«Η Εποχή» έχει ήδη γράψει για τη σύλληψη, στις 25 Ιουλίου, του επιφανούς ρώσου μαρξιστή κοινωνιολόγου Μπόρις Καγκαρλίτσκι από τη Ρωσική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφάλεας, με την κατηγορία της «υπόθαλψης της τρομοκρατίας» εξ αιτίας άρθρου που δημοσίευσε στο μπλογκ του για τον πόλεμο στην Ουκρανία (βλ. κείμενο Ζωής Γεωργούλα, 30/7/2023). Η κράτησή του είχε αποφασιστεί να παραταθεί μέχρι τις 24 Σεπτεμβρίου και μετά να παραπεμφθεί σε δίκη στην οποία θα μπορούσε να καταδικαστεί σε ποινή φυλάκισης επτά ετών.
Σήμερα δημοσιεύουμε μια επιστολή που ο ίδιος έδωσε σε συντρόφους και φίλους του που κατάφεραν να έρθουν σε επαφή μαζί του. Φίλοι της Εποχής στο εξωτερικό, που παρακολουθούν στενά την υπόθεση, θεωρούν ότι η δήλωση του πανεπιστημιακού Σεργκέι Μαρκόφ, γνωστού υποστηρικτή της ρωσικής πολεμικής επιχείρησης, ότι η σύλληψη του Καγκαρλίτσκι είναι ένα «μεγάλο πολιτικό λάθος» που θα μπορούσε να προκαλέσει «μεγάλη ζημιά στην εικόνα της Ρωσίας σε όλο τον κόσμο», καθησυχάζει σε κάποιο βαθμό τους φόβους για ενδεχόμενη κακομεταχείρισή του στη φυλακή.
Χ.Γο.
Δεν είναι η πρώτη φορά στη ζωή μου. Με φυλάκισαν επί Μπρέζνιεφ, με χτύπησαν και με απείλησαν με θάνατο επί Γιέλτσιν. Και αυτή είναι η δεύτερη σύλληψή μου επί Πούτιν. Οι κυβερνώντες αλλάζουν, αλλά η παράδοση να κλείνουν τους πολιτικούς τους αντιπάλους πίσω από τα κάγκελα, δυστυχώς, συνεχίζεται. Όμως η βούληση πολλών ανθρώπων να υφίστανται θυσίες για τις απόψεις τους, για την ελευθερία και για τα κοινωνικά δικαιώματα δεν αλλάζει
Νομίζω ότι η τωρινή σύλληψή μου θα μπορούσε να θεωρηθεί ως αναγνώριση του πολιτικού βάρους των δηλώσεών μου. Φυσικά, θα προτιμούσα αυτή η αναγνώριση να γινόταν με κάπως διαφορετικό τρόπο, αλλά κάθε πράγμα στον καιρό του. Στα 40 περίπου χρόνια από την πρώτη μου σύλληψη, έχω μάθει να είμαι υπομονετικός και να ξέρω καλά πόσο αβέβαιη είναι η τύχη όσων ασχολούνται με την πολιτική στη Ρωσία.
Οι καιρικές συνθήκες δεν είναι άσχημες στη Δημοκρατία των Κόμι[1], όπου βρίσκομαι τώρα γιατί έτσι το θέλησε η μοίρα και οι ανακριτές της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφάλειας, και οι συνθήκες στη φυλακή δεν είναι άσχημα οργανωμένες. Οπότε, είμαι καλά. Δυστυχώς, δεν μου επιτρέπεται ακόμη να χρησιμοποιώ τα βιβλία που έφερα μαζί μου. Τα ελέγχουν μήπως είναι εξτρεμιστικά. Ελπίζω ότι μελετώντας τα οι λογοκριτές θα διευρύνουν τους ορίζοντές τους. Το ένα από αυτά τα βιβλία αναφέρεται στην κατάσταση των σύγχρονων πανεπιστημίων και γράφτηκε από τον Σεργκέι Ζούεφ, τον πρώην πρύτανη της Σχολής Κοινωνικών και Οικονομικών Επιστημών της Μόσχας, ο οποίος επίσης φυλακίστηκε. Το άλλο αφορά την ιστορία του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου.
Μου επιτρέπεται να παίρνω γράμματα. Αυτά είναι πολλά. Και μπορώ να απαντώ σ’ αυτά. Υπό αυτή την έννοια, είναι ευκολότερο να βρίσκεται κανείς στη φυλακή σήμερα απ’ ό,τι ήταν επί Μπρέζνιεφ.
Το φαγητό είναι επίσης πολύ καλύτερο. Υπάρχει και ένα κιόσκι από το οποίο μπορώ να αγοράζω διάφορα είδη. Ο κατάλογος αυτών των ειδών δεν είναι χειρότερος από εκείνον που υπάρχει σε διάφορα ντελιβεράδικα. Έχεις επίσης τη δυνατότητα να παραγγείλεις το μεσημεριανό σου γεύμα από το κυλικείο της φυλακής, όπου το μενού είναι αρκετά καλό! Όμως, δεν υπάρχει φούρνος μικροκυμάτων για το ζέσταμα του φαγητού.
Γενικά, εδώ η ζωή είναι υποφερτή. Το μόνο ερώτημα είναι πόσο θα διαρκέσει η συγκεκριμένη κατάσταση. Αλλά αυτό δεν είναι μόνο δικό μου πρόβλημα. Είναι κάτι που απασχολεί εκατομμύρια ανθρώπους σε όλη τη χώρα. Μοιραζόμαστε την ίδια μοίρα, ανεξάρτητα από το πού και κάτω από ποιες συνθήκες βρίσκεται ο καθένας και η καθεμία.
Είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς από την τηλεόραση που υπάρχει στο κελί του τι πράγματι συμβαίνει. Τα σημαντικά νέα όμως θα μας τα πουν, έτσι κι αλλιώς. Θυμάμαι όταν το 1982 βρισκόμαστε στη φυλακή του Λεφόρτοβο[2], σε μια πολύ δυσάρεστη ψυχολογική κατάσταση, με πόση λαχτάρα περιμέναμε κάθε μέρα να δούμε αν η Πράβδα υπήρχε στον δίσκο του φαγητού που μας έφερναν στο κελί μας.
Είναι φανερό ότι η εμπειρία των τελευταίων ετών δεν προσφέρεται για αισιόδοξα συναισθήματα. Όμως η ιστορική εμπειρία στο σύνολό της είναι πολύ πιο πλούσια και έτσι υπάρχουν πολλοί λόγοι να έχουμε θετικές προσδοκίες για το μέλλον. Ας θυμηθούμε τι έγραψε ο Σαίξπηρ στο έργο του Μάκβεθ: «The night is long that never finds the day»[3]
Υ.Γ. Πολλές ευχαριστίες σε όλους εκείνους που εκδήλωσαν την αλληλεγγύη τους σε μένα, σε εκείνους που ζητούν την απελευθέρωσή μου, που γράφουν γράμματα στη διοίκηση της φυλακής. Φυσικά, είναι ανάγκη να ζητούμε την απελευθέρωση όλων των πολιτικών κρατουμένων. Αργά ή γρήγορα αυτό θα γίνει. Και για κάποιο λόγο, πιστεύω ότι θα γίνει νωρίτερα μάλλον, παρά αργότερα.
Μετάφραση από τα αγγλικά: Χάρης Γολέμης
Σημειώσεις του μεταφραστή
[1] Μία από τις ομοσπονδιακές ενότητες της Ρωσικής Ομοσπονδίας στα βορειοδυτικά της χώρας.
2. Φυλακή της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας στη Μόσχα, όπου οι συνθήκες κράτησης είναι σκληρές.
3. Δεν έχω στη διάθεσή μου τη μετάφραση της πρότασης από κάποια ελληνική έκδοση του Μάκβεθ. Αποπειρώμαι το «Η νύχτα είναι μεγάλη μέχρι νά ’ρθει η μέρα».