Και τελικά η ροζ σημαία, μετά από παρέμβαση του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη κατέβηκε από το ελληνικό προξενείο της Νέας Υόρκης. Υιοθετώντας τα πολιτικά επιχειρήματα της άκρας δεξιάς, η κυβέρνηση κατέβασε το έργο της Γεωργίας Λάλε περιγράφοντας με αυτόν τον τρόπο το πώς αντιλαμβάνεται την ελευθερία της έκφρασης, τα όρια της τέχνης και τελικά τα όρια της δημοκρατίας.

Σύμφωνα με την περιγραφή της έκθεσης το συγκεκριμένο έργο: «δημιουργείται από σεντόνια, δωρεά γυναικών που ζουν στην Ελλάδα. Αυτές οι γυναίκες έχουν φαινομενικά λίγα κοινά πράγματα, αλλά όλες έχουν ξαπλώσει σε αυτά τα σεντόνια απελπισμένες και φοβισμένες». Καθαρό στον συμβολισμό και στην επιτέλεσή του το έργο τονίζει με τον πιο άμεσο τρόπο την ενδοοικογενειακή βία κατά των γυναικών και τις γυναικοκτονίες. Δίνει στο φαινόμενο την έκταση μιας χώρας, μιας χώρας που ταυτίζεται με την δική μας χώρα επικυρώνοντας με τον τρόπο αυτό τόσο το μέγεθος του φαινομένου όσο και την δραματικότητα της κατάστασης.

Αν το έργο μιλάει ξεκάθαρα με συμβολικό τρόπο, άλλο τόσο ξεκάθαρα συμβολική είναι και η κίνηση του Γεραπετρίτη και της κυβέρνησης. Είναι περισσότερο μια δήλωση παρά μια πράξη. Η πράξη στο συμβολικό επίπεδο περιγράφει την πλήρη αποδοχή της ακροδεξιάς κουλτούρας και αντίληψης. Ένα φαινόμενο κοινό σε μια σειρά από χώρες της Ευρώπης. Όταν ένα παραδοσιακό συντηρητικό κόμμα πιέζεται από τα δεξιά υιοθετεί την ακροδεξιά ατζέντα εφαρμόζοντας ακροδεξιές πολιτικές. Η κυριαρχία της άκρας δεξιάς στην Ευρώπη δεν κατοχυρώνεται μόνο από ακροδεξιά κόμματα που κατακτούν την εξουσία. Κατοχυρώνεται ταυτόχρονα από τα κόμματα αυτά που γίνονται ακροδεξιά στην πορεία. Και με τον τρόπο τους – ακριβώς επειδή τα κόμματα αυτά έχουν συνέχεια και συχνά ιστορικότητα- κανονικοποιούν τις ακροδεξιές πολιτικές ως απολύτως νόμιμες, λογικές και δημοκρατικές, ως μια φυσική συνέχεια των πολιτικών που έχουν προηγηθεί. Με λίγα λόγια, τα κόμματα που στρέφονται προς την άκρα δεξιά συχνά κάνουν περισσότερο κακό στην δημοκρατία από τα αυθεντικά ακροδεξιά κόμματα. Στην συγκεκριμένη υπόθεση – και σε πολλές άλλες όπως πχ το μακεδονικό- η Νέα Δημοκρατία είναι πολλαπλά επιζήμια σε σχέση με τη Νίκη ή οποιονδήποτε άλλον ψεκασμένο ή μη ακροδεξιό.

Για να περάσουμε από το συμβολικό στο πραγματικό αυτό που έχει σημασία είναι να δούμε τι ρόλο επιτελούν τα σύμβολα. Θα μπορούσαμε πρόχειρα να χωρίσουμε τη λειτουργία των συμβόλων σε δύο κατηγορίες. Τα ανοιχτά και τα κλειστά σύμβολα. Ανοιχτό είναι ένα σύμβολο που, ενώ η λειτουργία του συμβαίνει σε εμφανώς συμβολικό επίπεδο, η ερμηνεία του περιεχομένου του κυμαίνεται ανάλογα με το υποκείμενο το οποίο ερμηνεύει, τη συγκυρία κτλ. Ένα λουλούδι, ένα κουτί, ένας δρόμος μπορούν να αποτελούν σύμβολα με πολλαπλές ερμηνείες ανάλογα με τους όρους με τους οποίους τίθενται και τη συγκεκριμένη τους χρήση (καλλιτεχνική, διαφημιστική κτλ). Ο πύργος στο ομώνυμο έργο του Κάφκα, η αναμονή στο «Περιμένοντας τον Γκοντό» του Μπέκετ, οι βάρβαροι του Καβάφη και μια σειρά από αντίστοιχα λογοτεχνικά μοτίβα κατέχουν θέση αρχετυπικών ανοιχτών συμβόλων.

Δίπλα στην κατηγορία αυτή υπάρχουν τα κλειστά σύμβολα. Τα θρησκευτικά σύμβολα (σταυρός, ημισέληνος κτλ) ή τα ιδεολογικά σύμβολα(σβάστικα, σφυροδρέπανο κτλ). Οι σημαίες είναι ίσως ένα από τα πιο σκληρά σύμβολα. Η θεσμική τους διάσταση και η απολύτως ορισμένη τους χρήση τα καθιστά σχεδόν μονοσήμαντα. Στην πραγματικότητα όμως αυτή είναι απλώς η κυρίαρχη αφήγηση. Γιατί στην πραγματικότητα αφού το υποκείμενο είναι πάντοτε αυτό που προσθέτει νόημα στο σύμβολο, το νόημα αυτό υπόκειται σε υποκειμενικές ερμηνείες, παραθέσεις και συμπαραδηλώσεις. Τα κλειστά σύμβολα είναι ταυτόχρονα ανοιχτά αφού κουβαλούν βιώματα που στοιχίζονται δίπλα στην απολυτότητά τους. Ακόμα και αν το σχέδιο παραμένει σταθερό είναι τελείως διαφορετικό αυτό που σημαίνει η ελληνική σημαία στην επανάσταση του 1821, στην περίοδο της χούντας ή σήμερα.

Η στάση από τα παπαδοπαίδια της Νίκης και από τον νεόκοπο ακροδεξιό Γεραπετρίτη περιγράφει ακριβώς αυτό το αίτημα. Την απαίτηση για ένα σκληρό σύμβολο που δεν μπορεί να ιδωθεί ή να βιωθεί διαφορετικά. Είναι η επιβολή μιας απολύτως συγκεκριμένης χώρας και μιας απολύτως συγκεκριμένης αντίληψης για την χώρα αυτή. Μια χώρα όπου το εθνικό προηγείται του πραγματικού και το προσωπικό δεν έχει χώρο απέναντι στο μαζικό. Μια χώρα που αν είσαι γυναίκα σου επιτρέπεται να πεθάνεις αλλά όχι να διαμαρτυρηθείς για αυτό. Μια χώρα που ανεξάρτητα με το τι προσπαθεί να σε πείσει για το χρώμα της σημαίας της, αυτό θα είναι πάντοτε το φαιό.

 

Θωμάς Τσαλαπάτης tsalapatis.blogspot.com Περισσότερα Άρθρα
ΓΙΑ ΤΗΝ 
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, 
ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ
ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ

Copyright © 2024 - All rights reserved

 | 

Developed by © Jetnet