Για το νέο κύμα της λαϊκής εξέγερσης στη Γαλλία η «Εποχή» συνομιλεί με τον αέναο μαχητή της Αριστεράς, οραματιστή για ένα καλύτερο αύριο, δάσκαλο της ελληνικής γλώσσας, σκιτσογράφο, συγγραφέα-γραφιά, διανοούμενο Νίκο Γραικό. Αδιάκοπα μάχεται για την αναζήτηση/διάδοση  της αλήθειας, η οποία δεν είναι μονοσήμαντη. Η συνέντευξη μας ξεκινάει με το πρώτο του μήνυμα. «Αν η ζωή μοιάζει με ένα κείμενο γεμάτο ερωτηματικά και θαυμαστικά, η δύσκολη περίοδος που ζει τον τελευταίο καιρό η Γαλλία, αν και μας γεμίζει ερωτηματικά, θυμίζει περισσότερο ταινία και ο τίτλος της θα μπορούσε να είναι «έκκληση σωτηρίας».

 

 

Ποια είναι τα πραγματικά αίτια της κοινωνικής εξέγερσης που εκδηλώνεται  στη Γαλλία;

Η δολοφονία του 17χρονου Ναέλ Μερζούκ, στις 27η Ιουνίου, ήταν το έναυσμα για μια νέα εξέγερση των νέων, κυρίως αυτών που κατοικούν στις «γειτονιές» που έχουν τις περισσότερες φορές ως κοινά χαρακτηριστικά τη συσσώρευση εργατικών πολυκατοικιών, όπου συχνά μένουν οικογένειες με μεταναστευτική καταγωγή, όπου συναντάμε φαινόμενα κοινωνικού αποκλεισμού και γκετοποίησης, μεγάλο ποσοστό ανεργίας στους νέους και άλλες δύσκολες πτυχές της ανθρωπογεωγραφίας της γαλλικής κοινωνίας. Πολλά τα κοινά αίτια με τα αντίστοιχα γεγονότα του 2005, με κύριο την έλλειψη εφαρμογής πραγματικής κοινωνικής πολιτικής που θα έδινε περισσότερες δυνατότητες επαγγελματικής ανέλιξης. Δεν θα έπρεπε, όμως, να αποδώσουμε μια ενιαία ταυτότητα σε αυτούς τους πληθυσμούς. Άλλωστε οι Ολυμπιακοί Αγώνες που θα γίνουν στη Γαλλία το 2024  και τα έργα για το « Μεγάλο Παρίσι», που μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν  την  επέκταση πολλών γραμμών του μετρό στα περίχωρα, έχουν ως συνέπεια  την αλλαγή του χαρακτήρα των λαϊκών προαστίων χωρίς να συμβάλλουν στην επίτευξη κοινωνικής συνοχής. Θα προτιμούσα να επιμείνουμε σε όποιες ελπιδοφόρες πρωτοβουλίες και στα θετικά επιτεύγματα έλαβαν χώρα σε τοπικό, οικογενειακό ή και σε προσωπικό επίπεδο. Θα άξιζε να αναφερθούμε στη συμφωνική ορχήστρα  Ντιβερτιμέντο που δημιουργήθηκε το 2005 και στην αγαπητή στο κοινό διευθύντριά του Ζαχία Ζιουάνι, η οποία έχει την έδρα της σε μία από τις θεωρούμενες «δύσκολες» πόλεις στα περίχωρα του Παρισιού και προγραμματίζει δράσεις σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης,  

 

Υπάρχει κίνδυνος εξάπλωσης των κοινωνικών αναταραχών στην Ευρώπη και γενικότερα στη Δύση ενώ, ταυτόχρονα, διαπιστώνεται η ενίσχυση της Ακροδεξιάς;

Αν και τα κοινωνικά φαινόμενα, στα οποία αναφέρθηκα ήδη, δεν παρουσιάζονται μόνο στη Γαλλία οι εξελίξεις δεν είναι ίδιες και στις άλλες χώρες της Ευρώπης. Οι κοινωνικές αναταραχές δε μεταλαμπαδεύονται από τη μια χώρα στην άλλη. Το ίδιο ισχύει και για τις πολιτικές αλλαγές. Η κυβερνητική αλλαγή στην Ελλάδα το 2015 δεν είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός σημαντικού κινήματος συμπαράστασης στις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η διεθνιστική αντίληψη, που χαρακτηρίζει πολλούς από μας, δεν λειτουργεί ως κοινωνικός αυτοματισμός και δεν έχει ως επακόλουθο αντίστοιχα κινήματα σε άλλες χώρες. Συχνά επίσης η λανθασμένη αντίληψη περί ριζοσπαστικοποίησης της κοινωνίας ως επακόλουθο των συνεπειών υλοποίησης συντηρητικών πολιτικών μας κάνει να μη βλέπουμε την διείσδυση της ακροδεξιάς στα κοινωνικά στρώματα, που πλήττονται από τη νεοφιλελεύθερη πολιτική. Η συχνή αναφορά μου στην αναγκαιότητα ενός «αγώνα κοινού πανευρωπαϊκού» εντάσσεται στη φιλοσοφία της ίδρυσης του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Η νεοφιλελεύθερη αντίληψη όμως επικράτησε στην Ευρώπη και η καταστολή είναι συχνά η μόνη απάντηση στα προβλήματα.

 

Πως αξιολογείτε τη δήλωση του Ζ. Μπορέλ για την Ευρώπη ότι αποτελεί «παράδεισο» σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο που τον χαρακτήρισε ως «ζούγκλα»;

Ο Ζ. Μπορέλ θα έπρεπε να εστιάσει περισσότερο στις ευθύνες των ευρωπαϊκών χωρών – μη ξεχνάμε και το  βεβαρυμμένο αποικιακό παρελθόν- στη δημιουργία αυτής της «ζούγκλας», αν δεχτούμε ότι ισχύει αυτή η έντονη αντίθεση. Προσπάθησα να αποφύγω αντίστοιχη κατηγοριοποίηση για τις πόλεις και τις γειτονιές στη Γαλλία. Ας μην χρησιμοποιούμε παρόμοιες εκφράσεις όταν μιλάμε για τη διεθνή κοινότητα. Η Ευρώπη φρούριο είναι μια ιδέα που δεν είχε κανένα θετικό αποτέλεσμα. Η Γαλλία για παράδειγμα αναπτύχθηκε σε μεγάλο βαθμό χάρη στα μεταναστευτικά ρεύματα.

 

Με  τη διαπιστούμενη  συντηρητικοποίηση του εκλογικού σώματος στην Ε.Ε  υπάρχουν ευθύνες στην Αριστερά; Ποιος είναι ο ρόλος των πνευματικών ανθρώπων, του πολιτισμού και των τεχνών;

Η Αριστερά έχει μερίδιο ευθύνης όταν απαντά σε κρίσιμα ζητήματα με εκλογικούς και μόνο όρους. Η πολιτική με ανάθεση αποδυναμώνει τους αγώνες. Όσο χαρισματικοί και αν είναι οι πολιτικοί ηγέτες δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τα κινήματα. Οι εκλεγμένοι στα νομοθετικά σώματα, για να φέρω μόνο ένα παράδειγμα, πρέπει να έχουν ως βασική τους μέριμνα τη μεταφορά των αιτημάτων και των προτάσεων των κινημάτων. Η τοπική αυτοδιοίκηση έχει επίσης σημαντικό ρόλο. Η απομάκρυνση των πολιτών από την ενεργό δράση – δεν αναφέρομαι μόνο στη συμμετοχή στις εκλογές- οφείλεται και στην αυταρχικού τύπου διακυβέρνηση από την κεντρική κυβέρνηση. Ας μην ξεχνάμε τη Γαλλία με το προεδρικό σύστημα. Ο παιδευτικός ρόλος της πολιτικής δράσης πολλές φορές μένει κενό γράμμα. Προσωπικά αντιτίθεμαι στην επικράτηση μιας επικοινωνιακής πολιτικής, δε μιλώ για αισθητική αντίληψη, που αντικαθιστά ενίοτε την πολιτική σκέψη. Οι λεγόμενοι πνευματικοί άνθρωποι και οι καλλιτέχνες παρεμβαίνουν στο δημόσιο διάλογο κυρίως με το έργο τους. Είδαμε στη Γαλλία τις έντονες αντιδράσεις συντηρητικών  λογοτεχνικών κύκλων στη βράβευση της Άννι Ερνόξ με το βραβείο Νόμπελ το φθινόπωρο του 2022. Πιστεύω ενόχλησε η θεματική της που δείχνει έντονη κοινωνική ευαισθησία και κυρίως το ότι έχει ξεκάθαρη, μαχητική στάση για την πολιτική κατάσταση στη Γαλλία. Το πρόβλημα είναι ότι οι πολιτικοί και οι αγωνιστές δεν τους διαβάζουμε, δεν τους παρακολουθούμε όσο πρέπει. Η τεχνοκρατική αντίληψη της πολιτικής, η πολιτική ως διαχείριση, είναι ίσως ένας βασικός λόγος της περιθωριοποίησης της διανόησης.

 

Πρόσφατα άρθρα ( Ευρώπη )
ΓΙΑ ΤΗΝ 
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, 
ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ
ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ

Copyright © 2024 - All rights reserved

 | 

Developed by © Jetnet