «σύστημα» (ίσως για λόγους κορεσμού;) στρέφει το βλέμμα για παράδειγμα και βραβεύει πια αρχιτέκτονες/νισες από το Πακιστάν ή την Παραγουάη και τη Νιγιρία που επιστρέφουν στην κλίμακα της κοινότητας, στα υλικά της Γης, στα μέτρα του ανθρώπου και αφήνει εκτός τους μεγάλους σταρ τις τελευταίας 20ετίας με τα κολοσσιαίων προϋπολογισμών, υπερφίαλα και ενεργοβόρα οικοδομήματα τους…
Οι εικαστικοί καλλιτέχνες Γιάννης Ισιδώρου και Γιάννης Γρηγοριάδης ανήκαν απ’ αρχής στην πρώτη κατηγορία, των ταπεινών υλικών και των βιωμένων σχέσεων και στην τελευταία τους έκθεση «Οkumene. Από τα ενδότερα στην Ενδοτέρα» στο Potential Project, φτάνουν σε μια ζηλευτή συμπύκνωση της καλλιτεχνικής τους συγγένειας και πρακτικής, πετούν ό,τι πλεονάζον και εμβαθύνουν στον πυρήνα του προβληματισμού τους, στην ταπεινότητα του γήινου, τη θερμότητα των βιωματικών σχέσεων και την αφαίρεση του περιττού.
Το βίντεο του Ισιδώρου με τα πλάνα από μια οικογενειακή γιορτή με τραγούδια, κρασί και χορούς, οι δύο τσιμεντένιες πλάκες που συνθλίβουν οπτικά αλλά και στηρίζονται/ διαχωρίζονται από τα εύθραυστα ποτηράκια της ρετσίνας του Γρηγοριάδη, κάποια άλλα ποτηράκια σε παρακείμενο ράφι γεμάτα άμμο κόκκινη της ερήμου, μια σιδερόβεργα που αγκαλιάζει μια πέτρα σαν πρωτόγονο γλυπτό, βράχια και πέτρες στο κέντρο παιδικού τραμπολίνο που του στερούν την ευκαμψία και τη λειτουργικότητα του, μια μεγάλων διαστάσεων φωτογραφία ενός χαλασμένου, σε εγκατάλειψη τζιπ, σε ένα ερημικό αφιλόξενο τοπίο, τυπωμένη πάνω σε ποστ ιτ σαν πίξελ χειροποίητα, που ανεμίζουν από τον αέρα ανεμιστήρα… Στην ουσία πρόκειται για μια ρέουσα σχηματικά εγκατάσταση από βαριά υλικά που μετεωρίζονται σε έναν χώρο αντιφατικό, φαινομενικά σταθερό και στιβαρό αλλά και επικίνδυνα εύθραυστο, με δύσκολες ισορροπίες. Όπως είναι και ο πραγματικός κόσμος (μας)…