Πέμπτη 15 Ιουνίου, γύρω στις 10.30πμ είναι η ώρα που σχεδόν όλοι οι γονείς παιδιών κάτω των 12 ετών βρίσκονται με τα παιδιά «σε εκκρεμότητα». Οι γιορτές για το τέλος της σχολικής χρονιάς ολοκληρώθηκαν, νωρίτερα ή λίγο αργότερα, με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο, τα ενδεικτικά φοίτησης δόθηκαν και τα σχολεία έκλεισαν για τους μαθητές. Όμως οι δουλειές των εργαζόμενων γονέων συνεχίζουν κανονικά. Πώς αλλιώς;
Και τα παιδιά; Πού θα βρίσκονται, πώς θα απασχολούνται και πώς θα συνεχίζουν με δημιουργικό τρόπο να είναι παιδιά εν εξελίξει; Δύσκολα ερωτήματα για κάθε γονέα που μάλλον δεν απασχόλησαν αρκούντως μέχρι σήμερα την πολιτεία και το υπουργείο Παιδείας… Η απάντηση συχνά βρίσκεται σε δύο λέξεις που τα τελευταία χρόνια ακούμε όλο και πιο συχνά: θερινό σχολείο – ή επί το αγγλικότερο «summer camp». Στην πραγματικότητα πρόκειται για καλοκαιρινή απασχόληση, όπου η ιδιωτική πρωτοβουλία κυριαρχεί, στο κενό που αφήνει η θεσμοθετημένη.
Στον χώρο αυτό η τοπική αυτοδιοίκηση παίρνει ρόλο λειτουργώντας θερινά Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης (ΚΔΑΠ). Πολλοί Δήμοι στην Αττική και σε άλλες περιφέρειες προσθέτουν θερινά προγράμματα, στα ΚΔΑΠ που διαθέτουν στους δημότες όλο τον χρόνο, τα οποία όμως είναι διάρκειας δύο εβδομάδων συνήθως, συχνά με οικονομική συμμετοχή των ωφελούμενων γονέων και σε ορισμένες μόνο περιπτώσεις εντελώς δωρεάν. Ωστόσο, οι δεκαπέντε μέρες παραμένουν υποπολλαπλάσιο των σχεδόν τριών μηνών που τα παιδιά ηλικίας 5-12 ετών βρίσκονται σε σχολικές διακοπές. Τη στιγμή που οι εργαζόμενοι γονείς μπορεί να έχουν καλοκαιρινές διακοπές έως τρεις εβδομάδες, στην καλύτερη περίπτωση, και πολύ συχνά καθόλου, όταν για παράδειγμα εργάζονται στη «βαριά βιομηχανία» της Ελλάδας, τον τουρισμό.
Επόμενο είναι στον χώρο αυτό να κυριαρχεί η ιδιωτική πρωτοβουλία, μάλιστα χωρίς έλεγχο ή κάποιου είδους πιστοποίηση για τις παρεχόμενες υπηρεσίες ή τις τιμές, οι οποίες συχνά είναι ξέφρενες και συνεπώς απαγορευτικές για αρκετές οικογένειες. H τιμή ανά εβδομάδα κυμαίνεται συνήθως από 60 έως 100 ευρώ, για πέντε μέρες την εβδομάδα και συνήθως πέντε ώρες την ημέρα, ανά παιδί, με ανώτατο χρονικό όριο διάρκειας του προγράμματος θερινής απασχόλησης σε κάθε περίπτωση τις δεκαπέντε εργάσιμες μέρες. Ποικιλία υπάρχει και ως προς τις δραστηριότητες –εσωτερικού ή εξωτερικού χώρου, καλλιτεχνικές, αθλητικές, διάφορες παιδαγωγικές μέθοδοι κ.ά.– και ως προς την προσφορά μεταφοράς από και προς το σπίτι ή φαγητού κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Κάποια ασφαλιστικά ταμεία προσφέρουν στους ασφαλισμένους εργαζόμενους ένα ποσό ως αποζημίωση για το κόστος παρακολούθησης τέτοιων καμπ, όμως και πάλι με ανώτατο όριο πολύ λιγότερες μέρες από αυτές που έχει αντικειμενικά ανάγκη ο εργαζόμενος γονέας.
Ωστόσο, εκτός από την πλευρά των γονέων υπάρχει και η πλευρά των εργαζόμενων σε τέτοιες δραστηριότητες, αφού και για εκείνους οι εργασιακές συνθήκες είναι ξέφρενες σε ένα μη θεσμοθετημένο και μη ελεγχόμενο περιβάλλον. Συγκεκριμένα, την περασμένη Πέμπτη, πραγματοποιήθηκε συνάντηση, μετά από αίτημα της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών Ελλάδας (ΟΙΕΛΕ) με τον Διοικητή της Επιθεώρησης Εργασίας κ. Γιώργο Τζιλιβάκη και την Βοηθό Συνήγορο του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Παιδιού κ. Θεώνη Κουφονικολάκου, με θέμα τα «summer camps». Εκεί, σύμφωνα με την ανακοίνωση της ΟΙΕΛΕ, ο πρόεδρός της «περιέγραψε την ιδιαίτερα επισφαλή για την υγεία και την ασφάλεια εργαζόμενων και χιλιάδων παιδιών κατάσταση των summer camps που παρέχουν μονάδες ιδιωτικής εκπαίδευσης. Ιδιωτικά δημοτικά σχολεία και νηπιαγωγεία που απασχολούν κυρίως εκπαιδευτικούς, των οποίων οι συμβάσεις εργασίας δεν τροποποιούνται έτσι ώστε να περιλαμβάνουν τα πρόσκαιρα, πρόσθετα καθήκοντα και, φυσικά, την πρόσθετη αμοιβή», τόνισε ο πρόεδρος της ΟΙΕΛΕ. «Επιπλέον, νηπιαγωγοί και δάσκαλοι, χωρίς να έχουν πιστοποίηση από οποιονδήποτε φορέα, δημόσιο ή ιδιωτικό, εποπτεύουν επικίνδυνες και εξειδικευμένες υπαίθριες δραστηριότητες (κολύμβηση, αναρρίχηση κ.λπ.).» Μάλιστα η ΟΙΕΛΕ πρότεινε «θεσμοθέτηση μεικτών κλιμακίων Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας και υπουργείου Παιδείας», ώστε να γίνει άμεσα «προγραμματισμός δειγματοληπτικών ελέγχων σε όλη την επικράτεια από μεικτά κλιμάκια». Επίσης, πρότεινε «συνεργασία με το Συνήγορο του Παιδιού για τη θεσμοθέτηση κριτηρίων υγείας και ασφάλειας σε δομές καλοκαιρινής φύλαξης παιδιών».
Η θερινή απασχόληση των παιδιών μας είναι αναγκαιότητα και η έλλειψη οποιουδήποτε θεσμοθετημένου πλαισίου δημιουργεί ένα επικίνδυνο κενό που καμία πρωτοβουλία δεν καταφέρνει να καλύψει και κανένα λαϊκό βαλάντιο δεν καταφέρνει να πληρώσει. Ίσως, αντί η κυβέρνηση να στρέφεται προς την απασχόληση των παιδιών όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες την ημέρα στο σχολείο κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς, να διέθετε αντίστοιχα κονδύλια στη θεσμοθέτηση θερινών σχολείων κανονικού ωραρίου για την εκπλήρωση του αυτονόητου και όχι του «υπερβατικού», δηλαδή του δικαιώματος του μέσου εργαζόμενου γονέα –και εκπαιδευτικού– να μπορεί να εργάζεται θεσμοθετημένες ώρες εργασίας και στον υπόλοιπο χρόνο του να μπορεί να καλλιεργεί και τη σχέση με το παιδί του. Ίσως επίσης να άλλαζε κατεύθυνση ως προς τη στελέχωση και την αξιοποίηση του ΣΕΠΕ.