Ζούμε σε πόλεις, μικρότερες ή μεγαλύτερες που δεν είναι καθόλου φιλικές στους πολίτες. Μιλάμε για βιώσιμες πόλεις, θεσπίζονται νόμοι και κανόνες αλλά στην ουσία η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική. Ειδικά στις μεγάλες πόλεις, καλούμαστε να συμβιώνουμε και να συνυπάρχουμε, με το τσιμέντο να έχει αντικαταστήσει το πράσινο, μετακινούμαστε και συνωστιζόμαστε σε ένα προβληματικό δίκτυο ΜΜΜ, κινούμαστε και ποδηλατούμε με κίνδυνο τη ζωή μας πολλές φορές, αφού δεν υπάρχουν ασφαλείς διαδρομές.
Και όλη αυτή την προβληματική κατάσταση έρχεται να επιδεινώσει η έλλειψη ελεύθερων και κοινόχρηστων χώρων ξεκούρασης και συνάθροισης πολιτών με πράσινο και πρόσβαση σε νερό.
Αν λάβουμε ειδικά υπόψη την κλιματική κρίση την οποία βιώνουμε, τις θερμοκρασίες-ρεκόρ του καλοκαιριού που πέρασε αλλά και τα ακραία φαινόμενα που γίνονται όλο και πιο συχνά, είναι εγκληματικό να μην υπάρχει προστασία στους πολίτες, προσφέροντας έστω σκιά και νερό.
Το «Ραντεβού στις βρύσες» είναι μια πρωτοβουλία της εθελοντικής ομάδας και του ελληνικού γραφείου της Greenpeace, με στόχο να εξασφαλιστεί πόσιμο νερό και πρόσβαση σε ένα επαρκές δίκτυο κοινόχρηστων βρυσών για όλους. Μέσω του «Ραντεβού στις βρύσες» διεκδικούμε την υπεράσπιση του αναφαίρετου δικαιώματος όλων μας σε καθαρό, πόσιμο και δωρεάν νερό παντού, τη μείωση των πλαστικών μιας χρήσης και των απορριμμάτων και την ορθολογική χρήση του νερού.
Σε πρώτο στάδιο έχουμε δημιουργήσει μια εφαρμογή όπου οι πολίτες μπορούν να δουν σε χάρτη [vryses.greenpeace.gr/?utm_campaign=local-project-1&utm_source=media&utm_medium=referral] πού υπάρχουν δημόσιες βρύσες κοντά στην τοποθεσία που βρίσκονται, ώστε να κάνουν χρήση τους, ποιες λειτουργούν και ποιες όχι, αλλά επίσης τους καλούμε να γίνουν αρωγοί αυτού του project και να ανεβάζουν στον χάρτη τις βρύσες στην περιοχή τους.
Είναι ενθαρρυντικό ότι μετά τη δημοσίευση του project, υπήρχε μεγάλη συμμετοχή από τους πολίτες και συνεχώς ο χάρτης εμπλουτίζεται με βρύσες. Αυτό μας δίνει δύναμη και δημιουργεί ένα δίκτυο ομάδων, πανελλαδικά, όπου όλ@ μαζί θα μπορέσουμε να διεκδικήσουμε το δικαίωμά μας σε πρόσβαση σε κατάλληλο και δωρεάν νερό.
Για αυτό τον λόγο, υπάρχει και δυνατότητα ένταξης στο project ώστε να δημιουργηθούν ομάδες κατά τόπους, αλλά και για να προχωρήσουμε στη διεκδίκηση μέσω Δήμων, αφού, σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, οι Ο.Τ.Α. Α΄ βαθμού, οι οποίοι διαθέτουν δίκτυο πόσιμου νερού, υποχρεούνται να διαθέτουν κοινόχρηστες βρύσες με δωρεάν πόσιμο νερό και να ενθαρρύνουν τη χρήση επαναχρησιμοποιούμενων δοχείων νερού, καθώς και να επεκτείνουν το δίκτυο με κοινόχρηστες βρύσες προς δωρεάν διάθεση πόσιμου νερού σε κοινόχρηστους χώρους συνάθροισης κοινού εντός των ορίων της αρμοδιότητάς τους.
Το νερό είναι δημόσιο αγαθό, όχι εμπόρευμα
Η πρόσβαση στην ύδρευση και την αποχέτευση αποτελούν ανθρώπινο δικαίωμα αναγνωρισμένο από τον ΟΗΕ:
Στόχος 6: Καθαρό Νερό και Αποχέτευση - Διασφαλίζουμε τη διαθεσιμότητα και τη βιώσιμη διαχείριση του νερού και των εγκαταστάσεων υγιεινής για όλους. Η υποβάθμιση και η έλλειψη συντήρησης των δημοσίων κρηνών ή και παντελής σε ορισμένες περιπτώσεις ύπαρξη τους οδηγούν στην απαξίωση της χρήσης τους από το κοινό και καθιστούν μονόδρομο την αγορά μπουκαλιών εμφιαλωμένου νερού. Αυτό όχι μόνο συνεπάγεται αυξημένο κόστος για τους πολίτες και αντιβαίνει στον δημόσιο χαρακτήρα του νερού, αλλά προσκρούει και στους σκοπούς της παραπάνω Οδηγίας, για μείωση της κατανάλωσης των πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης και την αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής ρύπανσης (υπολογίζεται ότι μόνο στις ελληνικές θάλασσες καταλήγουν ετησίως 11.500 τόνοι πλαστικών και ότι 2-2,5 δισ. πλαστικά μπουκάλια «καταναλώνονται» ετησίως στη χώρα μας). Ιδιαίτερα σε περιοχές όπως η Αθήνα, που διαθέτουν δίκτυο πόσιμου νερού καλής ποιότητας, η εγκατάσταση δημοσίων βρυσών στους κοινόχρηστους χώρους είναι καθόλα εφικτή και η αδράνεια εκ μέρους των δημοτικών αρχών δεν θα μπορούσε να δικαιολογηθεί.
Κοινωνικός και οικονομικός αντίκτυπος
Όσον αφορά τον κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το νερό της βρύσης κοστίζει, κατά μέσο όρο, περίπου 0,002 ευρώ ανά λίτρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πράγμα που σημαίνει ότι 1.000 λίτρα, δηλαδή περίπου ένα έτος προμήθειας νερού βρύσης για πόσιμο νερό, κοστίζει 2 ευρώ.
Συγκριτικά, συντηρητικές εκτιμήσεις υπογραμμίζουν ότι η μέση τιμή για το εμφιαλωμένο νερό είναι 0,1 ευρώ ανά λίτρο, πενήντα φορές ακριβότερο από το νερό της βρύσης, αν και τα στοιχεία της αγοράς δείχνουν ότι μπορεί να είναι πάνω από εκατό φορές ακριβότερο.
Η λιγότερη κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού μπορεί να βοηθήσει τα νοικοκυριά στην Ευρώπη να εξοικονομήσουν περισσότερα από 600 ευρώ εκατ. ετησίως.
Να επισημάνουμε ότι είναι ένα project που η θετική του έκβαση εξαρτάται πολύ από τη συμμετοχή των πολιτών. Δημιουργούμε το πλαίσιο για διεκδίκηση του δικαιώματός μας σε πρόσβαση σε νερό, κάτι που έχει ήδη νομοθετικό πλαίσιο και απλά ζητάμε, οι υπεύθυνοι για τη διοίκηση των τοπικών υποθέσεων να προβούν στις απαραίτητες ενέργειες. Για να ενισχυθεί, διαδοθεί αλλά και διεκδικηθεί σε πανελλαδικό επίπεδο, είναι απαραίτητη η ενεργή συμμετοχή όλων μας.