Το ξέραμε από χρόνια ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι δύο κόμματα σε ένα, με τον Τσίπρα να λειτουργεί ως συγκολλητική ουσία. Κόσμος αριστερός με διαδρομή στην Αριστερά, ταύτιση με τις ιδέες και τις αξίες της, κουλτούρα συλλογικότητας, καθώς και κόσμος κεντροαριστερός ή και κάτι άλλο χωρίς διαδρομή στην Αριστερά, ταύτιση με τις ιδέες και τις αξίες της ή κουλτούρα συλλογικότητας. Το πρώτο γκρουπ ψήφιζε ΣΥΡΙΖΑ, το δεύτερο ψήφιζε Τσίπρα. Οι μεν δεν κατάφεραν να επικοινωνήσουν με τους/τις δε με τους όρους που γνώριζαν και οι δε δεν θέλησαν ποτέ να ενταχθούν, να ζυμωθούν και να επικοινωνήσουν ουσιαστικά με τους/τις μεν (ασχέτως αν κάποιοι από τους/τις μεν λένε ότι προσπάθησαν και κάποιοι/ες από τους/τις δε λένε ότι βρήκαν τις πόρτες κλειστές).
Η αναπόφευκτη σύγκρουση
Φεύγοντας ο Τσίπρας, προέκυψε μια υποψηφιότητα που έδωσε την ευκαιρία στον χύμα κόσμο της διεύρυνσης να εκφραστεί αυτοτελώς. Ο κόσμος αυτός δεν έχει σαφή πολιτικό και προγραμματικό λόγο, αναζητεί γρήγορες και εύκολες λύσεις, πιστεύει σε μεσσίες-ηγέτες, διακατέχεται από απέχθεια προς τους κομματικούς οργανισμούς (μέχρι να πάψει να είναι απ' έξω και να μπει μέσα) και αντιδιανοουμενισμό (απότοκο της υποβάθμισης της πολυπλοκότητας της πολιτικής, της ανάγκης για γρήγορες και εύκολες λύσεις), αρέσκεται στη συνωμοσιολογία («τον φάγανε τον Τσίπρα από μέσα»). Ως εκ τούτου, η σύγκρουση αυτών των δύο κόσμων είναι αναπόφευκτη την Κυριακή. Για τους/τις μεν παίζεται η συνέχιση ή το τέλος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ως αριστερού κόμματος και για τους/τις δε παίζεται η πραγματοποίηση ή όχι της φαντασίωσής τους περί ενός νέου πολιτικού που, παρόλο που είναι το alter ego του Μητσοτάκη, μπορεί να τον κερδίσει. Οι μεν υποτίμησαν το δημογραφικό βάρος των δε και το ρόλο της πολιτικής επικοινωνίας, οι δε υποτιμούν τις συνέπειες του πολιτικού αμοραλισμού («ήρθα, κάντε με πρόεδρο», δεν έχει σημασία τι θέσεις έχεις, αρκεί να λες ότι μπορείς να κερδίσεις) και της απαγκίστρωσης του κόμματος από την Αριστερά.
Η μη αναπόφευκτη συνάντηση
Ένα φαινόμενο σαν αυτό του Κασσελάκη, ωστόσο, δεν ήταν προδιαγεγραμμένο. Τα φαινόμενα είναι ενδεχομενικά και εξαρτώνται από το πλαίσιο στο οποίο εμφανίζονται, καθώς και από τις δράσεις και τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων και των ομάδων. Το πλαίσιο ήταν ευνοϊκό: η κρίση αντιπροσώπευσης έχει χτυπήσει κόκκινο και τα μεταπολιτικά φαινόμενα ανθούν παντού. Πολλοί ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και πέραν αυτού, όπως είπαμε, αναζητούν μια εύκολη, σχεδόν μαγική, λύση στα προβλήματα τους και είναι γαλουχημένοι με αρχηγισμό και μεσσιανισμό. Αν όμως οι σχέσεις και οι δράσεις των ανθρώπων, και ειδικά των κομματικών ελίτ, δεν κινηθούν προς αναζήτηση Μεσσία, αυτός δεν θα εμφανιστεί. Και, όντως, πολλά στελέχη του πάλαι ποτέ πλειοψηφικού μπλοκ του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ άρχισαν να αναζητούν ένα τέτοιο πρόσωπο με σκοπό να παραμείνουν στα πράγματα. Πολάκης, Παππάς, Φάμελλος, Τεμπονέρας, Δούρου δεν πληρούσαν αυτές τις προδιαγραφές. Το μοντέλο Τσίπρα φαινόταν να πνέει τα λοίσθια. Μέχρι που ο Πολάκης ανακάλυψε τον Κασσελάκη. Ωστόσο, ήταν απολύτως ενδεχομενικό αυτός να μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτό τον ρόλο. Ήταν επιλογή υψηλού ρίσκου ένας ανοιχτά γκέι, άσχετος με την πολιτική, την Αριστερά και την ελληνική πραγματικότητα. Ήταν τόσο ενδεχομενικό που κάλλιστα θα μπορούσε να κοπεί η υποψηφιότητά του, όταν κατέστη σαφές πως δεν είχε τις 30 υπογραφές της Κεντρικής Επιτροπής για να θέσει υποψηφιότητα. Όμως, αυτό «ξεπεράστηκε» και ο ίδιος αποδείχτηκε μετρ της επικοινωνίας, που του εξασφάλισε θετική και αρνητική δημοσιότητα. Ακόμα και έτσι, βέβαια, η εκλογή του δεν προκύπτει αυτόματα από την πέρα για πέρα ενδεχομενική αρχική συνάντηση των τριών παραγόντων που προανέφερα. Χρειάστηκε να εγκαινιαστεί ένα ανοδικό σπιράλ αλληλοενίσχυσής τους, όπου ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ έβλεπαν στο πρόσωπό του μια δυνατότητα ανανέωσης μιας μάλλον τελειωμένης (όπως την κατανοούσαν) υπόθεσης, στελέχη συντάσσονταν μαζί του συχνότερα από ό,τι όχι με ιδιοτελές κίνητρο, και ο ίδιος απέφευγε συστηματικά να εκφέρει προγραμματικό λόγο ή την έκθεση στο δημοσιογραφικό πρέσινγκ, ώστε να μη φανούν τα ατελείωτα κενά του που θα καθιστούσαν τη μεσσιανική επαγγελία του γραφική.
Η μη αναπόφευκτη κατάληξη
Σίγουρα οφείλουμε να σκεφτούμε σοβαρά πάνω στα νέα δεδομένα. Πχ, όταν λέμε ανανέωση, εννοούμε ανανέωση. Όταν επί χρόνια υστερείς στην επικοινωνία, δεν γίνεται να παραμένεις εγκληματικά ερασιτέχνης, κ.λπ. Αυτό όμως δεν μας υποχρεώνει ταυτόχρονα να υποκλιθούμε στη θλιβερή συνάντηση των ως άνω τριών παραγόντων που ήδη παράγουν εκφυλιστικά αποτελέσματα. Όπως ότι το φαβορί της Κυριακής θέλει να γίνει πρόεδρος σε ένα κόμμα που δεν τον δεσμεύει σε τίποτα. Ούτε η ταυτότητά του, ούτε η πολιτική του, ούτε η ιστορία του, ούτε ο κόσμος που το έφερε ως εδώ. Η μετατροπή ενός κόμματος σε ένα απλό brand που απλώς χρειάζεται rebranding, ώστε να πουλάει πιο πολύ είναι ο ορισμός της μεταπολιτικής. Και δεν πρέπει να το επιτρέψουμε.
Εμείς που λέγαμε ότι ο Μητσοτάκης δοξάστηκε κρυπτόμενος, δεν είναι δυνατόν να δοξάσουμε τον Κασσελάκη κρυπτόμενο. Εμείς που λέγαμε προεκλογικά ότι η ΝΔ έχει κρυφό πρόγραμμα, δεν είναι δυνατόν να εκλέξουμε πρόεδρο με κρυφό πρόγραμμα. Εμείς που καλούσαμε επί χρόνια τον Μητσοτάκη σε debate, δεν είναι δυνατόν να επικροτήσουμε κάποιον που συμπεριφέρεται ακριβώς όπως ο Μητσοτάκης για τους ίδιους λόγους ακριβώς. Κάποιον που, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ συγκρούονταν με την Τρόικα, αυτός στήριζε τον Μητσοτάκη και εξίσωνε τον Τσίπρα με τον Τραμπ.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δεν πρέπει να καταλήξει σαν το Δημοκρατικό Κόμμα στην Ιταλία, γεγονός που θα σημάνει την παγίωση της κυριαρχίας των δεξιών κομμάτων.