Μέσα σε ένα κατακερματισμένο πολιτικό τοπίο, η Ολλανδία προχωρά προς τις εκλογές της 22ης Νοεμβρίου, που γίνονται πρόωρα μετά την κατάρρευση της κυβέρνησης συνασπισμού του Μαρκ Ρούτε τον Ιούλιο λόγω των διαφωνιών που υπήρχαν σχετικά με την μεταναστευτική πολιτική. Ο Άρνουτ Χόεκστρα, γραμματέας του Σοσιαλιστικού Κόμματος Ολλανδίας, μιλά στην «Εποχή» για τις καταστάσεις αμερικανικού τύπου που παρατηρούνται στην ολλανδική πολιτική, την προεκλογική εκστρατεία του SP (Σοσιαλιστικό Κόμμα) και την επόμενη ημέρα.
Πώς βλέπεις τα πράγματα βαδίζοντας προς τις εκλογές;
Αυτές οι εκλογές γίνονται συναρπαστικές λόγω της μεγάλης μεταβλητότητας στις δημοσκοπήσεις. Αυτή την στιγμή οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι εμείς πρέπει να σιγουρεύσουμε ότι θα ανέβουμε τις επόμενες εβδομάδες, αλλά δεν θα είναι ένα εύκολο έργο αυτό. Στο ολλανδικό πολιτικό τοπίο παρατηρούμε όλο και περισσότερο καταστάσεις αμερικανικού τύπου. Τα πολιτικά κόμματα δέχονται μεγάλα χρηματικά ποσά από εκατομμυριούχους που, σε αντάλλαγμα για τη χρηματοδότηση των προεκλογικών εκστρατειών, επιδιώκουν να ασκήσουν επιρροή σε αυτά. Παράλληλα βλέπουμε μια στροφή προς την εστίαση στις προσωπικότητες και όχι στο περιεχόμενο, και τα μέσα ενημέρωσης ασχολούνται κυρίως με το ποιος θα είναι ο νέος πρωθυπουργός, παρόλο που αυτές οι εκλογές αφορούν το κοινοβούλιο. Παρατηρούμε επίσης μια άνοδο των νέων κομμάτων που πηγαίνουν απευθείας από το μηδέν σε δεκάδες έδρες. Η Ολλανδία δεν έχει εκλογικό όριο, ούτε σύστημα με μπόνους όπως η Ελλάδα. Στις εκλογές συμμετέχουν συνολικά 26 κόμματα για ένα κοινοβούλιο που έχει 150 έδρες, και σήμερα υπάρχουν 20 κόμματα στη βουλή. Και όλο και περισσότεροι βουλευτές φαίνεται να προσέχουν πρωτίστως τον εαυτό τους, και σπεύδουν να αποχωριστούν από το κόμμα τους για να ενεργήσουν μόνοι τους ή για να αλλάξουν συμμαχίες.
Πώς διαφοροποιείται το SP μέσα σε αυτό το αντιδραστικό πολιτικό σκηνικό;
Εμείς θέλουμε να δείξουμε ότι δεν είμαστε έτσι. Είμαστε ένα σύγχρονο σοσιαλιστικό κόμμα με ριζοσπαστικές ιδέες για μια δικαιότερη κοινωνία. Τα μέλη μας δεν είναι στο SP για τα χρήματα ή για το εγώ τους αλλά για τους ανθρώπους, και οι εκπρόσωποί μας συνεργάζονται στενά με τον λαό και αγωνίζονται μαζί του. Συνεισφέρουν επίσης ένα σημαντικό μέρος του μισθού τους στο κόμμα, για να δείξουν ότι κατανοούν τους ανθρώπους που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες. Έχουμε περιθώριο μέχρι τις 22 Νοεμβρίου για να δείξουμε στους πολίτες ότι έχουν κάνει την σωστή επιλογή μαζί μας.
Πώς ερμηνεύεις αυτό το κατακερματισμένο πολιτικό τοπίο που δείχνουν οι δημοσκοπήσεις;
Στην Ολλανδία παρατηρούμε εδώ και αρκετό καιρό την τάση των ψηφοφόρων να μετακινούνται εύκολα από το ένα κόμμα στο άλλο, ακόμη και από την ακροδεξιά στην ακροαριστερά, και να επιστρέφουν μέσα σε ένα χρόνο. Ένα σημαντικό μέρος αυτών των «κυμαινόμενων ψηφοφόρων» οδηγείται από τη δυσαρέσκεια που υπάρχει για την τρέχουσα κυβερνητική πολιτική. Ψήφισαν κάποιον που εμφανίστηκε ως το νέο και παρουσίασε ένα μήνυμα ενάντια στο κατεστημένο εκείνη την στιγμή. Στη συνέχεια, ένα τέτοιο νέο κόμμα αυξάνεται στις δημοσκοπήσεις, εξασφαλίζει αρκετές έδρες, και στη συνέχεια παραπαίει κάτω από το βάρος της αρχικής επιτυχίας του, αφήνοντας τους ψηφοφόρους ακόμη πιο δυσαρεστημένους. Είναι σημαντικό για εμάς να δείξουμε στον λαό ότι το SP είναι ταυτόχρονα μια ισχυρή δύναμη ενάντια στην κυρίαρχη ελίτ και, με 51 χρόνια εμπειρίας, ένα κόμμα που μπορεί να προσφέρει πραγματικά όταν κερδίσουμε τις εκλογές.
Παρακολουθώντας τον δημόσιο προεκλογικό διάλογο μεταξύ των κομμάτων βλέπουμε ότι κυριαρχεί σε μεγάλο βαθμό η ατζέντα των θεμάτων που αποτελούν και προτεραιότητες του SP.
Πράγματι, αυτές οι εκλογές περιστρέφονται γύρω από θέματα που εμείς τα έχουμε τονίσει εδώ και δεκαετίες, ενώ άλλα κόμματα τα αγνόησαν. Ένας αυξανόμενος αριθμός ανθρώπων δεν μπορεί πλέον να τα βγάλει πέρα στην καθημερινή του ζωή. Θέλουμε να μειωθεί το κόστος ζωής και να αυξηθούν οι μισθοί, και αυτό βασίζεται σε μια ταξική ανάλυση, όπου τονίζουμε ότι η ποιότητα ζωής για την εργατική τάξη μπορεί να βελτιωθεί όταν φορολογηθούν δίκαια οι μη εργαζόμενοι μέτοχοι των μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών. Θέλουμε επίσης να βάλουμε τέλος στην ιδιωτικοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών, όπως η ενέργεια, η στέγαση και η υγειονομική περίθαλψη. Με την υποστήριξη των Βρυξελλών, η Ολλανδία ακολούθησε μια νεοφιλελεύθερη πολιτική τις τελευταίες δεκαετίες, και το SP ήταν και εξακολουθεί να είναι το μόνο κόμμα που προειδοποιεί για τις συνέπειες.
Που αποτυπώνεται η ιδεολογική και ταξική σας κατεύθυνση στο πρόγραμμά σας;
Θέλουμε το κατώτατο ωρομίσθιο να αυξηθεί απευθείας στα 16 ευρώ, με τις συντάξεις και τα επιδόματα να αυξάνονται αναλόγως. Αυτό είναι απαραίτητο για να μπορούν οι άνθρωποι να τα βγάλουν πέρα δεδομένου του υψηλού κόστους ζωής που υπάρχει στην Ολλανδία. Στόχος μας είναι η εξάλειψη των υπερβολικών περικοπών που υπάρχουν στην κάλυψη της ασφάλισης υγείας, η οδοντιατρική περίθαλψη και η φυσιοθεραπεία θα πρέπει να περιλαμβάνονται στο βασικό πακέτο ασφάλισης υγείας. Όσο αφορά την στέγαση, πιστεύουμε ότι μια οικογένεια θα πρέπει να μπορεί να ζήσει αξιοπρεπώς και όχι να βγάζουν κέρδος οι επενδυτές. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θα μειώσουμε το κόστος ενοικίου, θα κατασκευάσουμε οικονομικά προσιτές κατοικίες, και θα σταματήσουμε την άσκοπη κατεδάφιση των κοινωνικών ενοικιαζόμενων ακινήτων. Θα μειώσουμε επίσης το κόστος ζωής καταργώντας τον ΦΠΑ στα τρόφιμα και στα μέσα μαζικής μεταφοράς, και, επιπλέον, θα μειώσουμε τους ενεργειακούς φόρους και θα εθνικοποιήσουμε τις εταιρείες ενέργειας για να χρησιμοποιήσουμε τα κέρδη για χαμηλότερους λογαριασμούς ενέργειας. Σκοπεύουμε ακόμα να μειώσουμε τους υψηλούς μισθούς και τις αποζημιώσεις για τους πολιτικούς, και θα καθιερώσουμε δημοψήφισμα που θα επιτρέψει στους πολίτες να καταστήσουν τους πολιτικούς υπόλογους για τη λήψη λανθασμένων αποφάσεων.
Ποια είναι τα σημαντικότερα προβλήματα που θα αντιμετωπίσει η νέα κυβέρνηση;
Μετά από τα 13 χρόνια της νεοφιλελεύθερης διακυβέρνησης του Μαρκ Ρούτε, υπάρχουν πολλές ζημιές που πρέπει να αποκατασταθούν. Με το σκάνδαλο των επιδομάτων παιδικής μέριμνας (σημ: χιλιάδες άνθρωποι κατηγορήθηκαν λανθασμένα ότι προσπάθησαν να εξαπατήσουν το κράτος διεκδικώντας επιδόματα που δεν δικαιούταν, και αναγκάστηκαν να επιστρέψουν τα χρήματα), η κυβέρνηση, και ως εκ τούτου το κράτος, έχουν χάσει την εμπιστοσύνη πολλών ανθρώπων. Χιλιάδες άτομα χαρακτηρίστηκαν λανθασμένα ως απατεώνες, συχνά σε μια βάση διακρίσεων. Αυτή η εμπιστοσύνη πρέπει να αποκατασταθεί. Η νέα κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει επίσης μια σημαντική πρόκληση για την ανάκτηση του ελέγχου των υπηρεσιών μας, γιατί τα τελευταία χρόνια πολλές δημόσιες υπηρεσίες έχουν παραδοθεί στην αγορά. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι υπουργοί απαντούν σταθερά σε κάθε ερώτηση λέγοντας «δεν έχουμε κανέναν έλεγχο επί αυτού». Η νέα κυβέρνηση πρέπει να διασφαλίσει ότι σημαντικά δημόσια αγαθά θα βρίσκονται και πάλι υπό δημοκρατικό έλεγχο. Επιπλέον, υπάρχει μια σημαντική πρόκληση για τη μείωση του χάσματος πλούτου. Ο αριθμός των εκατομμυριούχων έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, όπως και ο αριθμός των οικογενειών που αγωνίζονται να τα βγάλουν πέρα.