Η επίσκεψη Ερντογάν στην Ελλάδα φέρνει και μια προσπάθεια για συνεννόηση με την Τουρκία στο πλαίσιο της μετανάστευσης. Η προσπάθεια δεν είναι εκ προοιμίου επικριτέα, καθώς γίνεται στο πλαίσιο προσπάθειας συνολικής βελτίωσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων, ως προς την οποία δεν μπορούμε να είμαστε αρνητικοί.
Είναι κατανοητό ότι μόνο πολιτικοί με τάσεις εθνικισμού, όπως ο Σαμαράς ή ο Βελόπουλος, δεν βλέπουν με καλό μάτι αυτή την προσπάθεια προσέγγισης που ξεκίνησε μετά τους σεισμούς στη ΝΑ Τουρκία τον Φεβρουάριο του 2023, η οποία ακολούθησε το σχεδόν πολεμικό κλίμα που είχε επικρατήσει τα τελευταία χρόνια μεταξύ των δύο χωρών.
Έτσι και η συμφωνία για διευκολύνσεις στην είσοδο τούρκων πολιτών στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, που μάλλον έχει πλέον και την έγκριση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με αντάλλαγμα την πάταξη κυκλωμάτων διακίνησης μεταναστών, υπόρρητα δηλαδή τη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της Τουρκίας, δεν θα δημιουργήσει καταρχήν αντιθέσεις.
Παρόλα αυτά, δεν πρέπει να εφησυχάζουμε, ούτε να αναμένουμε ότι θα αλλάξει η πολιτική των δύο χωρών, όπως έχει διαμορφωθεί επί σειρά ετών στο μεταναστευτικό και προσφυγικό ζήτημα: Μια πολιτική αποτροπής εισόδου προσφύγων στην επικράτειά τους, που υλοποιείται με την εγκατάλειψη ανθρώπων σε life rafts από τη μεριά της Ελλάδας, η οποία μετά από μια περίοδο ύφεσης που ακολούθησε το δραματικό ναυάγιο της Πύλου, επανήλθε ως πρακτική στα νησιά του Αιγαίου. Από τη μεριά δε της Τουρκίας, χωρίς να παραγνωρίζει κανείς ότι φιλοξενεί 4-5 εκατομμύρια πρόσφυγες στο έδαφός της, υλοποιείται με πολιτικές εκδίωξης από τα μεγάλα αστικά κέντρα, αλλά και ενίοτε με χρήση όπλων στα ανατολικά σύνορά της, όπως αποκάλυψε προ μηνών έρευνα της Human Rights Watch.
Η πολιτική αυτή αποτροπής έχει τις ευλογίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως και το 2016, έτσι και τώρα θα κλείσει το μάτι στην Τουρκία, θα δεχθεί την ελάφρυνση των κανόνων του Σένγκεν με τις διευκολύνσεις βίζας για τούρκους πολίτες, έστω στα ελληνικά νησιά, και ταυτόχρονα θα ανεχθεί τις καταπατήσεις δικαιωμάτων σε βάρος των εσωτερικών εχθρών (φερόμενων ως μελών του FETO και Κούρδων κυρίως) που κατασκευάζει το τουρκικό κράτος για να αντιμετωπίζει τη δυσαρέσκεια από τον καλπάζοντα πληθωρισμό και τη φτωχοποίηση στρωμάτων του πληθυσμού. Ας μην ξεχνάμε ότι ο Οσμάν Καβάλα, φιλελεύθερος ακτιβιστής που συμμετείχε στο κίνημα του Γκεζί Παρκί το 2013, παραμένει ισόβια καταδικασμένος για απόπειρα ανατροπής του πολιτεύματος, όπως και χιλιάδες άλλοι, όπως ο Αμπντουλάχ Οτσαλάν, σε συνθήκες απάνθρωπες.
Στην προσπάθεια συνεννόησης με την Τουρκία θα αφήσουμε για λίγο παράμερα τις έννοιες της εργαλειοποίησης και των υβριδικών απειλών, όπως συνηθίσαμε να αποκαλούμε τις κρίσεις μαζικών εισόδων μεταναστών από το περιστατικό της 28 Φεβρουαρίου 2020 στον Έβρο, όπου η Ελλάδα αναγορεύτηκε σε ασπίδα της Ευρώπης. Παρόλα αυτά, η Ευρώπη προσπαθεί να ενσωματώσει τις έννοιες αυτές στο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο που προσπαθεί να ολοκληρώσει έως τις ευρωεκλογές. Η μετανάστευση συζητείται έτσι να αναγορευτεί σε οιονεί πολεμική ενέργεια εκ μέρους τρίτων χωρών. Οι μετανάστες και οι πρόσφυγες δε σε εργαλεία πολέμου. Όχι όλοι και όλες, καθώς είδαμε στην ουκρανική κρίση η Ευρώπη να υποδέχεται εκατομμύρια πρόσφυγες υπό συνθήκες μάλλον επιτυχείς. Και όλα αυτά όταν είναι διαπιστωμένη η έλλειψη εργατικού δυναμικού, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Ευρώπη, και όταν η δημογραφική γήρανση παίρνει πλέον διαστάσεις ανησυχητικές.
Ο αρμόδιος υπουργός Εργασίας, Α. Γεωργιάδης, σε πρόσφατη κρίση ειλικρίνειας είπε ότι η πιο δυσκολοεύρετη δουλειά είναι αυτή του λαντζέρη πλέον. Παρόλα αυτά, οι υποψήφιοι λαντζέρηδες είτε θαλασσοπνίγονται, είτε επιλέγουν άλλες χώρες της Ευρώπης για να ζήσουν. Όλοι πλέον μάλλον ομονοούν ότι η μετανάστευση είναι αναγκαία, πέρα από αναπόδραστη. Η διαχείριση δε ακόμη και της παράνομης μετανάστευσης είναι δείκτης δημοκρατίας και διαφύλαξης του κράτους δικαίου, δηλαδή του «ευρωπαϊκού τρόπου ζωής» μας (κατά το χαρτοφυλάκιο του αρμόδιου έλληνα αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής), και νομίζω ότι σε αυτό και πάλι όλοι φανερά ή κρυφά ομονοούν.
Σε μια άλλη κρίση ειλικρίνειας, μιλώντας σε φόρουμ για την Ασφάλεια στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, πρόσφατα, ο άλλος αρμόδιος υπουργός Μετανάστευσης, Δ. Καιρίδης, είπε: «Η κύρια πρόκληση που αντιμετωπίζουμε, είναι να διαχειριστούμε την κρίση με ευρωπαϊκό τρόπο, να αντιμετωπίσουμε νόμιμα την παράνομη μετανάστευση, να μην εγκαταλείψουμε τις ευρωπαϊκές μας αξίες, να μην πετάμε τα βρέφη στο νερό, δεν θέλουμε να καταφύγουμε σε εξωευρωπαϊκές και παράνομες ενέργειες ή μέτρα προκειμένου να αντιμετωπίσουμε την παράτυπη μετανάστευση και τη διακίνηση μεταναστών –και αυτό είναι μεγάλη πρόκληση για την κυβέρνηση».
Να μην πετάμε τα βρέφη στο νερό… Πράγματι αυτό είναι ένα σοβαρό διακύβευμα. Αν το κατορθώσουμε αυτό, πράγματι να συζητήσουμε τα πάντα.
Δικαιωματιστής