Jean Amila «Ο χασάπης του Υρλύ», πρόλογος - μετάφραση: Μαρία Θεοχάρη, εκδόσεις oposito, 2023
Bill Beverly «Ντόντζερς», μετάφραση: Ανδρέας Αποστολίδης, εκδόσεις Στερέωμα, 2017
Δύο συμμορίες ανηλίκων που τις χωρίζουν εκατό χρόνια και δύο ήπειροι. Τους ενώνουν: απελπισία, επιβίωση, εκδίκηση, υπερηφάνεια. 1920 στη Γαλλία, λίγο μετά τη λήξη του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, ορφανά παιδιά αναρχικών που εκτελέστηκαν ή στρατιωτών που πέθαναν στη μάχη, το σκάνε από το προτεσταντικό ορφανοτροφείο και περιφέρονται με ξυρισμένο κεφάλι ανά τη Γαλλία πεινασμένα και άφραγκα εν μέσω πανδημίας της ισπανικής γρίπης. Κατευθύνονται στις κατεστραμμένες από τις μάχες περιοχές στην απελπισμένη αναζήτηση κάποιου είδους δικαίωσης.
2016 στις ΗΠΑ, ορμώμενα από τις φτωχογειτονιές του Λος Άντζελες έγχρωμα ανήλικα παιδιά, που τα χρησιμοποιούν οι συμμορίες στη διακίνηση ναρκωτικών, κατευθύνονται σε μια αυτοκτονική αποστολή με βαν, που διασχίζει την άγνωστη σε αυτά Αμερική, προς τις Μεσοδυτικές πολιτείες, τις ακμάζουσες παλιά βιομηχανικές περιοχές που με την οικονομική κρίση του 2008 διαλύθηκαν και ερήμωσαν.
Η υποκουλτούρα με αφορμή ένα ταξίδι ενηλικίωσης, μια περιπέτεια με στοιχεία αστυνομικής αφήγησης αρώματος neo-polar και hardboiled αντίστοιχα. Πρωταγωνιστούν παραβατικά ανήλικα παιδιά που πρέπει να επιβιώσουν αποκτώντας μια στοιχειώδη αυτοεκτίμηση. Και το πετυχαίνουν, όταν καταφύγουν και στις δύο περιπτώσεις στη χρήση ένοπλης βίας.
Δύο βιβλία, γραμμένα το 1982 και το 2016 αντίστοιχα «Ο χασάπης του Υρλύ» και «Ντόντζερς».
Όπως αναφέρει στον πρόλογό της η Μ. Θεοχάρη: «Ο Jean Amila υπήρξε ένας από τους στυλοβάτες της Serie Noir με είκοσι έναν τίτλους μεταξύ 1950 και 1987, αλλά κυρίως ο συγγραφέας που προανήγγειλε το σύγχρονο γαλλικό αστυνομικό μυθιστόρημα. Έγραψε neo-polar πριν υπάρξει ο όρος. “Ο χασάπης του Υρλύ” αποτελεί αντιπολεμικό έργο της ωριμότητάς του και, σύμφωνα με τον ίδιο, την ιστορία της παιδικής του ηλικίας».
Ο Ζαν Μεκέρ (Amila) πέθανε το 1995 σχεδόν ξεχασμένος και μετά άγνωστος. Πρόσφατα η κριτική άρχισε να ασχολείται ξανά με το έργο του και στην Ελλάδα μεταφράζεται για πρώτη φορά.
Οι «Ντόντζερς», αντίθετα είναι το πρώτο μυθιστόρημα του Μπιλ Μπέβερλι (1965 -) μετά το non fiction «On the Lam: Narratives of Flight in J. Edgar Hoover's America» (2003) με πραγματικές ιστορίες εγκληματιών φυγάδων. Οι Ντόντζερς κέρδισαν το βραβείο του καλύτερου αστυνομικά μυθιστορήματος για το 2016 της Ένωσης Αστυνομικών Συγγραφέων στις ΗΠΑ.
Κοινός θεματικός παρονομαστής των δύο βιβλίων (που το καθένα έχει αντίστοιχα επιρροές από τον Σελίν και τον Σάλιντζερ) είναι η προσπάθεια συγκρότησης μιας κάποιας προσωπικότητας και συλλογικότητας στα κατώτατα στρώματα της κοινωνίας των αρχών του 20ού και του 21ου αιώνα, ο υπαρξιακός αγώνας για κάποια ταυτότητα μέσα στον κόσμο της υποκουλτούρας, τομέας με τον οποίο ασχολήθηκε επιμελώς η τηλεοπτική σειρά Wire (2002-2008).
Εκατό χρόνια χωρίζουν τις υποθέσεις των δύο βιβλίων, η αίσθηση όμως του ανήλικου απόκληρου που πασχίζει να ανασάνει συγκροτώντας κάποιον δικό του κώδικα συμπεριφοράς είναι κοινή. Οι βασικοί όροι και οι συνισταμένες της υποκουλτούρας έναν αιώνα μετά δεν έχουν αλλάξει.