Λίγες ώρες πριν ανοίξουν οι κάλπες της Κυριακής, συζητάμε με τον Πέτρο Ιωαννίδη διευθυντή της aboutpeople για τις δημοσκοπικές εκτιμήσεις και τάσεις. Όπως τονίζει τρία είναι τα ερωτήματα που θα απαντηθούν με το κλείσιμο της κάλπης: τα ποσοστά της ΝΔ και η επίτευξη της αυτοδυναμίας, πώς θα διαμορφωθεί η επόμενη μέρα για την Κεντροαριστερά, ποια κόμματα θα μπουν τελικά στη βουλή. Ο ίδιος εκτιμά ότι η αυτοδυναμία θα είναι άνετη για τη ΝΔ και υπογραμμίζει ότι ο χρόνος είναι τόσο περιορισμένος που οι στάσεις και οι αντιλήψεις των πολιτών δεν θα αλλάξουν ιδιαίτερα από ότι στην προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση. Όπως καταλήγει ο κόσμος αντιλαμβάνεται τις δεύτερες κάλπες ως συνέχεια της εκλογικής μάχης της 21ης Μαΐου και επομένως «το ενδιαφέρον και η αγωνία για την εξέλιξη αυτής της μάχης είναι περιορισμένη», κάτι που λειτουργεί προς όφελος του πρώτου κόμματος.
.jpg)
Το αποτέλεσμα της προηγούμενης κάλπης μας αιφνιδίασε. Τι να περιμένουμε αυτή την Κυριακή των εκλογών;
Στη συζήτηση που είχαμε κάνει πριν τις πρώτες εκλογές είχαμε πει ότι η πρώτη κάλπη θα δείξει το δρόμο. Οι μετρήσεις δείχνουν ότι αναμένουμε επιβεβαίωση σε γενικές γραμμές του αποτελέσματος των εκλογών της 21ης Μάη. Τρία είναι τα ερωτηματικά που θα απαντηθούν το βράδυ της Κυριακής των εκλογών. Το πρώτο έχει να κάνει με τα ποσοστά της ΝΔ και την επίτευξη της αυτοδυναμίας. Το δεύτερο είναι τι θα γίνει μεταξύ των δύο κομμάτων της Κεντροαριστεράς, δηλαδή ποια θα είναι η διαφορά μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ, διότι αυτή θα διαμορφώσει και την επόμενη μέρα για την Κεντροαριστερά. Το τρίτο είναι πόσα κόμματα θα μπουν τελικά στη βουλή. Έχουμε μία συστάδα κομμάτων πέριξ του 3% (Ελληνική Λύση, Πλεύση Ελευθερίας, Νίκη, Σπαρτιάτες και ΜέΡΑ25). Μένει να δούμε πόσα και ποια από αυτά θα καταφέρουν να περάσουν το απαιτούμενο ποσοστό και να μπουν στη βουλή.
Η ΝΔ πέτυχε μια πολύ υψηλή συσπείρωση. Τώρα διεκδικεί μια ισχυρή αυτοδυναμία. Θα είναι περίπατος για τη ΝΔ οι εκλογές;
Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, η αυτοδυναμία θεωρείται δεδομένη και ο κ. Μητσοτάκης θα μπορέσει να σχηματίσει μια ισχυρή κυβέρνηση. Βέβαια, ρόλο σε αυτό θα παίξει και το πόσα κόμματα θα μπουν στη βουλή, καθώς όσα περισσότερα μπαίνουν, τόσο χαμηλώνει η κοινοβουλευτική δύναμη της ΝΔ.
Στην ανάλυση της aboutpeople για τις εκλογές του Μάιου, ένας στους δύο σχεδόν ψήφισε με τη λογική του λιγότερου κακού κόμματος (49,1%) και οι υπόλοιποι μισοί έκαναν θετική επιλογή (48,2%). Αυτή τη φορά αναμένετε διαφοροποίηση;
Αυτή είναι μία στάση η οποία δεν αλλάζει σε ένα μήνα. Αν κάποιος ψηφίζει το μη χείρον βέλτιστον θα κάνει το ίδιο και τώρα. Εκτιμώ ότι δεν έχει αλλάξει το σκηνικό. Οι ψηφοφόροι δεν πάνε στις κάλπες με αυξημένες προσδοκίες και μεγάλες ελπίδες. Εξακολουθεί να υπάρχει ανασφάλεια και άγχος για το τι μέλλει γενέσθαι.
Οι ψηφοφόροι αντιλαμβάνονται τις εκλογές αυτές ως έναν δεύτερο γύρο ή ως μια νέα εκλογική αναμέτρηση;
Τις αντιλαμβάνονται ως συνέχεια της εκλογικής μάχης της 21ης Μαΐου. Με δεδομένο το προηγούμενο αποτέλεσμα, νομίζω ότι το ενδιαφέρον και η αγωνία για την εξέλιξη αυτής της μάχης είναι περιορισμένη.
Αυτή η στάση υπέρ ποιου κόμματος είναι;
Θεωρητικά βοηθά το πρώτο κόμμα, πρακτικά θα το δούμε την Κυριακή. Σημαντικό ρόλο θα παίξει και η πιθανή αύξηση της αποχής. Μένει να δούμε αν αυτή θα είναι αναλογική ή όχι.
Τα κριτήρια ψήφου τροποποιούνται; Την προηγούμενη εκλογική περίοδο δεν απασχόλησε καθόλου η προγραμματική συζήτηση. Αυτή τη φορά ακούστηκαν κάποιες προτάσεις.
Επειδή η προηγούμενη προεκλογική περίοδος ήταν μακρά, οι στάσεις και οι αντιλήψεις των πολιτών είναι παγιωμένες. Δεν μπορούν να αλλάξουν μέσα σε τριάντα μέρες. Στην αρχή αυτής της προεκλογικής περιόδου είδαμε τα κόμματα να συζητάνε προγραμματικά -θυμηθείτε το debate για την φορολογία- αλλά με την πάροδο των ημερών αυτό ατόνησε. Πιστεύω, επομένως, ότι οι ψηφοφόροι θα πάνε στην κάλπη με την κεκτημένη ταχύτητα των προηγούμενων εκλογών.
Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι εγκλωβισμένος στη συντριπτική ήττα της προηγούμενης κάλπης εξαιτίας και του περιορισμένου χρόνου;
Το 2019, ο ΣΥΡΙΖΑ από το 23,75% στις ευρωεκλογές, μέσα σε ένα μήνα, πήγε στο 31,5%. Το ερώτημα είναι μπορεί να το ξανακάνει ο ΣΥΡΙΖΑ σε αυτές τις εκλογές; Η εκτίμησή μου είναι ότι πως όχι. Διότι το 2019 η πρώτη κάλπη ήταν ευρωεκλογές και η δεύτερη βουλευτικές και επομένως ήταν πιο μεγάλο το διακύβευμα της των δεύτερων εκλογών. Τώρα, η διαφορά με τη ΝΔ είναι τόσο μεγάλη, που δύσκολα μπορεί να σηκώσει κεφάλι μετά από τέτοια ήττα. Εκτιμώ ότι θα κινηθεί λίγο πάνω ή λίγο κάτω στα ποσοστά του Μαΐου, ανάλογα με το που θα ανέλθει η συμμετοχή, άρα και η αποχή.
Η ανανέωση προσώπων που επιχείρησε ο ΣΥΡΙΖΑ στις δεύτερες κάλπες έχει επίδραση;
Ίσως να είχε επίδραση, αν είχε γίνει αρκετό καιρό πριν. Τώρα δίνει τις εντύπωση διορθωτικών, τακτικών κινήσεων, προκειμένου να σώσουν ό,τι σώζεται. Δεν ξέρω αν αυτό μπορεί να φτάσει στον ψηφοφόρο μέσα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα, όταν έχει παγιωμένες άλλες αντιλήψεις.
Το ΠΑΣΟΚ έχει θέσει ως στόχο να κατακτήσει το ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Έχει μια ευκαιρία μπροστά του;
Ο στόχος του ΠΑΣΟΚ για αυτές τις εκλογές είναι η όσο το δυνατόν μικρότερη διαφορά από τον ΣΥΡΙΖΑ. Πιστεύω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι δεύτερο κόμμα, αλλά η διαφορά μεταξύ των δύο θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Το ΠΑΣΟΚ συγκαταλέγεται στους νικητές της προηγούμενης αναμέτρησης, καθώς αύξησε κατά πολύ τα ποσοστά του. Με την κατάρρευση όμως του ΣΥΡΙΖΑ θα περίμενε κανείς να τα πάει ακόμα καλύτερα.
Δείχνει να μπορεί να θεραπεύσει την «πασοκοποίηση» που υπέστη την προηγούμενη δεκαετία;
Τον Μάιο έκανε όντως το πρώτο βήμα. Ας περιμένουμε όμως τα αποτελέσματα της κάλπης. Προς το παρόν αυτό που βλέπουμε είναι μια πιθανή «συριζοποίηση», για να χρησιμοποιήσω τον δικό σας όρο. Είναι, όμως, πολύ νωρίς να κάνουμε τέτοιες εκτιμήσεις και να μιλάμε με βεβαιότητες.
Η εικόνα για την ακροδεξιά ποια είναι; Είδαμε να αναδεικνύονται αρκετά μικρά κόμματα που αθροίζουν ένα υψηλό ποσοστό.
Είναι αποτέλεσμα της απλής αναλογικής το να βγαίνουν στην επιφάνεια μικρά κόμματα, είτε είναι στην ακροδεξιά είτε αλλού. Τα συνολικά ποσοστά αυτών των κομμάτων στις δημοσκοπήσεις είναι πάνω κάτω τα ποσοστά που είχαμε στη χώρα και σε προηγούμενες περιόδους. Μην ξεχνάμε ότι η Χρυσή Αυγή στις εκλογές του 2019 δεν μπήκε στη Βουλή για λίγες χιλιάδες ψήφους.
Η ΝΔ θέτει το δίλημμα της τρίτης κάλπης. Υπάρχει τέτοιο ενδεχόμενο;
Θεωρώ πως όχι. Με βάση τα δημοσκοπικά στοιχεία αυτή τη στιγμή η ΝΔ θα πετύχει μια αρκετά άνετη αυτοδυναμία.
Το ΜέΡΑ25 θα καταφέρει να μπει στη βουλή; Από τι εξαρτάται;
Είναι ένα από τα ερωτηματικά που θα απαντηθούν την Κυριακή των εκλογών και όχι νωρίς. Οι πιθανότητες αυτή τη στιγμή σύμφωνα με τις μετρήσεις δεν είναι μεγάλες, αλλά ας περιμένουμε μέχρι να κλείσουν οι κάλπες.
Η στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ περί χαμένης ψήφου μπορεί να ενισχύσει το ποσοστό του;
Θα μπορούσε να πείσει και να συσπειρώσει αν ο ΣΥΡΙΖΑ είχε υψηλότερα ποσοστά και είχε μικρότερη διαφορά από τη ΝΔ. Με 20% που πήρε στην προηγούμενη κάλπη, δεν έχει «πατήματα» να δικαιολογήσει μια τέτοια στρατηγική.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε στις περισσότερες κοινωνικές κατηγορίες, που τον στήριζαν, ακόμα και στις νέες γενιές, που τον στήριζαν παραδοσιακά. Είναι γιατί αντιμετωπίζεται πια ως συστημικό κόμμα;
Ο ΣΥΡΙΖΑ ήλπιζε στην ψήφο των νέων, αλλά δεν δικαιώθηκε. Μην ξεχνάμε ότι η νέα γενιά έχει γνωρίζει τον ΣΥΡΙΖΑ ως κόμμα εξουσίας. Άρα δεν έχει στο μυαλό τους τον ΣΥΡΙΖΑ ως αντισυστημικό κόμμα. Ο ΣΥΡΙΖΑ αντιπολιτεύθηκε με έναν μεγάλο θυμό, όλη την τετραετία, πιστεύοντας ότι η κοινωνία βιώνει τον ίδιο θυμό που βίωναν στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Αποδείχθηκε τελικά ότι η κοινωνία ένιωθε ανασφάλεια και όχι θυμό. Και εκεί κάπου δεν κατάφερε ο ΣΥΡΙΖΑ να πιάσει τον παλμό των ψηφοφόρων και να δώσει πειστικές απαντήσεις στις αγωνίες του εκλογικού σώματος.