Είκοσι τρείς ημέρες πριν από τις βουλευτικές εκλογές η δημοκρατική Ισπανία, η Αριστερά, οι Σοσιαλιστές και οι άλλες προοδευτικές και μετριοπαθείς δυνάμεις δίνουν μια πραγματική μάχη για να αποτρέψουν την άνοδο μιας δεξιάς και φασιστοειδούς κυβέρνησης, με το αριστερό Sumar να ανακάμπτει, χωρίς να κατορθώνει να φθάσει μάλλον τον αριθμό των βουλευτών του Unidas Podemos.
Αρνητικές δημοσκοπήσεις
«Στις τελευταίες δημοσκοπήσεις, παρατηρείται μικρή πρόοδος του Σοσιαλιστικού Κόμματος (PSOE), αν και το Λαϊκό Κόμμα (PP) εξακολουθεί να προηγείται, και μια ενδεχόμενη κυβέρνηση με το Vox συνεχίζει να είναι η πιο πιθανή», παραδέχθηκε ο πλέον πιστός σύμμαχος του Πέδρο Σάντσεθ στα ΜΜΕ, η El Pais, δημοσιεύοντας δημοσκόπησή της που δίνει 33,1% στο Λαϊκό Κόμμα, 26,5% στο Σοσιαλιστικό Κόμμα, 14,2% στο φασιστικό Vox, 13,5% στο αριστερό Sumar και 10,1% στα υπόλοιπα κόμματα, κυρίως τα τοπικά εθνικιστικά δεξιά και αριστερά κόμματα.
Η συγκριτική ανάλυση όλων των μέχρι σήμερα δημοσκοπήσεων από το Key Data έδειξε επίσης ότι το Λαϊκό Κόμμα και το Vox μειώνουν διαρκώς και περισσότερο τις αποστάσεις τους από τα ηνία της κυβέρνησης και ότι το Sumar δεν θα καταφέρει να εκλέξει τον ίδιο και πολύτιμο αριθμό βουλευτών που είχε το Unidas Podemos, ακόμη και εάν φθάσει τα ποσοστά του. Για το Key Data το Λαϊκό Κόμμα με το 33,6% θα εκλέξει 140 βουλευτές, 13% και 51 βουλευτές περισσότερους από το 2019, εξαιτίας της εξαφάνισης των «Πολιτών» από την πολιτική σκηνή της χώρας, ενώ το Σοσιαλιστικό Κόμμα με 26,6% θα εκλέξει 102 βουλευτές, κατά 1,5% και 18 βουλευτές λιγότερους από το 2019. Σύμφωνα με το Key Data η κατάσταση στο εσωτερικό του Sumar και η αντιπαράθεσή του με το Podemos ενίσχυσε το Σοσιαλιστικό Κόμμα. Το Vox με το 14,4% θα μπορούσε να εκλέξει 41 βουλευτές, 1,5% και 11 βουλευτές λιγότερους από το 2019, ενώ το Sumar με το 13% θα μπορούσε να εκλέξει 32 βουλευτές, 3 βουλευτές λιγότερους από το 2019, παρόλο που διατηρεί τα ποσοστά του Unidas Podemos στις εκλογές του 2019. Με πιο απλά λόγια, το Λαϊκό Κόμμα και το Vox με 181 βουλευτές θα ξεπερνούσαν την απόλυτη πλειοψηφία των 180 βουλευτών, ενώ τα δύο κόμματα της κυβέρνησης συνεργασίας θα έφθαναν τους 134 βουλευτές, με τα τρία κόμματα που στήριξαν την κυβέρνηση, την καταλανική Αριστερά ERC και τα κόμματα της Χώρας των Βάσκων, το αριστερό EH Bildu και το δεξιό PNV, να μην μπορούν να καλύψουν τη διαφορά.
Πέραν, όμως, από τις δημοσκοπήσεις υπάρχει η πραγματική κοινωνική και πολιτική. Εκεί ο Πέδρο Σάντσεθ και η Γιολάντα Ντίαθ υπερασπίζονται το έργο της κυβέρνησής τους, με τους διθυράμβους του Σάντσεθ για την πορεία της οικονομίας και τις ανησυχίες της Ντίαθ για την πορεία της κοινωνίας και των ευάλωτων και όχι μόνο ομάδων. Στην Ισπανία ο πληθωρισμός υποχώρησε σε ετήσια βάση στο 1,9% τον Ιούνιο, αποτελώντας την πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που υποχώρησε κάτω από το όριο του 2%, στα χαμηλότερα επίπεδα από τον Απρίλιο του 2021.
Κινητοποιήσεις στα ΜΜΕ
Με την ευκαιρία των εκλογών αυξάνονται οι κινητοποιήσεις των εργαζομένων στα ΜΜΕ. Αυτή τη φορά οι εργαζόμενοι στην El Pais, τη μεγαλύτερη ισπανόφωνη εφημερίδα στον κόσμο που ανήκει στον όμιλο Prisa, με ποσοστό 94,5% αποφάσισαν να κατέβουν σε απεργία από τις 7 έως τις 10 Ιουλίου, διεκδικώντας αυξήσεις στις αποδοχές του μετά από 12 χρόνια που έχουν παγώσει, δηλαδή σχεδόν από την αρχή της χρηματοοικονομικής κρίσης. Οι εργαζόμενοι στην El Pais εδώ και μήνες κάθε Τετάρτη οργάνωναν τις «Μαύρες Τετάρτες», αφού ντύνονταν για μικρό χρονικό διάστημα στα μαύρα ως σύμβολο διεκδίκησης υψηλότερων αποδοχών. Στη μεγαλύτερη δεξιά εφημερίδα El Mundo οι εργαζόμενοι έχει κινητοποιηθεί εδώ και 11 εβδομάδες απαιτώντας αυξήσει μετά το 15ετές πάγωμα των μισθών τους.
Ο Σάντσεθ στο Κίεβο
Ο Σάντσεθ αιφνιδιάζοντας τους πάντες θα πραγματοποιήσει σήμερα μια ασυνήθιστη επίσκεψη, γιατί θα βρεθεί στο Κίεβο για να εγκαινιάσει την εξάμηνη ευρωπαϊκή προεδρία της Ισπανίας από κοινού με τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκιμ, γεγονός που θα του αποτρέψει να συμμετάσχει στη Μαδρίτη στη διαδήλωση των ΛΟΑΚΤΙ. Δεδομένης της στήριξης που θα προσφέρει στον Ζελένσκι, χωρίς να αποκλείεται και η ανακοίνωση πακέτου βοηθείας, γιατί κανείς δυτικός δεν επισκέπτεται το Κίεβο με άδεια χέρια, εκτιμάται ότι ο Σάντσεθ θα προσπαθήσει να απευθυνθεί στους μετριοπαθείς ισπανούς ψηφοφόρους και να διαλύσει κάθε υποψία ότι σέρνεται πίσω από την αντιπολεμική πολιτική του Podemos, που κρατά αποστάσεις από την Ενωμένη Αριστερά που έχει ταυτιστεί περισσότερο με τους Σοσιαλιστές στο θέμα του πολέμου στην Ουκρανία.
Ο αδιάβαστος, φοβικός και διεφθαρμένος Φεϊχόο
Ευτυχώς για τον Σάντσεθ και την Ντίαθ, ο επικεφαλής του Λαϊκού Κόμματος Αλμπέρτο Νουνιέθ Φεϊχόο έχει κάνει μέχρι στιγμής μια σχετικά αποτυχημένη προεκλογική εκστρατεία, δείχνοντας ότι απέχει από την πραγματική ζωή του κόσμου και των προβλημάτων του, αφού πιάστηκε αδιάβαστος, δηλώνοντας δημοσίως ότι ένα κιλό πορτοκάλια κοστίζει 12 λεπτά του ευρώ. Ο Φεϊχόο είναι επίσης φοβικός και αρνείται να συμμετάσχει σε debate με τον Σάντσεθ ή τους επικεφαλής των τεσσάρων μεγαλύτερων κομμάτων, εάν δεν είναι και οι επικεφαλής των υπολοίπων κομμάτων, ενώ πληθαίνουν καθημερινά οι καταγγελίες για τις σχέσεις του με τον έμπορο ναρκωτικών Μαρθιάλ Ντοράδο. Την ίδια στιγμή ο Φεϊχόο πιέζεται για να καταθέσει στοιχεία για τις αποδοχές του και να λύσει τον γρίφο εάν θα αναθέσει στον επικεφαλής του φασιστικού Vox Σαντιάγκο Αμπασκάλ την αντιπροεδρία της κυβέρνησης.
Ο Φεϊχόο παραδέχθηκε πάντως δημοσίως ότι η μεταρρύθμιση των εργασιακών που έκανε η Ντίαθ είναι «ουσιαστικά καλή» και ότι δεν θα την καταργήσει. Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία, το 54% των νοικοκυριών έχουν έσοδα που φθάνουν τα 2.000 ευρώ τον μήνα, το υψηλότερο ιστορικά ποσοστό, χάρις στη δυναμική της αγοράς εργασίας και τη μείωση της προσωρινής εργασίας μετά τη μεταρρύθμιση των εργασιακών από την Ντίαθ. Η αύξηση του κατώτατου μισθού μείωσε κατά 13% τον αριθμό των οικογενειών που ζούσαν με 1.000 ευρώ τον μήνα το 2022, το χαμηλότερο ιστορικά ποσοστό, με πτώση κατά 2% από το 15% του 2021.
Δημόσια οργή πάντως προκάλεσαν οι αυξήσεις στους μισθούς τους που πραγματοποίησαν τουλάχιστον 28 δεξιοί και ακροδεξιοί δήμαρχοι και 14 σοσιαλιστές δήμαρχοι αμέσως μόλις ανέλαβαν τα καθήκοντα τους μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές του Μαΐου, με ορισμένους δεξιούς δημάρχους να έχουν αυξήσει στα υψηλότερα όρια του νόμου τις δικές τους αποδοχές και αυτές του πολιτικού προσωπικού τους. Έτσι, η δεξιά δήμαρχος της Μαρβέλια θα έχει υψηλότερες αποδοχές από τον πρωθυπουργό της χώρας.
Το πιο επικίνδυνο, όμως, είναι ότι η Δεξιά και η Ακροδεξιά αλλάζουν την πολιτισμική και κοινωνική ατζέντα των αυτοδιοικητικών αρχών, που πήραν τα ηνία στις πρόσφατες αυτοδιοικητικές εκλογές, διαγράφοντας τις καταστήσεις εναντίον της ανδρικής και ενδοοικογενειακής βίας, τα δικαιώματα ισότητας των γυναικών, τα δικαιώματα των ΛΟΑΚΤΙ και αρνούμενοι την κλιματική αλλαγή φαίνεται να σχεδιάζουν την κατάργηση αρκετών οικολογικών μέτρων. Για τις προοδευτικές δυνάμεις η επιθετική πολιτική της Δεξιάς και της Ακροδεξιάς στις αυτοδιοικητικές αρχές αποτελεί το προοίμιο της επίθεσης που θα δεχθούν τα δικαιώματα σε περίπτωση ανόδου τους στην κεντρική κυβέρνηση.
Αισιοδοξία Ντίαθ
Η Ντίαθ φαίνεται να έχει συνειδητοποιήσει που οφείλεται η άνοδος της Ακροδεξιάς και της Δεξιάς και έδωσε τη δική της ερμηνεία. «Μιλάμε πάντα για τη μετανάστευση, τον φεμινισμό και την κλιματική αλλαγή. Υπάρχει ένας παράγοντας που αφήνουμε στην άκρη και που ήδη όλοι οι κοινωνιολόγοι βάζουν στο επίκεντρο, που είναι το κόστος ζωής στην Ευρώπη και στη χώρα μας. Υπάρχει κοινωνική αναταραχή και αυτό είναι το πρόβλημα. Οι άνθρωποι δεν ζουν καλά, οι άνθρωποι ζουν άσχημα. Οι μέσες ετήσιες αποδοχές στην Ισπανία είναι 21.600 ευρώ και αυτά είναι 1.542 ευρώ μεικτά τον μήνα σε 14 πληρωμές. Επομένως, στην Ισπανία δεν ζούμε καλά. Το λέω αυτό γιατί το πρόβλημα είναι ότι οι άνθρωποι βλέπουν ότι οι συνθήκες διαβίωσής τους χειροτερεύουν, και αν χειροτερεύουν, βλέπουν ότι τους αφήνουμε μόνους, ότι δεν ενεργούμε. Στο Sumar είμαστε ξεκάθαροι: αυτή η προεκλογική εκστρατεία αφορά τη ζωή σου και το κόστος ζωής. Πρόκειται για το καλάθι αγορών, τη δίκαιη κατανομή του πλούτου, ότι υπάρχουν τέσσερα εκατομμύρια άνθρωποι που έχουν συνάψει στεγαστικά δάνεια υπό συνθήκες Χ, με μεταβλητό επιτόκιο. Αλλά όχι με τη στρατηγική αυτοκτονίας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που σήμερα έχει αυξήσει τις δόσεις των στεγαστικών δανείων κατά 300 ευρώ περισσότερο κατά μέσο όρο. Όλα τα ινστιτούτα μας λένε επίσης ότι το 50% των ανθρώπων που ζουν στο ενοίκιο κινδυνεύουν από τη φτώχεια. Το να μην το καταλαβαίνεις, σημαίνει να μην ξέρεις τι χρειάζονται οι άνθρωποι. Ενσωματώνω στις συζητήσεις γύρω από τον ακροδεξιό λαϊκισμό την κατάσταση της ζωής των ανθρώπων και νομίζω ότι αυτή είναι η άποψη που πρέπει να έχουμε. Το κόστος ζωής του εργαζόμενου είναι σήμερα πολύ πιο ακριβό και υπάρχουν αβεβαιότητες, ανασφάλειες και πρέπει να απαντήσουμε απέναντι σε κάθε άνθρωπο, απέναντι σε αυτούς που λένε ας σωθεί όποιος μπορεί και μπροστά σε στρατηγικές που δεν μπορούν να εφαρμοστούν ποτέ από τα πάνω», τόνισε η ηγέτης της Αριστεράς, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εργασίας
Για την αισιόδοξη Ντίαθ το Sumar, στο οποίο συμμετέχουν 15 κόμματα και οργανώσεις, θα αποτελέσει την Αριστερά τουλάχιστον της επόμενης δεκαετίας, καταφέρνοντας να κινητοποιήσει τον κόσμο της, κερδίζοντας ένα μεγάλο τμήμα από το 30% των ψηφοφόρων που αποφασίζει τι θα ψηφίσει την τελευταία εβδομάδα. Το Sumar πρότεινε μεταξύ άλλων τη μείωση των ωραρίων εργασίας και δημόσια στήριξη 1.000 ευρώ για τους δανειολήπτες στεγαστικών δανείων που αντιμετωπίζουν προβλήματα καταβολής των δόσεων, ενώ το Σοσιαλιστικό Κόμμα αρνείται να παρατείνει το όριο του 2% στις ετήσιες αυξήσεις των ενοικίων, που είχε τεθεί μετά από τις πιέσεις του Unidas Podemos και των κομμάτων που στήριζαν την κυβέρνηση μειοψηφίας.
Αφοπλιστική ήταν, όμως, η απάντηση της Ντίαθ σε ερώτηση του Publico σχετικά με το γεγονός ότι ένας από τους κινδύνους για την αριστερά στις εκλογές είναι η αποστράτευση του προοδευτικού εκλογικού σώματος και ότι υπάρχουν πολλοί ψηφοφόροι του Podemos που είναι θυμωμένοι για τον αποκλεισμό της Ιρένε Μοντέρο από τα ψηφοδέλτια και για το πώς το Podemos συμμετέχει στα ψηφοδέλτια του Sumar. «Η συμμετοχή στα κόμματα στη χώρα μας είναι πολύ μικρή. Το Sumar απευθύνεται στις κοινωνικές πλειοψηφίες και οι ψήφοι δεν ανήκουν σε κανένα και το Sumar έχει μια πιο ευρεία οπτική. Τα ταξικά συνδικάτα, στις περίπτωση των Εργατικών Επιτροπών CC.OO. έχουν περίπου 1 εκατομμύριο μέλη, αποτελώντας τη μεγαλύτερη οργάνωση μελών στην χώρα μας, ενώ η UGT έχει περίπου 900 χιλιάδες μέλη. Με άλλα λόγια είναι οι μεγαλύτερες συλλογικότητες στην Ισπανία, όπου η εγγραφή στα κόμματα είναι πολύ μικρή».