Οι εκλογές της 21ης Μαΐου σηματοδότησαν μια σοβαρή μετατόπιση του πολιτικού συστήματος προς τα δεξιά. Είναι η πρώτη φορά μετά το 1977 όπου οι δυνάμεις της Δεξιάς και της Ακροδεξιάς συγκεντρώνουν ποσοστά άνω του 50%. Ταυτόχρονα, διαπιστώνεται η πλήρης επικράτηση της Νέας Δημοκρατίας, ως προς το πολιτικό σχέδιο και πρόγραμμα, αλλά και ως προς τις ιδέες που κυριαρχούν συνολικά μέσα στην κοινωνία. Η δεξιά νεοφιλελεύθερη ηγεμονία οικοδομήθηκε συστηματικά στη διάρκεια όλης της προηγούμενης τετραετίας, αλλά στην πραγματικότητα προετοιμαζόταν ήδη από το 2016 μέχρι σήμερα.
Ασφαλώς, η ηγεμονία του νεοφιλελεύθερου συντηρητισμού δεν αποτελεί ελληνική πρωτοτυπία, αφού η επικίνδυνη alt-right έκανε την εμφάνισή της κατά την τελευταία δεκαετία στην Αμερική, με την πολιτική του Τραμπ και του Μπολσονάρο. Αυτό το φαινόμενο μιας νέας χυδαίας και επιθετικής ακροδεξιάς εξαπλώθηκε και στην Ευρώπη, τείνοντας να επικρατήσει παντού, από την Ουγγαρία, την Πολωνία, τη Σουηδία και την Ιταλία, όπου ήδη κατέχει κυβερνητικές θέσεις, μέχρι τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ισπανία, όπου δίνει τον τόνο στο πολιτικό σκηνικό.
Ενεργοί θύλακες
Δυστυχώς, ούτε η Ελλάδα αποτελεί εξαίρεση στο νοσηρό κλίμα των επιθέσεων της alt-right. Μπορεί η ηγεσία της Χρυσής Αυγής να εκτίει ποινές φυλάκισης για τα εγκλήματά της, ωστόσο η συναφής ιδεολογία και πρακτική έχει ενεργούς θύλακες σε κοινοβουλευτικά κόμματα, όπως είναι η Ελληνική Λύση και η πάλαι ποτέ «φιλελεύθερη» Νέα Δημοκρατία, καθώς και σε εξωκοινοβουλευτικά σχήματα που διεκδικούν την είσοδό τους στη Βουλή, όπως οι Σπαρτιάτες, η Νίκη και διάφορα «πατριωτικά» κομματίδια. Γυναίκες και άνδρες πολιτικοί αντιγράφουν ανερυθρίαστα και ακομπλεξάριστα τη Μελόνι, τον Όρμπαν και άλλους πρωταγωνιστές αυτής της «Μαύρης διεθνούς». Όλοι αυτοί μετέρχονται επιμελώς μεθόδους μετα-αλήθειας, ψευδών ειδήσεων και ακροδεξιάς προπαγάνδας, για να στοχοποιήσουν και να πλήξουν τους πολιτικούς τους αντιπάλους, πρωτίστως της Αριστεράς και ειδικότερα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Είναι πλέον σαφές ότι οι ψευδο-φιλελεύθεροι, με επικεφαλής τον Μητσοτάκη και τον Σκέρτσο, όταν οι συνθήκες το απαιτούν, υιοθετούν πρόθυμα όλες τις αντιδραστικές και αντιφιλελεύθερες πρακτικές, όπως το δείχνει ξεκάθαρα η περίπτωση της Ροδόπης και τα επικίνδυνα παιχνίδια με τη μειονότητα, αλλά και το εγκληματικό ναυάγιο με τους εκατοντάδες νεκρούς πρόσφυγες και μετανάστες στην Πύλο. Εδώ πλέον, η υποκριτική ακροδεξιά ρητορική μετουσιώνεται σε καθαρή απανθρωπία και μισανθρωπία. Και η βιοπολιτική της εξουσίας μετατρέπεται για άλλη μία φορά σε θανατοπολιτική.
Για όλα τα προηγούμενα, υπάρχουν σοβαρές ευθύνες των προοδευτικών δυνάμεων και της Αριστεράς, που δεν μπόρεσαν να διακρίνουν τους κινδύνους ούτε να αφουγκραστούν τις νέες τάσεις της κοινής γνώμης, τις καινοφανείς επιθυμίες των ανθρώπων, τις καινούργιες κοινωνικές διαθέσεις. Που δεν κατάφεραν να γειωθούν με την κοινωνία και να συνομιλήσουν με τους πολίτες, και ειδικότερα με τις νέες γενιές.
Δύσκολες μέρες μας περιμένουν
Οι επικείμενες εκλογές της 25ης Ιουνίου αναπόφευκτα διεξάγονται σε πολύ βαρύ και εχθρικό κλίμα για τον ΣΥΡΙΖΑ και συνολικά για την Αριστερά. Όπως προκύπτει από τις δημοσκοπήσεις, αλλά και από την ασφυκτική πίεση του πολιτικού χρόνου, οι συσχετισμοί που διαμορφώθηκαν πριν από πέντε εβδομάδες δεν γίνεται να αλλάξουν ριζικά. Καθώς φαίνεται, η Νέα Δημοκρατία θα εξασφαλίσει την αυτοδυναμία, η οποία θα την καταστήσει ακόμη πιο αλαζονική και ανεξέλεγκτη. Ο καθεστωτικός τρόπος διακυβέρνησης θα παροξυνθεί, το κράτος δικαίου θα υποχωρήσει περαιτέρω, η δημοκρατία θα δοκιμαστεί ακόμη περισσότερο.
Δύσκολες μέρες μάς περιμένουν, με την προώθηση της νεοφιλελεύθερης αντικοινωνικής ατζέντας, με τις ιδιωτικοποιήσεις παντού, με την υποχώρηση των δημόσιων πολιτικών και τη διακύβευση των κοινών αγαθών. Κύριο ζητούμενο των εκλογών είναι το τι κράτος θα έχουμε: κράτος ισχυρό, αρωγό στους πολίτες και υπερασπιστή των κοινών αγαθών, ή κράτος υπό διάλυση, υπηρέτη των μεγάλων ιδιωτικών συμφερόντων;
Δεν θα πρέπει να απελπιζόμαστε
Ωστόσο, δεν θα πρέπει να απελπιζόμαστε. Όλες και όλοι οι αριστεροί πολίτες, οι προοδευτικοί, οι δημοκράτες, θα συσπειρωθούμε ξανά και θα αντισταθούμε στην επερχόμενη λαίλαπα. Δεν έχουμε άλλη επιλογή. Οφείλουμε να αντιδράσουμε, να ανασυνταχθούμε, να αναβαπτιστούμε στις ιδέες, στις αξίες και στις παραδόσεις των δημοκρατικών αγώνων και των απελευθερωτικών κινημάτων. Το χρωστάμε στους εαυτούς μας, αλλά πρωτίστως στις νέες και στους νέους, που σήμερα ασφυκτιούν και οραματίζονται μια άλλη πολιτική, με ευαισθησία για το περιβάλλον και την κλιματική κρίση, για την ισότητα των φύλων, για την αξιοπρέπεια στην εργασία και στη ζωή τους.
Ήδη, στις εκλογές της ερχόμενης Κυριακής το διακύβευμα είναι πολύ σημαντικό: στηρίζουμε τον ΣΥΡΙΖΑ με όλες μας τις δυνάμεις, προκειμένου να μπορέσει να αντέξει, να ανανεωθεί, να ανασυγκροτηθεί και να επανιδρυθεί ως το μεγάλο κόμμα της ανανεωτικής, ευρωπαϊκής, δημοκρατικής, οικολογικής και κινηματικής Αριστεράς. Μόνο έτσι θα καταφέρουμε να αναγεννηθεί και να προβάλει εκ νέου μια ισχυρή και ανταγωνιστική σύγχρονη πολιτική δύναμη, που θα αποτελέσει και πάλι την ελπίδα για μια κυβερνητική εναλλακτική πολιτική. Αυτό το διακύβευμα είναι κομβικό τόσο για την Αριστερά όσο και για την ίδια τη δημοκρατία. Για την υπεράσπιση και την ανόρθωση της κοινωνίας, για την πολιτική της αλήθειας, για την ελευθερία και την ισότητα, για την κοινωνική δικαιοσύνη.
Όσα είπαμε παλιά, ισχύουν. Και θα εξακολουθήσουν να ισχύουν. Αρκεί να εμπλουτίζονται με νέες ιδέες, επεξεργασίες, επινοήσεις και αξιακά προτάγματα. Με γνώση και με πάθος. Γιατί ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός, με την παρέμβαση των πολιτών και τη δράση των πολλών, με περισσότερη ελευθερία, συλλογικότητα και αλληλεγγύη, μέσα από τη διεύρυνση και τον διαρκή εκδημοκρατισμό της δημοκρατίας. Γιατί η ζωή πρέπει να νικήσει και θα νικήσει.