Ήταν καλό το συνέδριο της Ιταλικής Αριστεράς που μόλις έληξε στην Περούτζια, το τρίτο μετά από άλλα δύο που πραγματοποιήθηκαν μέσα σε ένα δύσκολο πλαίσιο λόγω πολύ ιδιαίτερων συνθηκών: Το πρώτο, το 2017, υπήρξε κάπως θυελλώδες. Το δεύτερο πραγματοποιήθηκε μέσα στην επιδημία Covid και ήταν ψηφιακό. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το τελευταίο υπήρξε το πραγματικό ιδρυτικό συνέδριο ενός κόμματος το οποίο, στο μεταξύ, με απομακρύνσεις και εκλογικές ήττες, και ενώ όλοι στοιχημάτιζαν στην εξαφάνισή του, κατάφερε να παγιωθεί, υπέγραψε μια συμμαχία με τους Πράσινους και με την AVS, την Κοκκινοπράσινη Συμμαχία, και πέτυχε να μπει στο κοινοβούλιο στις προηγούμενες εκλογές με μια ομάδα 12 βουλευτών και γερουσιαστών. Πέτυχε, επίσης, μια σταθεροποίηση της παρουσίας του στις περιφέρειες. Αυτό το αποτέλεσμα οφείλεται ασφαλώς στη συνέπεια της πολιτικής του γραμμής –της αντιπολίτευσης στην τεχνοκρατική κυβέρνηση υπό την ηγεσία του Ντράγκι, που είχε και τη στήριξη του Δημοκρατικού Κόμματος- και, στη συνέχεια, στο γεγονός ότι υπήρξε το μόνο κόμμα που εναντιώθηκε αποφασιστικά στην αποστολή όπλων στην Ουκρανία –ενώ το Δημοκρατικό Κόμμα τη στήριζε με ενθουσιασμό- και ενώ η Επανίδρυση, η οποία έχει την απαίτηση να είναι «κομμουνιστική», συμμετείχε σε όλες τις εκλογές, εθνικές ή τοπικές, σε συνασπισμούς που έχουν ως σύμβολο την εικόνα κάποιου λαϊκιστή ηγέτη.
Επομένως, παρά τις μόνιμες οργανωτικές της αδυναμίες, η Ιταλική Αριστερά έγινε ένα σημαντικό σημείο αναφοράς για τον αριστερό χώρο που ακόμη πάει να ψηφίσει. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, το κόμμα έγινε αρκετά ορατό, ώστε να ακούγεται η φωνή του σε μια από τις πιο ανησυχητικές καταστάσεις στη μεταπολεμική εποχή: τους φασίστες στην κυβέρνηση.
Μιλώντας για φασισμό, δεν εννοώ μια αναβίωση ενός πραξικοπηματικού εξτρεμισμού, από τη στιγμή που πλέον, με την παγκοσμιοποίηση, η πραγματική εξουσία εξασφαλίζεται από έναν αυστηρό έλεγχο των επιλογών που μετράνε στην αγορά των μεγάλων ιδιωτικών χρηματοπιστωτικών ομίλων. Υπό αυτή την έννοια, η Τζόρτζια μοιάζει πολύ με τον Ντράγκι: νεοφιλελευθερισμός, εξύμνηση των δυτικών αξιών, απόλυτη πίστη στο ΝΑΤΟ. Αλλά και φασιστικό λεξιλόγιο και επικίνδυνες αυταρχικές πράξεις, με πιο αποτρόπαιη την πρόταση μιας συνταγματικής αλλαγής που κινδυνεύει να μας οδηγήσει σε μια δημοκρατία όπου ο πρόεδρος(ή o επικεφαλής της κυβέρνησης) θα εκλέγεται άμεσα και επομένως θα μας οδηγήσει και σε ένα κοινοβούλιο που θα είναι στα χέρια μιας συμπαγούς πλειοψηφίας η οποία θα ακυρώνει κάθε διαλεκτική αντιπαράθεση και θα κάνει ανέφικτο οποιοδήποτε ρόλο των μειοψηφιών.
Τουλάχιστον στην αντίθεση με αυτή τη μεταρρύθμιση υπάρχει μια συμφωνία ανάμεσα σε όλες τις δυνάμεις της κεντροαριστεράς, καθώς και για τη στήριξη μιας ανανεωμένης συνδικαλιστικής κινητοποίησης, που πλημμυρίζει τις πλατείες με μεγάλες διαδηλώσεις.
Ακριβώς πάνω σε αυτά τα θέματα ανασυγκροτείται ένα αντιπολιτευτικό μέτωπο και η ενδιαφέρουσα πλευρά του συνεδρίου της Ιταλικής Αριστεράς ήταν ακριβώς το γεγονός ότι αποτέλεσε μια σημαντική φάση προς αυτή την κατεύθυνση, να αγωνιστούν όλοι μαζί σε μια μάχη ενάντια στην κυβέρνηση: η γραμματέας του Δημοκρατικού Κόμματος Έλι Σλάιν, ο Κόντε για το Κίνημα 5 Αστέρων, οι ηγέτες άλλων μικρών σχηματισμών, καθώς και οι γραμματείς των συνδικάτων Cgil και Uil, πρωτεργάτες τους τελευταίους μήνες τεράστιων διαδηλώσεων για την εργασία και την ειρήνη, μαζί με πάμπολλες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, ιδιαίτερα των καθολικών.
Όλα καλά, λοιπόν; Όχι, φυσικά. Η πιο ανησυχητική πλευρά της κατάστασης είναι η επιμονή ενός ευρύτατου χώρου, κυρίως νεανικού, στην αποχή από τις εκλογές. Ενός χώρου δυνητικά αριστερού και κοινωνικά δραστήριου, αλλά δύσπιστου λόγω της σοβαρής κρίσης του δημοκρατικού συστήματος, που στέρεψε τις διόδους επικοινωνίας που συνέδεαν παραδοσιακά την κοινωνία με τους θεσμούς. Η πραγματική μάχη πρέπει να διεξαχθεί πάνω σ’ αυτό.
Ακριβώς γι’ αυτό η άλλη θετική (και νέα) πλευρά του συνεδρίου της Ιταλικής Αριστεράς ήταν η αρκετά σημαντική παρουσία νέων συνέδρων. Ας έχουμε ελπίδα.
Μετάφραση: Τόνια Τσίτσοβιτς