Οι δηλώσεις των κ. κ. Γεραπετρίτη και Φιντάν οδηγούν σε δυο συμπεράσματα. Αφενός, οι δυο πλευρές παραμένουν στο θετικό κλίμα που διαμόρφωσε η συνάντηση Ερντογάν – Μητσοτάκη στο Βίλνιους. Αφετέρου, μειώνουν, κάπως, τη διαμορφωμένη, τότε, εκτίμηση για γρήγορα αποτελέσματα, ακόμη και την προσφυγή στη Χάγη. Ο δρόμος είναι μακρύς και με δυσκολίες αλλά έγιναν τα πρώτα βήματα. Ο κ. Γεραπετρίτης μίλησε για “ιστορική ευκαιρία” και “ευθύνη”, αλλά ταυτόχρονα σημείωσε ότι “δεν είμαστε αιθεροβάμονες. Γνωρίζουμε ότι οι αποστάσεις που δημιουργήθηκαν σε βάθος χρόνου” είπε. Σημείωσε, όμως, ότι υπάρχει η βούληση, διάθεση και η ειλικρίνεια “για να αναζητήσουμε κοινούς τόπους”. “Είμαστε έτοιμοι να συνεχίσουμε τον άνευ όρων διάλογο” δήλωσε ο κ. Φιντάν. “Μπορούμε να λύσουμε τα προβλήματά μας, με βάση το διεθνές δίκαιο σεβόμενοι τα αμοιβαία δικαιώματα και συμφέροντα” πρόσθεσε. Μίλησε για “νέες προσεγγίσεις για την επίλυση των προβλημάτων”.
Από άλλα σημεία των δηλώσεων προκύπτει ότι και οι δυο πλευρές ήταν προσεκτικές. Για παράδειγμα, ο κ. Φιντάν μίλησε για “ομογενείς” και όχι “τουρκική μειονότητα” στην Ελλάδα, ενώ ο κ. Γεραπετρίτης σημείωσε ότι “η Ελλάδα υποστηρίζει με συνέπεια την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας”. Και συμφώνησαν για τον οδικό χάρτη ενεργειών και συναντήσεων αναβαθμίζοντας τον πολιτικό διάλογο μεταξύ τους, με αναφορά των δύο υπουργών απευθείας στους ηγέτες. Η επόμενη συνάντηση θα είναι των Ερντογάν – Μητσοτάκη στη Ν. Υόρκη 17 – 20 Σεπτεμβρίου.
Στην ιστορία των ελληνοτουρκικών σχέσεων υπάρχουν περίοδοι όπου και οι δυο πλευρές συνειδητοποιούν την αξία επίλυσης των μεταξύ τους προβλημάτων. Ισχύει, λένε οι αναλυτές, για αυτή για γεωπολιτικούς και εσωτερικούς λόγους. Αλλά πάντα οι ηγεσίες προσκρούουν σε διαμορφωμένες αρνητικές στάσεις των κοινωνιών τους που διαπερνούν τις πολιτικές τους δυνάμεις. Μαξιμαλισμοί και δυσανεξία ως προς την προοπτική προσφυγής στη Χάγη δεν έλειψαν και απ’ τις δυο πλευρές. Αλλά δεν σημαίνει ότι πάντοτε θα υπερισχύουν οι δυσκολίες όταν ‘ξεκινά μια νέα θετική εποχή’ όπως τη χαρακτήρισε ο κ. Φιντάν.
Απ’ αυτή την άποψη ο κ. Μητσοτάκης προσέρχεται με ένα αρνητικότατο παρελθόν ακριβώς σ’ αυτό το σημείο. Η στάση της ΝΔ ως αντιπολίτευση για το Μακεδονικό είναι ιστορικά καταγεγραμμένη ως εθνοκαπηλική. Όπως, και οι υπαινιγμοί του, τότε, για το τι “εθνικά επιλήψιμο” ετοιμάζεται με την Τουρκία! Τώρα, ο ίδιος βρίσκεται μπροστά στα εμπόδια από το ίδιο του το κόμμα.
Αν όμως αυτό είναι κάτι που δεν μπορεί και δεν πρέπει να ξεχάσει ο ΣΥΡΙΖΑ χωρίς να υπάρξει αυτοκριτική από τη Δεξιά δεν σημαίνει ότι οι τοποθετήσεις του τώρα δεν πρέπει να είναι θετικές για τον ελληνοτουρκικό διάλογο και σωστά “στηρίζει σταθερά τη διατήρηση ανοικτών δίαυλων και διάλογο με την Τουρκία. Όπως και σωστά θέτει ότι ο Κ. Μητσοτάκης έχει άλλη πολιτική – εθνοκαπηλική – για το εσωτερικό ακροατήριο και άλλη για το διεθνές. Ωστόσο οι συχνές αναφορές του, στο πρόσφατο παρελθόν, για “κόκκινες γραμμές” και στη “μία και μοναδική διαφορά” δεν συνεισφέρουν θετικά από την πλευρά της Αριστεράς. Ούτε εξασφαλίζουν χώρο για να αναδειχθεί η αντίληψή της όπως συνέβη στη συμφωνία των Πρεσπών.