Οι πλημμύρες άνοιξαν μεγάλες πληγές στη Λάρισα και γενικότερα τη Θεσσαλία. Υπάρχει ένας πρώτος απολογισμός των συνεπειών για την πόλη σας;
Αυτή τη στιγμή είμαστε στη φάση της καταγραφής των συνεπειών που άφησε πίσω της η πλημμύρα του Πηνειού. Τουλάχιστον τρεις συνοικίες της πόλης μας και οι εργατικές κατοικίες στην πρώην δημοτική ενότητα Γιάννουλης δέχθηκαν πλημμυρικά νερά και παρουσιάζουν αρκετά προβλήματα. Κάνουμε ήδη μια μεγάλη προσπάθεια να απομακρύνουμε την κατεστραμμένη οικοσκευή, να καθαρίσουμε τους δρόμους και τα σπίτια, να αντλήσουμε νερά από τα υπόγεια. Στη συνέχεια θα περάσουν τα συνεργεία του ΔΑΕΦΚ να διαπιστώσουν αν υπάρχουν ζημιές στα κτίρια και έπεται μια καλή επιθεώρηση του οδικού δικτύου για να δούμε αν υπάρχουν φθορές. Ταυτόχρονα γίνεται μεγάλη προσπάθεια να τεθούν σε λειτουργία μονάδες βιολογικού καθαρισμού που έχουν τεθεί εκτός. Απέναντι σε μια ιστορικών διαστάσεων και πρωτοφανή θεομηνία, με τον συνολικό όγκο των νερών όλης της Θεσσαλίας να περνά μέσα και δίπλα από την πόλη, θεωρώ πως είναι μεγάλη επιτυχία ότι δεν χάθηκε ούτε μια ανθρώπινη ζωή εδώ και ότι οι κρίσιμες υποδομές, όπως το δίκτυο ύδρευσης, κρατήθηκαν αλώβητα. Από τις βρύσες του δήμου μας συνεχίζει να ρέει καθαρό και υγιεινό νερό.
Σας είδαμε στην πρώτη γραμμή της μάχης, δίπλα στους δημότες σας. Ωστόσο, οι υπηρεσίες και ο μηχανισμός του δήμου ήταν έτοιμος και σε ποιο βαθμό ανταποκρίθηκε;
Η αλήθεια είναι ότι δώσαμε μια μεγάλη μάχη με όλες μας τις δυνάμεις, μαζί με την ΕΜΑΚ και την Πυροσβεστική, αλλά και ιδιωτών που ανταποκρίθηκαν γρήγορα στέλνοντάς μας μηχανήματα. Ο μηχανισμός του δήμου ήταν επί ποδός από την πρώτη στιγμή και έδειξε άριστα αντανακλαστικά. Χωρίς τη συνδρομή τους και την πολύτιμη στήριξη των εθελοντών, αλλά και του πολιτικού προσωπικού δεν θα μπορούσαμε να ανταποκριθούμε.
Σε ποιες άμεσες παρεμβάσεις θα προχωρήσετε για την ανάταξη της πόλης;
Όπως σας είπα, ήδη είμαστε σε μια διαδικασία αντιμετώπισης των άμεσων συνεπειών. Σε δεύτερη φάση προέχει η διασφάλιση της δημόσιας υγείας, με τη λήψη όλων των μέτρων σε όλα τα σημεία που εγκυμονούν κινδύνους, ώστε οι άνθρωποι που φιλοξενούνται τώρα με ευθύνη του δήμου σε ξενοδοχεία της πόλης, να μπορέσουν να επιστρέψουν στα σπίτια τους γρήγορα και με ασφάλεια. Το μεγάλο πρόβλημα, ωστόσο, είναι οι καταστροφές που έχουν σημειωθεί στον παραγωγικό ιστό της περιοχής μας. Επιχειρήσεις και αγροτική παραγωγή.
Έχετε μιλήσει πολλές φορές για έναν Φορέα Διαχείρισης του Πηνειού. Το ποτάμι απείλησε σοβαρά τη Λάρισα και πάλι. Γιατί δεν έχει προχωρήσει αυτή η πρόταση;
Το επαναλαμβάνω κατ’ επανάληψη και μονότονα όπου μου δίνεται η ευκαιρία, εδώ και περισσότερο από 20 χρόνια. Χρειάζεται μια συνολική διαχείριση του υδάτινου δυναμικού στη λεκάνη απορροής του Πηνειού, που να λαμβάνει υπόψη τη ροή του από τις πηγές του, το παραποτάμιο σύστημα και μέχρι τις εκβολές του. Διαφορετικά, κάθε δήμος θα «παλεύει» με τις συνέπειες. Τα πράγματα έχουν αλλάξει. Η κλιματική κρίση είναι εδώ. Εμείς, στον δήμο Λαρισαίων λιγότερο, άλλες περιοχές της Θεσσαλίας πολύ περισσότερο, το ζήσαμε τις προηγούμενες ημέρες. Τώρα, γιατί δεν έγιναν τα έργα, ίσως δεν πρέπει να ρωτήσετε εμένα.
Οι δημοτικές αρχές της Λάρισας διαχρονικά προσπάθησαν να θωρακίσουν την πόλη. Όμως, η πόλη εντάσσεται σε έναν ευρύτερο γεωγραφικό χώρο, γεγονός που επιβάλλει μια ευρύτερη συνεργασία σε επίπεδο νομού, περιφέρειας και κυβέρνησης. Υπάρχει τέτοια συνεργασία; Ποια η δική σας συμβολή;
Η συνεργασία υπάρχει σε θεωρητικό επίπεδο, αλλά η εφαρμογή της στο πεδίο είναι ελλιπής. Διαπιστώνεται διαχρονικά μια αδυναμία στη συνεργασία και κυρίως στον συνολικό σχεδιασμό, όπως σας είπα νωρίτερα, αλλά και στην εφαρμογή των έργων, με μια λογική που ενσωματώνει όλη τη λεκάνη απορροής.
Η κατάρρευση των κρατικών δομών, η αποτυχία του «επιτελικού κράτους» και η κλιματική αλλαγή, προφανώς επιβάλλουν την αναθεώρηση του μοντέλου της πολιτικής προστασίας. Σε ποια κατεύθυνση θα τη βλέπατε;
Τα μοντέλα που χρησιμοποιούσαμε ως τώρα και τα σενάρια πάνω στα οποία σχεδιάστηκε η πολιτική προστασία, έχουν ξεπεραστεί από τα πράγματα. Είναι βέβαιο πως χρειάζονται ανασχεδιασμό με βάση νέα δεδομένα, που θα λαμβάνουν υπόψη τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης. Οι πόλεις μας πρέπει να γίνουν ανθεκτικές στις προκλήσεις της νέας εποχής και ένας τέτοιος σχεδιασμός οφείλει να συμπεριλάβει όχι μόνο πλημμυρικά φαινόμενα σαν αυτά που ζήσαμε, αλλά την ενεργειακή αυτονομία, την περιβαλλοντική ισορροπία, τη διαχείριση του πράσινου και πολλά ακόμα σε συνδυασμό με ένα νέο παραγωγικό, αλλά και καταναλωτικό μοντέλο. Η συζήτηση ωστόσο είναι τεράστια και ο χρόνος –φοβάμαι– λίγος.
Ποιες είναι οι σκέψεις σας για την παραγωγική ανασυγκρότηση της Θεσσαλίας μετά και από αυτή την οδυνηρή εμπειρία και ποιος ο ρόλος της αυτοδιοίκησης σε αυτό το πλαίσιο;
Ένα μεγάλο μέρος του παραγωγικού κεφαλαίου έχει καταστραφεί από την πρόσφατη καταιγίδα. Τόσο στον πρωτογενή τομέα, όσο και στη μεταποίηση. Οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις της περιοχής μας, όπως και οι αγροτικές και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις, είναι «λαβωμένες». Θα χρειαστούν σίγουρα αναπτυξιακά εργαλεία και σοβαρός σχεδιασμός ακόμα και από την αυτοδιοίκηση. Η βελτίωση των υποδομών μας, ώστε να γίνουν φιλικές στις επιχειρήσεις, η ψηφιακή μετάβαση και η διαφάνεια, είναι στην πρώτη γραμμή. Αυτό που όμως προέχει αυτή τη στιγμή, είναι να γίνει ό,τι είναι δυνατόν για να σταθούν οι επιχειρήσεις στα πόδια τους.
Σε τέτοιες στιγμές οι προεκλογικές συζητήσεις είναι άχαρες, αν όχι και προσβλητικές για τους πολίτες που δοκιμάζονται. Ωστόσο, έχετε κατά νου κάποιες προγραμματικές αλλαγές και, τέλος, πιστεύετε ότι πρέπει να αναβληθούν οι εκλογές και για πότε;
Να σας πω την αλήθεια, το τελευταίο που σκέφτομαι αυτή την περίοδο είναι οι εκλογές. Έχουμε τόση δουλειά μπροστά μας για την ανασυγκρότηση της πόλης, που κανείς μας δεν έχει διάθεση να ασχοληθεί με προεκλογικές εκστρατείες. Αυτό που πρέπει ωστόσο να κάνουμε, είναι να δεσμευτούμε στο «ποτέ ξανά» μια τέτοια καταστροφή. Κι αυτό είναι ένας μακρύς δρόμος. Το αν θα αναβληθούν οι εκλογές δεν είναι θέμα που μπορώ να το επηρεάσω, ούτε είναι κατά την άποψη μου κρίσιμο αυτή τη στιγμή, πέρα από κάποιες τεχνικές δυσκολίες που προκύπτουν. Το θέμα είναι να επιλέξουν οι πολίτες αυτούς που μπορούν να εγγυηθούν ότι θα μετασχηματίσουμε τις πόλεις μας, ώστε να γίνουν πιο ανθεκτικές στις προκλήσεις του μέλλοντος.
Ο Απόστολος Καλογιάννης είναι δήμαρχος Λαρισσαίων.