Με την ομιλία του Αλέξη Τσίπρα την Τετάρτη στη Νίκαια, με συμβολισμούς και τοποθετήσεις που συνιστούν απομάκρυνση σε σχέση με το περιεχόμενο της πολιτικής του την περίοδο πριν τις εκλογές της 21ης Μαΐου, ξεκίνησε ήδη ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ την προεκλογική του καμπάνια. Είναι ένα από τα τρία μέτωπα όπου έχει αρχίσει να δραστηριοποιείται μετά την οδυνηρή ήττα του. Το πρώτο, που ξεκίνησε σχεδόν αμέσως μετά την καθαρογραφή των αποτελεσμάτων, είναι οι συνεδριάσεις νομαρχιακών επιτροπών, ανοικτών και σε διευρυμένη σύνθεση, καθώς και των πρωτοβάθμιων οργανώσεων –των Οργανώσεων Μελών (ΟΜ)– για να αποτιμηθούν τα αποτελέσματα και να μπουν στη μάχη. Το δεύτερο, είναι οι πρώτες προεκλογικές συγκεντρώσεις-περιοδείες, όπως την Τετάρτη στη Νίκαια και την Πέμπτη στο Κερατσίνι, με ομιλητή τον Αλέξη Τσίπρα και στην πορεία και άλλων στελεχών. Το τρίτο, είναι η συγκρότηση νέων πολιτικών οργάνων και επανακαθορισμός των ευθυνών τους σε σχέση με αυτές των ήδη υπαρχόντων, για την αποτελεσματικότερη, όπως υποστηρίζεται, οργάνωση της μάχης.
Ξεκίνημα από τη Νίκαια
Η ομιλία στη Νίκαια, καθώς ήταν η πρώτη μετά την ήττα, επιτρέπει να βγουν και τα πρώτα συμπεράσματα για το πώς εκτιμά, σιωπηρά, η ηγεσία του κόμματος τις αιτίες της ήττας και τι πρέπει να αλλάξει. Τι «άκουσε» από τις κρίσεις –συχνά αυστηρές– του κόσμου του κόμματος και τις έντονες ανησυχίες για το μέλλον. Απ’ αυτή την άποψη, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η ομιλία του προέδρου συνιστά μια μερική διόρθωση γραμμής, έμμεση αλλά σαφή, απομακρυνόμενος από την προβληματική γραμμή που τήρησε στη συνέντευξή του στη Ζαχαρέα στο Star και στην ομιλία του στην Κ.Ε. Ο Α. Τσίπρας δεν άφησε καμία ευκαιρία, ξεκινώντας από τον βαρύ συμβολισμό της περιοχής για τους αγώνες της Αριστεράς, που να μην το τονίσει αυτό ή να το υπονοήσει. «Εδώ είναι το σπίτι μας και εδώ είναι η πολιτική μας κληρονομιά». Χωρίς, δε, να αποφύγει και τις συναισθηματικές αναφορές, όπως ότι «επιτρέπεται να πέσεις, αλλά επιβάλλεται να σηκωθείς», θα επιμείνει: «Δεν είναι τυχαίο που αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε ξανά μαζί τη νέα κρίσιμη αυτή μάχη, από εδώ, από την Κοκκινιά, από τις ρίζες μας, από το σπίτι μας. Την Κοκκινιά των εργατικών αγώνων, της Εθνικής Αντίστασης, των προσφύγων, του μπλόκου. Εδώ έχουμε τις ρίζες μας, της δικαιοσύνης, της ισότητας, του αγώνα».
Η επιλογή της Νίκαιας, οι αναφορές «και στις άλλες λαϊκές γειτονιές του Πειραιά, Δραπετσώνα, Κερατσίνι, Κορυδαλλό, Πέραμα», υποδηλώνει τη μεγάλη ανησυχία ύστερα από τα εκλογικά αποτελέσματα που καταγράφουν έντονο κλονισμό της σχέσης των παραδοσιακών λαϊκών συνοικιών με την Αριστερά. Αυτό, φάνηκε και στο περιεχόμενο της ομιλίας, ακόμη και στη σειρά όπου παρατίθενται οι κοινωνικές διαστρωματώσεις όπου απευθύνεται το κόμμα, με τη μεσαία τάξη, αυτή τη φορά, να καταλαμβάνει άλλη θέση. «Οι λαϊκές γειτονιές, οι εργαζόμενοι, οι μισθωτοί, οι άνεργοι, οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες δεν θα μείνουν χωρίς στήριγμα, χωρίς αποκούμπι, χωρίς κάποιον να εκπροσωπεί γνήσια τα ταξικά τους συμφέροντα και θα κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας γι’ αυτό».
Αποτροπή της παντοδυναμίας της ΝΔ
Κεντρικός στόχος της ομιλίας ήταν η παράθεση των σχεδιασμών της ΝΔ και κυρίως σε αντιπαράθεση με τις προγραμματικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ, ώστε να προκύπτει η διακινδύνευση για την ελληνική κοινωνία, σε περίπτωση που δεν ανατραπεί το αποτέλεσμα της 21ης Μαΐου. Ή σωστότερα δεν αποτραπεί η παντοδυναμία της Δεξιάς. Πρόκειται, τόνισε, για μια μάχη που θα κρίνει πολλά, «τις ζωές των ανθρώπων, των συμπολιτών μας, όλων μας, για τα επόμενα τέσσερα χρόνια». Δεν έκρυψε, ωστόσο, και τις δυσκολίες. «Δεν πετάμε στα σύννεφα, έχουμε πλήρη επίγνωση των δυσκολιών».
Με έμφαση είπε ότι «ένας είναι ο πολιτικός μας αντίπαλος, η ΝΔ», θέλοντας να χαράξει και τις σχέσεις με τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης, παρά την κοντόφθαλμη τοποθέτησή τους απέναντι στην πρόταση για προοδευτική κυβέρνηση. Απευθύνθηκε, όμως, ταυτόχρονα και «σε όλους τους δημοκρατικούς πολίτες που δεν επέλεξαν στην προηγούμενη κάλπη το κόμμα της ΝΔ και που δεν θα το επιλέξουν και τώρα». «Παρά τις επιφυλάξεις που έχουν απέναντί μας, παρά τις διαφωνίες που μπορεί να έχουν μαζί μας, τους καλούμε να ενώσουν τις φωνές και τις δυνάμεις τους μαζί μας, γιατί όλοι μαζί, πιο δυνατοί, μπορούμε να φέρουμε την ανατροπή. Όλοι μαζί, πιο δυνατοί μπορούμε να βάλουμε φραγμό στην αλαζονεία και τον φόβο».
Οι οργανώσεις συζητούν, όργανα ανασχεδιάζονται
Οι συζητήσεις στις οργανώσεις, αν και με ανοικτό το βαθύ τραύμα της ήττας, ωστόσο είναι αρκετά ψύχραιμες, χωρίς τάσεις αποστράτευσης ή εσωστρέφειας. Παρά την απογοήτευση ανασυντάσσονται. Δεν παραλείπουν, ωστόσο, και την κριτική στα λάθη της ηγεσίας για την ποιότητα της προεκλογικής καμπάνιας ή και την πολιτική γραμμή αυτή καθ’ εαυτή, την προσφυγή της σε παλαιά στερεότυπα της πασοκικής περιόδου και την απουσία αναφορών και θέσεων στα πιο εναλλακτικά-σύγχρονα προβλήματα. Ήδη, οργανώνουν τις καμπάνιες τους και την παρουσία τους στον χώρο αναφοράς τους, έξω στον κόσμο, με τις προγραμματικές θέσεις, με συζήτηση.
Εν τω μεταξύ, στην Κουμουνδούρου επανακαθορίζονται οι ευθύνες των οργάνων, νέων και παλιών. Ήδη συνεδρίασε η νεότευκτη εικοσαμελής Εκλογική Επιτροπή, που επέλεξε ως συντονιστή τον Διονύση Τεμπονέρα, μέλος έως τώρα της ΠΓ. Η πρώτη συνεδρίαση, ήταν αναμενόμενο, χρωματίστηκε από έντονες δυσκολίες στο να ορίσει πολιτική γραμμή, κάτι που δεν βοηθά η σύνθεσή της. Έτσι μένει ασαφής η ευθύνη της. Η απουσία, επιπλέον, στελεχών της «Ομπρέλας» δίνει εύλογες λαβές να θεωρηθεί ότι επιχειρείται η περιθωριοποίησή της, πράγμα που ιδίως την ώρα της μάχης είναι, τουλάχιστον, αδιανόητο. Μια ακόμη Κεντρική Οργανωτική Επιτροπή αρχίζει να λειτουργεί με ευθύνη στις καμπάνιες, ενώ σχεδιάζεται και η διεύρυνση του Εκτελεστικού Γραφείου.
Παραμένει δε το ερωτηματικό γιατί δεν έχει συνεδριάσει καθόλου η Πολιτική Γραμματεία, το μόνο εκλεγμένο όργανο από την ΚΕ. Η λειτουργία των εκλεγμένων οργάνων (κάτι που δεν καλύπτουν, το αντίθετο μάλιστα, διευρυμένα ή νέα όργανα) θα μπορούσε να διορθώσει έγκαιρα και πλευρές της προεκλογικής καμπάνιας που τώρα θεωρούνται λανθασμένες, όπως, πχ, η εμμονή στην αρνητική-σκοτεινή διαφήμιση και στις αναφορές της δεκαετίας του 1980. Οι κριτικές ήταν διατασικές.