Λίγο πριν ανακοινώσει την υποψηφιότητά του για την προεδρία του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ο Στ. Κασσελάκης δημοσίευσε στο Twitter τις πολιτικές του προτάσεις (21 Αυγούστου). Οι περισσότερες από αυτές ήταν αποσπάσματα ή παραλλαγές των θέσεων του ΣΥΡΙΖΑ αλλά υπήρχαν και τρεις που δεν είχαν ποτέ προταθεί από το ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ: η δημιουργία επαγγελματικού στρατού, η ανάληψη από την Εκκλησία της μισθοδοσίας και της συνταξιοδότησης των κληρικών και η αλλαγή προσέγγισης για την ποντοπόρο ναυτιλία. Ενώ οι δύο πρώτες συζητήθηκαν σε κάποιο βαθμό, η τρίτη αποσιωπήθηκε πλήρως από τα ΜΜΕ αλλά περιέργως δεν προξένησε συζήτηση ή κριτική ούτε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή στις εφημερίδες/ιστοσελίδες του χώρου της Αριστεράς.
Ίσως αυτή η θέση να είχε μεγαλύτερη σημασία αφού ο Στ. Κασσελάκης ήταν εφοπλιστής της ποντοπόρου ναυτιλίας (ο ίδιος ισχυρίσθηκε μάλιστα ότι ήταν αυτοδημιούργητος και πολύ πετυχημένος), επομένως κατά τεκμήριο γνωρίζει πολύ καλά τον κλάδο αυτό και άρα οι σχετικές προτάσεις του θα ήταν προϊόν μελέτης «από τα μέσα» και με σαφή στόχευση.
Τι πρότεινε λοιπόν ο Στ. Κασσελάκης για την αλλαγή προσέγγισης της ελληνικής πολιτείας στην ποντοπόρο ναυτιλία; Με τα δικά του λόγια «φοροαπαλλαγή για ετήσια απόδοση μέχρι το 10% του μετοχικού κεφαλαίου και εισαγωγή εταιρικού φόρου εισοδήματος 10% στα κέρδη που υπερβαίνουν την ως άνω απόδοση».
Τα ερωτήματα που δημιουργούνται για την εφαρμογή μιας τέτοιας πρότασης από νομική και φορολογική σκοπιά είναι πολλά, ας αναφέρουμε τα κυριότερα:
-
Πώς θα γίνει αυτό όταν οι επιχειρήσεις της ποντοπόρου ναυτιλίας δεν υποβάλλουν σε οποιαδήποτε ελληνική αρχή τους ετήσιους ισολογισμούς τους ή τα αποτελέσματά τους για να γνωρίζει η ελληνική πολιτεία το μετοχικό τους κεφάλαιο ή τα κέρδη τους; Και αυτό ισχύει όχι μόνο για τις πλοιοκτήτριες εταιρείες (που είναι κατά κανόνα offshore εταιρείες και δεν υποβάλλουν σε καμία χώρα τα οικονομικά τους στοιχεία) αλλά και για τις διαχειρίστριες εταιρείες των πλοίων που είναι εγκατεστημένες στην Ελλάδα. Θα υποχρεωθούν να δημοσιεύουν εφεξής στην Ελλάδα τις οικονομικές τους καταστάσεις;
-
Οι εταιρείες αυτές επίσης έχουν εξαιρεθεί από την υποχρέωση τήρησης διπλογραφικών λογιστικών βιβλίων (όπως είναι υποχρεωμένες όλες οι άλλες εταιρείες) και την υποβολή δήλωσης φόρου εισοδήματος καθώς και από την υποχρέωση δήλωσης των πραγματικών μετόχων τους στο σχετικό μητρώο πραγματικών δικαιούχων (όπως είναι υποχρεωμένες όλες οι άλλες εταιρείες). Θα αλλάξουν αυτές οι διατάξεις ώστε να μπορεί να υπάρξει έλεγχος από τις αρχές για τα κέρδη και τα λοιπά οικονομικά στοιχεία αυτών των εταιρειών;
-
Η προτεινόμενη φορολόγηση του εισοδήματος στα κέρδη τους (που υπερβαίνουν το 10% του μετοχικού κεφαλαίου τους) θα είναι συμπληρωματική του υπάρχοντος φόρου χωρητικότητας στα πλοία ή θα τον αντικαταστήσει;
-
Η πρόταση αφορά όλα τα πλοία που ελέγχονται από Έλληνες ανεξάρτητα από τη σημαία τους; Κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό για τα πλοία με ελληνική σημαία αφού η φορολογική τους απαλλαγή προστατεύεται από το Σύνταγμα (εκτός εάν προτείνεται σχετική αναθεώρηση του Συντάγματος).
Πέρα όμως από τα παραπάνω ζητήματα της εφαρμογής της, η πρόταση αυτή θα φέρει το ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ σε ευθεία σύγκρουση με τα συμφέροντα του εφοπλιστικού κεφαλαίου. Πώς να δεχθούν οι εφοπλιστές τη φορολόγηση των κερδών τους μετά από έξι δεκαετίες πλήρους φορολογικής απαλλαγής τους (ο σχετικός νόμος για τα πλοία με ξένη σημαία θεσπίσθηκε το 1967); Ακόμα και εάν πρόκειται για το τμήμα των κερδών τους που υπερβαίνουν το 10% του κεφαλαίου τους, πάλι μιλάμε για αρκετά δισεκατομμύρια, εάν λάβουμε υπόψη ότι η απόδοση των επενδυμένων κεφαλαίων στην ποντοπόρο ναυτιλία είναι σταθερά πάνω από το 20% τα δύο τελευταία χρόνια (μια απλή ματιά στα αποτελέσματα που δημοσιεύουν οι ναυτιλιακές εταιρείες ελληνικών συμφερόντων που είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης το επιβεβαιώνει).
Είναι γνωστό ότι ο ΣΥΡΙΖΑ απέφυγε επιμελώς να θίξει το φορολογικό καθεστώς της ποντοπόρου ναυτιλίας όσο ήταν κυβέρνηση, είναι χαρακτηριστικό ότι το μόνο μέτρο που ψήφισε, «το συνυποσχετικό του Ελληνικού Δημοσίου με τη ναυτιλιακή κοινότητα για τη νέα οικειοθελή παροχή των μελών της ναυτιλιακής κοινότητας», ήταν μάλλον πρωτοβουλία των ίδιων των εφοπλιστών ως απάντηση στην πίεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς της ελληνικής ναυτιλίας. Προτείνει ο νέος πρόεδρός του μια τόσο ριζική αλλαγή της πολιτικής του κόμματος απέναντι στους Έλληνες εφοπλιστές;
Είναι ασαφές εάν ο Στ. Κασσελάκης γνώριζε τις προϋποθέσεις εφαρμογής της πρότασής του και εάν ήταν στην πρόθεσή του να αλλάξει το φορολογικό πλαίσιο της ελληνικής ναυτιλίας. Το γεγονός της έλλειψης στοιχειώδους τεκμηρίωσης της πρότασής του είναι ενδεικτικό, άλλωστε δεν φαίνεται να είναι τυχαίο ότι στους 2,5 μήνες που μεσολάβησαν από τη διατύπωσή της δεν αναφέρθηκε ποτέ ξανά σε αυτή. Τώρα όμως που εκλέχθηκε πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και υποστηρίζει ότι προτεραιότητά του είναι η παραγωγή από το κόμμα συγκεκριμένων, αξιόπιστων και ρεαλιστικών πολιτικών, έχει υποχρέωση να αποσαφηνίσει τις προτάσεις του για την ποντοπόρο ναυτιλία ώστε αυτές να συζητηθούν σοβαρά.