Μπήκαμε στο αποκαλόκαιρο με την εφημερίδα που εκφράζει πιστά τα συμφέροντα της αστικής τάξης στη χώρα («Καθημερινή») να πανηγυρίζει με back to back ρεπορτάζ για την ίδρυση ιδιωτικής πανεπιστημιακής σχολής Ιατρικής στην Αθήνα. Εκ πρώτης όψεως και εκ πρώτης ανάγνωσης των εν λόγω ρεπορτάζ, πρόκειται για μία καλοφτιαγμένη μπίζνα. Το Fund που έχει υπό την κατοχή του τις περισσότερες ιδιωτικές μονάδες υγείας στην Αθήνα (CVC Capital) θα συνεργαστεί με την πανεπιστημιακή σχολή του Πανεπιστημίου της Λευκωσίας για την ίδρυση μη κρατικής ιατρικής σχολής επί αθηναϊκού εδάφους (στην έκταση όπου έδρευε η Olympic Catering, μέσα δηλαδή στο όριο της περιβόητης επένδυσης στο Ελληνικό).
Επιτέλους, αναφωνούν οι φιλελεύθεροι της χώρας, "η πανεπιστημιακή εκπαίδευση θα ξεφύγει από τα στενά κρατικά δεσμά που δεν της επιτρέπει να αναπτυχθεί", γνωστό άλλωστε το αφήγημα. Και το ελληνικό Σύνταγμα αγαπητοί; Ε, θα βρεθεί ο τρόπος, μία νομική ερμηνεία για να γίνει η δουλειά.
Υπενθυμίζουμε τι προβλέπει, μεταξύ άλλων, το άρθρο 16 του Συντάγματος: "η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση. Tα ιδρύματα αυτά τελούν υπό την εποπτεία του Kράτους, έχουν δικαίωμα να ενισχύονται οικονομικά από αυτό και λειτουργούν σύμφωνα με τους νόμους που αφορούν τους οργανισμούς τους. H σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται".
Υπενθυμίζουμε και τι προβλέπει το άρθρο 28 του Συντάγματος πάνω στο οποίο "πατούν" οι επίδοξοι "επενδυτές" στην ανώτατη εκπαίδευση: "Oι γενικά παραδεγμένοι κανόνες του διεθνούς δικαίου, καθώς και οι διεθνείς συμβάσεις, από την επικύρωσή τους με νόμο και τη θέση τους σε ισχύ σύμφωνα με τους όρους καθεμιάς, αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του εσωτερικού ελληνικού δικαίου και υπερισχύουν από κάθε άλλη αντίθετη διάταξη νόμου".
Είναι σαφές ότι εδώ και χρόνια πανεπιστήμια από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δίνουν πτυχία στην Ελλάδα μέσω κολλεγίων με συμφωνίες franchise ή validation. Αυτά έχουν, βάσει του δικαίου ΕΕ, επαγγελματική αναγνώριση και δικαιώματα (ΑΤΕΕΝ, Αυτοτελές Τμήμα Εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας, πρώην ΑΣΕΠ), αλλά όχι ακαδημαϊκή αναγνώριση (ΔΟΑΤΑΠ, πρώην ΔΙΚΑΤΣΑ). Πεδίο δόξης λαμπρόν για τα νέα σχέδια μόνο που εν προκειμένω δεν έχουμε να κάνουμε μ' ένα απλό franchise κάποιου ξένου πανεπιστημίου, αλλά παρουσία του ίδιου του πανεπιστημίου.
Νομική πηγή υψηλού κύρους έλεγε χαρακτηριστικά στην "Εποχή" ότι «η τήρηση του Συντάγματος δεν μπορεί να είναι ζήτημα βολονταρισμού και θελήσεως των πάσης φύσεως ισχυρών. Ωστόσο κανείς δεν μπορεί να πει ότι δεν θα βρεθεί μία νομική φόρμουλα για να ξεπεραστεί ο συνταγματικός "σκόπελος" και σ' αυτήν την περίπτωση».
Το ζήτημα εμπεριέχει ουσία, όχι μόνο συνταγματικό επιστημονισμό. Πέρα όμως από αυτό, που αναμφισβήτητα είναι κεφαλαιώδες, υπάρχουν και θέματα πιο απλά που άπτονται καθημερινών εκπαιδευτικών πρακτικών.
Κυβερνητικοί κύκλοι επέτρεψαν τεχνηέντως κατά τους μήνες του καλοκαιριού να διαρρεύσουν προθέσεις τους για μεγάλες αλλαγές στο σύστημα των πανελληνίων εξετάσεων που μπορεί να περιλαμβάνουν ακόμη και κατάργησή τους και αντικατάστασή τους από το λεγόμενο "εθνικό απολυτήριο". Λογική επιλογή αν σκεφτεί κανείς ότι σε περίπτωση που μη κρατικές πανεπιστημιακές σχολές ιδρυθούν στη χώρα δεν μπορούν να ισχύουν δύο μέτρα και δύο σταθμά για την εισαγωγή (πανελλήνιες και σκληρό διάβασμα για την είσοδο στα κρατικά ΑΕΙ, μόνο το απολυτήριο για τα μη κρατικά). Η κατάσταση θα πρέπει μ' έναν τρόπο να "εξορθολογιστεί" και μία λύση γι' αυτήν την επιδίωξη είναι το εθνικό απολυτήριο, η είσοδος στα ΑΕΙ με βάση τους βαθμούς στο Λύκειο, ακόμη και της πρώτης τάξης.
Η κυβέρνηση αναμένεται να νομοθετήσει σχετικά μέχρι τις αρχές του 2024 το αργότερο όπως αναφέρουν κύκλοι του Υπουργείου Παιδείας. Ουδείς όμως γνωρίζει ποιες ακριβώς διατάξεις θα περιλαμβάνει το νομοσχέδιο. Οι ενδοσχολικές εξετάσεις, ας πούμε, θα γίνονται σε πανελλήνιο επίπεδο; Θα υπάρχει τράπεζα θεμάτων; .
Στο εν λόγω νομοθέτημα πάντως θα καθιερωθούν κάποια "στάνταρς" τα οποία θα οφείλουν να διαθέτουν οι μη κρατικές πανεπιστημιακές σχολές στην Ελλάδα (κτιριακές υποδομές, προσβασιμότητα κτλ) έτσι ώστε στη συνέχεια να πλασαριστεί το αφήγημα ότι ιδρύονται σοβαρά πανεπιστήμια κύρους που έχουν τη διάθεση να επενδύσουν.
Τέτοια διάθεση δεν φαίνεται να έχει η CVC Capital. Η συμφωνία για την αγορά των 8.000 τετραγωνικών στο Ελληνικό μπορεί να γίνει με προνομιακούς όρους, θα υπάρχει η συνεργασία του πανεπιστημίου της Λευκωσίας ενώ έγινε γνωστή η πρόβλεψη ότι οι φοιτητές της σχολής θα μπορούν να κάνουν τη μαθητεία τους σε ένα από τα πολλά νοσοκομεία που διαθέτει το fund στην Αττική (περιορισμός, έτσι, και του μισθολογικού κόστους των μονάδων). Τι είδους πανεπιστημιακή έρευνα θα “παράξει” ένα τέτοιο επιχειρηματικό ντιλ θα το διαπιστώσουμε σύντομα.