Ο τουρισμός είναι καταλύτης για την κοινωνική και οικονομική πρόοδο και ευημερία, συμπαρασύροντας στην ανάπτυξη όλους σχεδόν τους παραγωγικούς κλάδους. Είναι ωστόσο ο τομέας, που μαζί με τις μεταφορές έχει δεχθεί το πιο ισχυρό πλήγμα από τις αλλεπάλληλες κρίσεις των τελευταίων ετών, την πανδημία από το 2020 και σήμερα με την οικονομική και πληθωριστική κρίση που πλήττει την Ευρώπη και ιδιαίτερα τη χώρα μας.
Η προσδοκία για την ολική επαναφορά των τουριστικών μεγεθών σε όλη την ΕΕ και στην Ελλάδα στα επίπεδα προ της πανδημίας δεν αρκεί, ούτε επιτρέπει εφησυχασμό.
Οι απώλειες στα εισοδήματα των ευρωπαίων ταξιδιωτών λόγω του υψηλού πληθωρισμού, το υψηλό κόστος των αεροπορικών και ακτοπλοϊκών εισιτηρίων εξαιτίας της οξύτατης ενεργειακής κρίσης και οι αυξήσεις τιμών στην εστίαση, καθιστούν ακριβότερα τα ταξιδιωτικά πακέτα και οδηγούν τελικά σε μείωση στα πραγματικά έσοδα των επαγγελματιών του κλάδου. Οι μικρομεσαίες τουριστικές επιχειρήσεις πλήττονται από το υψηλό λειτουργικό κόστος και την ακρίβεια, αντιμετωπίζοντας συσσωρευμένες οικονομικές υποχρεώσεις. Την ίδια ώρα, οι καύσωνες και οι καταστροφικές φωτιές δημιουργούν αβεβαιότητα στα ταξίδια τελευταίας στιγμής προς την Ελλάδα και τη νότια Ευρώπη.
Συνολικά, οι επιτακτικές διεθνείς και εθνικές συνθήκες απαιτούν όχι μόνο ισχυρές εθνικές πολιτικές στήριξης του τουρισμού και σχέδια άμεσης αντιμετώπισης των κρίσεων που προκύπτουν, αλλά και ανασχεδιασμό του μοντέλου τουριστικής ανάπτυξης, που οφείλει πλέον να έχει στον πυρήνα του τον άνθρωπο, το περιβάλλον και τη βιωσιμότητα.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ως συντονίστρια της LEFT στην Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού TRAN, έχω καταθέσει προτάσεις για ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ανάκαμψης και βιώσιμης ανάπτυξης του τουριστικού κλάδου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Πρότεινα και καταρτίστηκε η έκθεση-ψήφισμα, που αποτελεί τη θέση σήμερα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την πρώτη ευρωπαϊκή στρατηγική για το βιώσιμο τουρισμό και συνέβαλε στη διαμόρφωση του οδικού χάρτη της Κομισιόν στην ατζέντα για τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη έως το 2030.
Σε τέσσερα συνολικά ψηφίσματα που συνδιαμορφώσαμε, ζητήσαμε από τα κράτη-μέλη, ανάμεσά τους και την Ελλάδα:
–να στηρίξουν τον ευρύτερο κλάδο του τουρισμού και της φιλοξενίας με το 20% των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης στα εθνικά τους σχέδια,
–να καταρτίσουν εθνικά και περιφερειακά σχέδια για τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη,
–να προχωρήσουν σε φορολογικές ελαφρύνσεις του κλάδου και ιδιαίτερα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων,
–να εξασφαλίσουν μετάθεση των οικονομικών υποχρεώσεων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στο Δημόσιο,
–να παρέχουν επαρκή οικονομική στήριξη προς τους επαγγελματίες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα επιβίωσης,
–να παρέχουν στήριξη για τη διατήρηση των θέσεων εργασίας,
–να διαθέσουν επαρκείς πόρους για την κατάρτιση και την ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων για τους εργαζόμενους.
Οι διαθέσιμοι πόροι είναι κρίσιμα εργαλεία, ώστε να σχεδιάσουμε ένα πιο φιλόδοξο πρόγραμμα πράσινου μετασχηματισμού σε ξενοδοχεία και μικρομεσαίες τουριστικές επιχειρήσεις, παράλληλα με την ανάπτυξη σύγχρονου δικτύου ασφαλών και πράσινων υποδομών και με τις αναγκαίες παρεμβάσεις στην κατάρτιση και εκπαίδευση για εξειδικευμένο προσωπικό.
Ο τουρισμός είναι δικαίωμα όλων μας και είναι ευκαιρία και διέξοδος για να ανασχεδιάσουμε το μέλλον με οφέλη όχι μόνο για τους επισκέπτες, αλλά κυρίως για τους εργαζόμενους, τους επαγγελματίες, τις τοπικές κοινωνίες και τη βελτίωση της ζωής στον προορισμό. Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να εξασφαλιστεί και το δικαίωμα όλων των πολιτών σε προσιτές οικονομικά διακοπές. Φαινόμενα, όπως στη φετινή τουριστική περίοδο, αδικαιολόγητα υψηλών τιμών στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια προς τα ελληνικά νησιά, την ώρα που οι τιμές των καυσίμων και ο πληθωρισμός έχει υποχωρήσει, είναι απαράδεκτα. Η Πολιτεία καθυστέρησε να παρέμβει, με αποτέλεσμα να παραμένει απαγορευτική η μετακίνηση πολιτών και οικογενειών στα νησιά για τις διακοπές τους.
Όπως, επίσης το κράτος πρέπει να μεριμνά για τη διασφάλιση του δικαιώματος των πολιτών να απολαμβάνουν ελεύθερη πρόσβαση στις παραλίες. Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο που προστατεύει την απρόσκοπτη πρόσβαση και απαγορεύει την ιδιωτικοποίηση των παραλιών. Επιπλέον, οι ανεξέλεγκτες τιμές εισόδου και χρεώσεων σε παραλίες καθιστούν αδύνατη στην πράξη την πρόσβαση σε πολίτες και οικογένειες, που δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στο υπέρογκο κόστος. Είναι ευθύνη του κράτους η τήρηση των νόμων για τα δικαιώματα των πολιτών και η αποτροπή φαινομένων επιχειρηματικής υπερεκμετάλλευσης.
Ο σχεδιασμός για το μέλλον με επίκεντρο τον άνθρωπο, πρέπει να είναι φιλόδοξος και δίκαιος, και να υποστηριχθεί με επαρκείς πόρους, επενδύσεις και έργα, και με προτεραιότητα τους εργαζόμενους.
Το ανθρώπινο δυναμικό του τουρισμού είναι η ψυχή της ελληνικής φιλοξενίας, οι καλύτεροι πρεσβευτές της πατρίδας μας στο εξωτερικό, και αυτό οφείλουμε να το διαφυλάξουμε, διασφαλίζοντας για τους εργαζόμενους ικανοποιητικές αμοιβές, αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας, και προοπτικές καριέρας και εξέλιξης.
Τώρα είναι η στιγμή για πολιτικές που θα προκρίνουν γενναίες λύσεις για βιώσιμους προορισμούς, με έμφαση στην κυκλική διαχείριση απορριμμάτων, την εξασφάλιση βιολογικών καθαρισμών, τους ασφαλείς οδικούς άξονες και πράσινες μεταφορές, και φυσικά με ισχυρές δημόσιες υποδομές υγείας για επαρκή υγειονομική κάλυψη σε όλες τις τουριστικές περιοχές.
Όραμα και στόχος μας είναι ένα ολιστικό μοντέλο βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης στην Ελλάδα, με ολοκληρωμένο χωροταξικό και παρεμβάσεις στη βάση της φέρουσας ικανότητας των προορισμών, με υποδομές που θα στηρίζουν τις τοπικές κοινωνίες και την προστασία του περιβάλλοντος και ισχυρές αναπτυξιακές πολιτικές με οφέλη για όλους.