Ενώ εξακολουθούν να υπάρχουν ρευστότητα, διαφοροποιήσεις και διλήμματα τόσο στην πλειοψηφία όσο και κυρίως στην εσωκομματική αντιπολίτευση, η βδομάδα που ακολουθεί θα φέρει πιο σαφείς τοποθετήσεις. Η συνεδρίαση της ΚΕ θα είναι ένας σταθμός.
Η συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ το επόμενο σαββατοκύριακο έχει όλα τα δεδομένα για να αποτελέσει σταθμό στην προϊούσα κρίση του κόμματος. Όπως μπορεί να προβλεφθεί θα υποχρεώσει τις δύο πλευρές να κάνουν βήματα προς τη σχηματοποίηση της τακτικής τους και πολύ πιθανόν και των σχεδίων τους, ενόψει και του συνεδρίου. Ενός συνεδρίου, ωστόσο, που κανείς και καμία δεν μπορεί να ορκιστεί ότι τελικά θα γίνει –αυτό αφορά την πλειοψηφία– ή ότι θα γίνει με όλες τις πλευρές του κόμματος –αυτό αφορά την εσωκομματική αντιπολίτευση– παρούσες. Το αντίθετο, μάλιστα.
Αλλά και η συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής έχει μείζονα κενά, έτσι που να εγείρονται αμφιβολίες ακόμα και για την πραγματοποίησή της ή πάντως για την ατζέντα της, που θα εισηγηθεί η ηγετική ομάδα δια του προέδρου Στέφανου Κασσελάκη. Και τούτο διότι υπάρχει η εκκρεμότητα της πρότασης διαγραφών από τον πρόεδρο, που επιβάλλεται να είναι αιτιολογημένη με αναφορά της Επιτροπής Δεοντολογίας προς την ΚΕ για να υπάρξει γνωμοδότησή της με ψηφοφορία. Αυτό δεν υπάρχει προς το παρόν, ούτε και προβλέπεται ως το Σάββατο, με αποτέλεσμα να είναι μετέωρη η πρόταση του προέδρου. Αν προχωρήσει η διαδικασία, αν και μη θεσμικά ώριμη η πρόταση, θα θεωρηθεί αντιθεσμική πράξη της ηγεσίας και το πιο πιθανό να μην πάρουν μέρος στην ψηφοφορία πολλά μέλη της ΚΕ. Αν δεν προχωρήσει, όμως, τότε δημιουργείται πολιτικό πρόβλημα για τον πρόεδρο.
Η πλειοψηφία σε αντιφάσεις και δημοσκοπική αποθάρρυνση
Στην πλευρά της προεδρικής πλειοψηφίας όλο και περισσότερο καταγράφονται αντιφάσεις στους στόχους της, ενώ οι δημοσκοπήσεις όχι απλώς δεν της δίνουν ανάσες, αλλά το αντίθετο, της κόβουν τον αέρα. Όλο και πιο σαφές γίνεται ότι ο πρόεδρος στηρίζεται σε μια ηγετική ομάδα που δεν είναι ικανή να χαράξει ενιαία και παραγωγική γραμμή. Το μείζον ζήτημα είναι τι στάση θα εισηγηθεί στον πρόεδρο έναντι της εσωκομματικής αντιπολίτευσης. Η προσπάθεια επίδειξης κανονικότητας που φάνηκε να υιοθετεί ο Στέφανος Κασσελάκης με τις περιοδείες του και τις επαφές του με θεσμικούς παράγοντες και πολιτικούς ηγέτες, δεν μπορεί να συνυπάρξει με τη στάση ρήξης με την εσωκομματική αντιπολίτευση. Η επίκληση για ενότητα είναι κενό γράμμα, όπως τόνισε στη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας ο Ευκλείδης Τσακαλώτος. Εν τούτοις, στελέχη της πλειοψηφία, όπως η Θ. Τζάκρη, που τώρα έχει θεσμικά βαρύνουσα θέση στην ηγετική ομάδα, έσπευσε να πει ότι ενδεχόμενη υποχώρηση του προέδρου στο θέμα των διαγραφών θα είναι αυτοκτονία. Μην ξεχνάμε ότι αρχικός σχεδιασμός των διαγραφών ήταν η επίδειξη ηγετικότητας του προέδρου. Ήταν και δική του επιλογή, προφανώς.
Όμως, το πιο σοβαρό πρόβλημα για την πλειοψηφία είναι οι δημοσκοπήσεις που αποκαλύπτουν ότι η επιρροή του κόμματος είναι σε συνεχή πτώση. Η εύκολη ερμηνεία ότι είναι ακόμα αρχή ή ότι είναι αποτέλεσμα του δήθεν σαμποτάζ της εσωκομματικής αντιπολίτευσης δεν πείθει. Ακόμα και οι πηγές της Κουμουνδούρου δεν το διακινούν στα σοβαρά. Η επιλογή Κασσελάκη, όπως φαίνεται, δεν είχε αντίκρισμα στην κοινωνία ούτε την απαραίτητη αξιοπιστία. Η περιοδεία Κασσελάκη, όπως και η υπερδραστηριότητα της προηγούμενης βδομάδας, παρά το έντονο επικοινωνιακό αποτύπωμα που άφηνε, δεν έφερε ωστόσο και το αντίστοιχο πολιτικό. Ο κίνδυνος πια ο ΣΥΡΙΖΑ να απωλέσει τη δεύτερη θέση είναι ορατός. Μια τοποθέτηση του Γ. Ραγκούση είναι πολύ χαρακτηριστική: «Το χειρότερο είναι ήδη εδώ. Όχι μόνο δεν είμαστε σε τροχιά να νικήσουμε τον Μητσοτάκη, αλλά φτάσαμε ένα βήμα πριν χάσουμε και από τον Ανδρουλάκη. Αν συνεχίσουμε έτσι στις ευρωεκλογές το αποτέλεσμα θα είναι δραματικό».
Εν τω μεταξύ, όλο και περισσότερο από την πλευρά της πλειοψηφίας αναδεικνύονται κριτικές της περιόδου της ηγεσίας Α. Τσίπρα. Δεν είναι σαφές αν αυτό εδράζεται σε σχέδιο που αναζητά ενίσχυση του προφίλ του νέου προέδρου, ότι αυτός θα ανατάξει το κόμμα που είχε προηγουμένως –από ποιους;– καθηλωθεί. Η εκπρόσωπος Δώρα Αυγέρη μίλησε για «πεθαμένο λικέρ». Η Θ. Τζάκρη επίσης μίλησε απαξιωτικά, ενώ ο ίδιος ο Στ. Κασσελάκης, σε βίντεο που ανάρτησε ασκώντας κριτική στο κυβερνητικό σχέδιο για τη φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών, είπε: «Φορολογία. Θα μου πείτε στο σπίτι του κρεμασμένου δεν μιλάνε για σκοινί», παραπέμποντας στην κυβερνητική θητεία του ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά ποιος δεν βλέπει ότι η βολή αφορά, εκτός από τον Ευκλ. Τσακαλώτο, και τον ίδιο τον Αλ. Τσίπρα; Προς το παρόν και παραδόξως, διότι αιτιάσεις εναντίον της εσωκομματικής αντιπολίτευσης γίνονται συχνά, δεν υπάρχει αντίδραση από τον ίδιο τον πρώην πρόεδρο ή το περιβάλλον του.
Η εσωκομματική αντιπολίτευση
Ζυμώσεις, επαφές και συνεδριάσεις γίνονται πολλές και ενδιαφέρουσες και στην πλευρά της εσωκομματικής αντιπολίτευσης. Κεντρικό επίδικο είναι η αναζήτηση κοινής πρότασης και κοινού βηματισμού, ως την τελική έκβαση της κρίσης. Καθόλου, φυσικά εύκολο, αλλά πάντως γίνονται προωθητικά βήματα. Εκκρεμεί μία κοινή πρωτοβουλία να κατατεθεί ένα πολιτικό κείμενο στην Κεντρική Επιτροπή, όπως και να υπάρξει συνεννόηση για κοινή στάση στις ψηφοφορίες που θα υπάρξουν. Υπάρχει ρευστότητα στην Κεντρική Επιτροπή και πολλά μέλη της δεν έχουν ακόμα σαφή τοποθέτηση. Άρα η επιχειρηματολογία που θα κατατεθεί και η εικόνα κοινής στάσης, στα βασικά, της αντιπολίτευσης θα παίξει κρίσιμο ρόλο.
Στη συνεδρίαση της ΚΕ, με βάση τα ως τώρα δεδομένα, το ρεύμα της Ομπρέλας φαίνεται να είναι πιο κατασταλαγμένο στη στάση του, ότι δηλαδή δεν υπάρχουν όροι παραμονής στο κόμμα, όπως διαμορφώνεται ήδη, στο «ΣΥΡΙΖΑ-Κασσελάκη». Αυτό απαιτεί και μια μετακίνηση από την έμφαση που δινόταν ως τώρα στις διαγραφές στο πολιτικό και ιδεολογικό επίπεδο. Με βάση την ως τώρα ύλη που έχει παραχθεί από την πλειοψηφία, υπάρχει αρκετό υλικό και επαρκές έδαφος να θεμελιωθεί η επιχειρηματολογία ότι αυτός ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα άλλο κόμμα. Ασφαλώς, θα στηλιτευτούν, όταν τεθούν, οι διαγραφές. Μάλιστα, θα πολεμηθεί και ως φυσιογνωμικό στοιχείο του νέου και έκδηλα ρηχού αρχηγισμού που αναδύεται.
Αν αυτή η πολιτικοϊδεολογική επιχειρηματολογία οδηγεί και στην αποχώρηση – είναι ο πιο συνήθης όρος που ακούγεται– και πότε, που είναι όπως φαίνεται το πιθανότερο, θα φανεί στη συνεδρίαση της ΚΕ. Σίγουρα όμως αυτό, σύμφωνα με πηγές της Ομπρέλας, δεν θα σημαίνει μη επικοινωνία -ούτε αποκλεισμό- με όσες δυνάμεις μείνουν –χωρίς να το επιθυμούν– για ένα ακόμη διάστημα στο κόμμα, ακόμα και με όσους μείνουν έως το συνέδριο. Αλλά και με τις δυνάμεις εκείνες που επιθυμούν να μείνουν.
Υπάρχει ικανός χώρος;
Συζητήσεις, πλέον, έχουν ανάψει και για το τι θα έπρεπε να είναι το προγραμματικό υπόβαθρο μιας νέας προσπάθειας. Καταρχάς, γίνεται η εκτίμηση ότι υπάρχει ικανός χώρος για να λειτουργήσει ένα κόμμα της Ανανεωτικής, Κινηματικής, Πράσινης και Ριζοσπαστικής Αριστεράς. Το προς τα πού τείνει ο ΣΥΡΙΖΑ Κασσελάκη είναι όλο και πιο καθαρό. Όπως και το ΚΚΕ του ευκαιριακά και λόγω των όσων συμβαίνουν στον ΣΥΡΙΖΑ προσελκύει δυνάμεις, όχι όμως βάσει μιας πολιτικής.
Η προσπάθεια όμως θα πρέπει να υπακούει στα νέα δεδομένα, στη νέα ύλη της αριστεράς και της οικολογίας του 21ου αιώνα και όχι στο παρελθόν και την κριτική του. Και αυτό να υπηρετηθεί και με νέα ηγετική στελέχωση. Έργο που θα πρέπει να συντελεστεί, από ένα σύνολο διαφορετικών δυνάμεων, έως τις εκλογές.