Πάντα ήμουν με τη συλλογικότητα και τις από κοινού αποφάσεις, χωρίς ασφαλώς να υποτιμώ ή να αγνοώ την ατομική στάση, το όριο του καθένα και της καθεμιάς, που είναι απολύτως σεβαστό. Ισχυρίζομαι, όμως, ότι η συλλογικότητα σώζει, περιφρουρεί, ανατάσσει, ενίοτε δημιουργεί προοπτική. Αρκεί να υπάρχει αρχή, μέση και τέλος, δηλαδή σχέδιο για την επόμενη ημέρα.
Όταν μάλιστα μιλάμε για την Αριστερά σε αυτές τις πολύ δύσκολες και σύνθετες συνθήκες, η αναζήτηση διεξόδου σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να κριθεί από την κατά μόνας στάση. Ή, μπορεί, αλλά κατά πάσα πιθανότητα θα καταλήξει σε πολλαπλές μοναχικές πορείες, που θα αφαιρούν το οξυγόνο της συλλογικής. Άλλωστε όταν αναφερόμαστε στην Αριστερά, συνήθως στο νου μας έρχεται η από κοινού κίνηση ανθρώπων, η συλλογική επεξεργασία, οι κοινές απαντήσεις, ακόμα και αν αυτές περιέχουν αντιφάσεις ή διαφορετικές προσεγγίσεις.
Ας κάνουμε μια παραδοχή. Οι εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ είναι ιστορικές. Έτσι τουλάχιστον τις αντιμετωπίζω. Στο κόμμα αυτό, υπήρχαν πάντα, θα έλεγε κανείς από την γέννησή του, από την ιδρυτική του πράξη, πλουραλισμός απόψεων και διαφορετικές πτέρυγες. Η πιο ριζοσπαστική, η πιο αριστερή, η πιο ανανεωτική, η πιο μετριοπαθής… Θα μπορούσα να τις ονομάσω, αλλά έχω την αίσθηση πως όλες και όλοι τις γνωρίζουμε, έστω και αν τις αξιολογούμε με διαφορετικό τρόπο. Και έτσι πορεύτηκε ο ΣΥΡΙΖΑ. Ασφαλώς με τις αντιφάσεις, με παθογένειες πιθανά, αλλά και με πολιτικά κέρδη για την κοινή υπόθεση.
Το φως και το σκοτάδι
Οι σημερινές, όμως, εξελίξεις, ανατρέπουν ακριβώς αυτή την ιδρυτική πράξη. Ακόμα και τα πρώτα δείγματα γραφής της νέας ηγεσίας, αυτό ακριβώς περιγράφουν, την ασυνέχεια. Το «νίκησε το φως», που είπε ο νέος πρόεδρος ηχεί σαν καμπανάκι, όχι μόνο στα γνωστά «βαρίδια» και τους «υπονομευτές», αλλά κυρίως για το «σκοτάδι» (ακούνε οι αποδέκτες;), που κατά τη γνώμη του επικρατούσε τα προηγούμενα χρόνια.
Αλλά ακόμα και αν προσπεράσουμε τη δήλωση του νέου προέδρου, ενδεχομένως από άγνοια ή ως αποτέλεσμα υπερβολικής χαράς για την εκλογή του, ήρθε ο ναύαρχος κ. Αποστολάκης να δείξει την πόρτα της εξόδου σε τάσεις και διαφωνούντες. Διότι τάσεις και ρεύματα ιδεών στο κόμμα που προέκυψε από τη διαδικασία της 24ης Σεπτεμβρίου, δεν θα υπάρχουν με άνωθεν, ασφαλώς, εντολή. Όπως με άνωθεν εντολή προέκυψε η απομάκρυνση των δύο στελεχών, προερχόμενα από τη διεύρυνση, παρότι και οι δύο είχαν αναλάβει τις συγκεκριμένες θέσεις ευθύνης με αποφάσεις εκλεγμένων οργάνων. Αλλά στη νέα εποχή η δημοκρατία, ως φαίνεται ασφυκτιά και η μεταπολιτική θριαμβεύει...
Μία δύσκολη αλλά αναγκαία απάντηση
Εντούτοις, αν είναι έτσι, αν η Αριστερά ηττήθηκε εκ των έσω ή για να το πούμε διαφορετικά αν έχασε μια μεγάλη, ιστορικής σημασίας, μάχη -και με δικές της ευθύνες-, γεννάται το ερώτημα τι θα κάνει όλος αυτός ο πολυάριθμος κόσμος που επιμένει αριστερά και ριζοσπαστικά, που επιμένει στο όραμα της κοινωνικής απελευθέρωσης και δεν έχει τη διάθεση να υποταχθεί στα κελεύσματα των καιρών;
Η απάντηση ασφαλώς δεν είναι εύκολη, ούτε υπάρχει έτοιμη συνταγή για την επούλωση των πληγών. Ένα είναι σίγουρο: η απάντηση, όποια και αν είναι αυτή, για να είναι ελπιδοφόρα δεν μπορεί παρά να δοθεί συλλογικά, ως αποτέλεσμα μιας ευρείας συζήτησης, η οποία δεν θα αφορά αποκλειστικά τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά θα αφορά και τους αριστερούς και αριστερές, που είναι εκτός.
Με την αριστερά δεν ξεμπερδεύεις εύκολα
Η αριστερά στην Ελλάδα έχει βαθιές ρίζες και όποιος πιστεύει ότι είναι εύκολο να ξεμπερδέψει με αυτήν ή να την βάλει στο περιθώριο κάνει λάθος. Μπορεί να ακούγεται υπεραισιόδοξο, αλλά οι χιλιάδες άνθρωποι, πολλές χιλιάδες, που πήγαν στις κάλπες (και όχι μόνο) έχοντας στις αποσκευές τους την υπερηφάνεια των αριστερών ιδεών, αφήνει χαραμάδα αισιοδοξίας ότι κάτω από πιο δύσκολες συνθήκες μπορεί η αριστερά να αναταχθεί, να μεγαλώσει, να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο. Αρκεί βέβαια, να αφορά ανθρώπους, να ξανασυστηθεί και να συγκροτηθεί ισότιμα από ανθρώπους.