«Το σπίτι» | Δημήτρης Καραντζάς | Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών
Χρόνος: Ενεστώτας.
Ο πιο δύσκολος χρόνος στη δημιουργία δεν είναι το παρελθόν. Κάποιες φορές παρουσιάζεται «εμπλουτισμένο» με στοιχεία που δεν του ανήκουν, γιατί η μνήμη, δεν είναι και καμιά της προκοπής που πρέπει να της έχεις εμπιστοσύνη. Το μέλλον, είναι το ευκολότερο ίσως. Απλά δεν έχει συμβεί. Το δελτίο έχει κατατεθεί, οι αγώνες δεν έχουν λάβει χώρα. Το δυσκολότερο είναι το παρόν! Το παρόν είναι μια μάζα ελευθεριάζουσα που μετακινεί συστατικά, απλώνει δομές και λογικά, αλλά και ουσιαστικά, εγκέφαλος και αισθήσεις δεν μπορούν να χτυπάνε παρουσίες διαρκώς. Είναι η ανθρώπινη φύση τέτοια, ελλειμματικής προσοχής. Ο δημιουργός που αποκαλύπτει το παρόν, ίπταται, κοιτάει από ψηλά, παγώνει σε ένα σύννεφο, βυθίζεται στο χώμα, λιώνει στις θερμοκρασίες και κυκλοφορεί ανάλαφρος ανάμεσα μας, αλλιώς αυτή η αντιύλη του «τώρα» έχει γίνει χτες.
«Μεταμορφώνεται» δηλαδή ο ίδιος σε ξωτικό με εξέχουσα γείωση και κεραίες εις το άπειρο. Σε πολιτικό ον που αναμεταδίδει σε απευθείας μετάδοση.
Σε αυτό το «τώρα» του δημιουργού, συνήθως οι αποδέκτες συντονίζονται, αναγνωρίζουν τον χρόνο. Χωρίς να κοιτάξουν το ρολόι, λένε: Ναι, είναι δώδεκα ακριβώς!
Ναι, ήταν δώδεκα ακριβώς, παρόλο που αυτό το εξαιρετικό και πολυδιάστατο δημιούργημα «Το σπίτι» του Δημήτρη Καραντζά και της έξοχης ομάδας του, ξεκίνησε στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, λίγο μετά τις 9μμ.
Τον πρωταγωνιστικό ρόλο παίρνουν διαδοχικά: οι ήχοι, το ευρηματικό παράθυρο -η όψη προς τα έξω, αλλά και η ρωγμή προς τα μέσα-, η γλώσσα που ευφυέστατα υπάρχει σαν αναφορά γραπτού και προφορικού λόγου, το βίντεο αναφορά στην Ιστορία και τις ιστορίες τις δικές μας και των άλλων, η εικόνα, το σκηνικό -που τόσο εξαιρετικά απέδωσε αυτό που κυκλοφορεί ανάμεσα μας «από τύχη ζούμε»- και οι άνθρωποι, οι ηθοποιοί. Υπέροχες οι ερμηνείες όλων! Γιατί και τα άψυχα μπορούν να αποδίδουν ψυχή σε αυτό που ορίζουμε ως θέατρο και αποτελεί ανεξερεύνητο πεδίο και πείραμα πάντα.
Σε αυτή την κιβωτό υπάρχουν όλα. Και μόλις ξεκινάς να σκέφτεσαι πόσο βαρετή μπορεί να είναι η ζωή μας, εκείνη ακριβώς τη στιγμή, όλα αποδομούνται. Τα δομικά υλικά, τα μέσα και τα έξω, έχουν αποχαιρετίσει. Λες και έχουν τη δική τους ζωή, τις δικές τους αποφάσεις, τη δική τους αυτονομία, πράγμα που εμείς καθόλου μα καθόλου δεν λάβαμε υπόψη, αν και κάτι υποψιαζόμασταν, αν και είχαμε μερίδιο ευθύνης. Επίθεση και γκρεμισμένα και δεν σηκώνουμε κεφάλι και η ζωή μας σε πρώτο πλάνο, σε δημόσια θέα, γιατί στις μέρες μας όλα είναι δημόσια, εκτός από τη σιωπή, τη θλίψη, το αληθινό χαμόγελο. Πώς χωράει αλήθεια τόση σιωπή μέσα σε τόσους θορύβους; Το αισθανθήκαμε κι αυτό στο Σπίτι.
Η Συγγρού έδειχνε μεγαλύτερη και ήθελα να την περπατήσω. Λίγο σαν 3D εγκατάσταση έμοιαζε. Και αν αρχίσουν όλα να πέφτουν; Μα έχουν ήδη αρχίσει. Σε συντρίμμια ανάμεσα ζούμε καθημερινά. Η επιγραφή του Alcatraz, «The best show in Europe» με έπεισε. Κάθε τι μπορεί να μας πείσει. Εδώ μας έπεισε η ζωή, ζώντας ανάμεσα σε τόσες καταστροφές. Για πόσο θα ξεφεύγουμε ακόμα; Τόσο «περίτεχνα» να γκρεμίζονται όλα κι εμείς να αποφεύγουμε την αναγνώριση του δικού μας «σπιτιού» που δεν υπάρχει πια.
Χτύπησε το κινητό. Η μητέρα μου ήταν. Μετά από έναν κορονοϊό τον Αύγουστο, είναι στο κρεβάτι με μάσκα οξυγόνου από τότε. Μια χαρά στα μυαλά της, μόνο που κάποιες φορές με παίρνει μέσα στη νύχτα ή και ξημερώματα, για να με ρωτήσει τι ώρα είναι και αν είναι πρωί ή απόγευμα. Διεκδικεί να γνωρίζει το δικό της «τώρα» γιατί μπερδεύεται λέει. Την επόμενη φορά, ό,τι ώρα και να είναι, θα της πω: είναι 12 ακριβώς και είμαστε προς το παρόν «ζωντανοί» . Αλλά δεν νομίζω πως θα το κάνω. Θα συνεχίσω να λέω την ώρα των ρολογιών.
Η Συγγρού συνέχιζε ακάθεκτη και μετά «το σπίτι», κι εγώ είχα ξαφνικά μια ξέφρενη επιθυμία για ζωή. Πραγματική ζωή. Μακάρι να μην το ξεχάσω αύριο.
Κειμένο – σκηνοθεσία: Δημήτρης Καραντζάς, σύνθεση: Δημήτρης Καραντζάς, Γκέλυ Καλαμπάκα, Τάσος Καραχάλιος, βίντεο: Γκέλυ Καλαμπάκα, σκηνικό: Κλειώ Μπομπότη, κοστούμια: Ιωάννα Τσαμή, κίνηση: Τάσος Καραχάλιος, μουσική: Γιώργος Ραμαντάνης, φωτισμοί: Δημήτρης Κασιμάτης, βοηθός σκηνοθέτη: Κέλλυ Παπαδοπούλου, βοηθός σκηνογράφου: Αγγελική Βασιλοπούλου Καμπίτση, εκτέλεση παραγωγής: Ρένα Ανδρεαδάκη, Ζωή Μουσχή, μετάφραση υπέρτιτλων στα αγγλικά: Μέμη Κατσώνη, ταυτόχρονος υπερτιτλισμός: Γιάννης Παπαδάκης
Ερμηνεύουν: Αλεξία Καλτσίκη, Φιντέλ Ταλαμπούκας
Στη δραματουργία συνέβαλαν όλοι οι συντελεστές.