Πρωτοχρονιά του 1940 Χιμπέρνιαν και Χαρτς έδωσαν έναν διαφορετικό ποδοσφαιρικό αγώνα
Στο σκωτσεζικό ποδόσφαιρο το Old Firm, το ντέρμπυ ανάμεσα στους καθολικούς της Σέλτικ και τους Προτεστάντες της Ρέιντζερς είναι γνωστό παγκοσμίως. Tο ίδιο σημαντικό είναι και το ντέρμπυ του Εδιμβούργου ανάμεσα στην καθολική Χιμπέρνιαν και την Προτεσταντική Χαρτς. Οι δυο ομάδες είναι οι παλαιότεροι επαγγελματικοί ποδοσφαιρικοί σύλλογοι της χώρας και έχουν την πιο μακροχρόνια και πιο σκληρή αντιπαλότητα (είναι γνωστό ότι η Σκωτία θρησκευτικά είναι μοιρασμένη ανάμεσα στα δυο χριστιανικά δόγματα) στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Ο πρώτος αγώνας μεταξύ των συλλόγων του Εδιμβούργου έγινε στα Meadows την ημέρα των Χριστουγέννων του 1875.
Η σεζόν 1939-40 στιγματίστηκε από την είσοδο της Βρετανίας στον Β’ παγκόσμιο πόλεμο. Το ποδόσφαιρο είχε περάσει σε δεύτερη μοίρα, αν και αποτελούσε ουσιαστικά διέξοδο των Βρετανών από τη ζοφερή τους καθημερινότητα. Σ’ ολόκληρό το νησί και στην Σκωτία φυσικά οι ποδοσφαιρικοί αγώνες συνεχιζόντουσαν με όσους παίκτες είχαν μείνει μακριά από το μέτωπο του πολέμου. Έτσι ήρθε η Πρωτοχρονιά του 1940 και το Εδιμβούργο ετοιμάστηκε για ένα ακόμη ντέρμπυ ανάμεσα στη Χιμπέρνιαν και τη Χάρτς. Περισσότεροι από 14.000 άνθρωποι είχαν ετοιμαστεί να περάσουν Πρωτοχρονιά στις εξέδρες του “Easter Road”, αλλά είχαν υπολογίσει χωρίς την…ομίχλη! Είχε καλύψει την σκωτσέζικη πόλη και αυτό θα οδηγούσε, υπό φυσιολογικές συνθήκες, στην αναβολή του αγώνα, όμως την εποχή εκείνη μόνο φυσιολογικές δεν ήταν. Ο αγώνας είχε προγραμματισθεί να μεταδοθεί ραδιοφωνικά μέσω BBC για τους στρατιώτες που βρίσκονταν στο μέτωπο. Κάτι που γνώριζαν και οι Γερμανοί, σε έναν καιρό που κάθε πληροφορία για μία αντίπαλη, στον πόλεμο, χώρα άξιζε χρυσάφι. Οι ιθύνοντες του πρωταθλήματος Σκωτίας είχαν καταλήξει πως αν αναβαλλόταν ο αγώνας, θα το μάθαιναν οι Ναζί. Και μία πληροφορία για πυκνή ομίχλη θα έφερνε πιθανότατα βομβαρδισμούς. Συνεπώς έπρεπε πάση θυσία να γίνει η αναμέτρηση αλλά και η ραδιοφωνική μετάδοση, δίχως να ακουστεί τι συνθήκες επικρατούσαν στο Εδιμβούργο!
Κι αν η αποστολή των 22 ποδοσφαιριστών αναμενόταν δύσκολη, σκεφτείτε εκείνη του Μπομπ Κίνγκσλεϊ, του δημοσιογράφου του BBC που έπρεπε να κάνει την περιγραφή. Ο δαιμόνιος σπορτσκάστερ όμως βρήκε άκρη. Συνεννοήθηκε με μερικούς… αγγελιαφόρους που θα έτρεχαν κοντά στις γραμμές του γηπέδου προκειμένου να ενημερώνουν για όσα συμβαίνουν εκεί. Το σχέδιο αυτό δούλευε στο περίπου όσον αφορά στα γκολ, καθώς βοηθούσαν και οι αντιδράσεις των θεατών, όσων μπορούσαν να δουν δηλαδή τι γινόταν, αλλά για το υπόλοιπο του αγώνα υπήρχε θέμα. Έτσι ο Κίνγκσλεϊ… αυτοσχεδίαζε, περιγράφοντας έναν αγώνα που ουσιαστικά δεν γινόταν!
Και αν περίμενε κανείς ότι το ματς θα ήταν βαρετό επειδή οι παίκτες δεν έβλεπαν και πολύ καλά, διαψεύστηκε. Πανηγυρικά. Γιατί η αναμέτρηση έληξε… 6-5 υπέρ της φιλοξενούμενης Χαρτς! Οι «καρδιές» προηγήθηκαν στο 13’ με τον Ντόναλντσον, ωστόσο ο Κάθμπερτσον ισοφάρισε δύο λεπτά αργότερα. Ο Φίνεγκαν έκανε το 2-1 για τους γηπεδούχους στο 20’ και ο Ντόναλντσον σκόραρε ξανά για το 2-2 στο 33’, προτού έρθει το τρίτο γκολ για τη «χιμπς» με τον Νάτλι στο 35’.
Η είσοδος ενός οπαδού στον αγωνιστικό χώρο –ίσως για να δει καλύτερα- αντιμετωπίστηκε άμεσα από τον διαιτητή, Πίτερ Κρέγκμαϊλ, ο οποίος σφύριξε για ημίχρονο λίγα λεπτά νωρίτερα απ’ ότι έπρεπε! Και αυτό το λάθος διορθώθηκε γρήγορα, με τα εναπομείναντα λεπτά του πρώτου μέρους να διεξάγονται με λίγη καθυστέρηση και να φέρνουν άλλα δύο γκολ από πλευράς Χαρτς, από τους Μπρίσκο (44’) και Γκίλμορ (45’). Ο τελευταίος πέτυχε το 5-3 στο 47’, με τη Χιμπέρνιαν να φέρνει το ματς στα ίσα με δύο γκολ του Κάθμπερτσον στο 70’ και στο 75’, προτού διαμορφώσει το τελικό 6-5 για τους φιλοξενούμενους στο 85’ o Γουόκερ.
Όλα αυτά εν μέσω ομίχλης, με το σκοτάδι που είχε πέσει στο Εδιμβούργο να κάνει ακόμη πιο ανυπόφορη την κατάσταση. Κάποιοι οπαδοί έφυγαν νωρίτερα, κάποιοι αργότερα, δίχως να έχουν αντιληφθεί αν έχει ολοκληρωθεί ο αγώνας, ενώ ο Κίνγκσλεϊ συνέχισε να μεταδίδει για 15 λεπτά μετά το τέλος! Οι δε παίκτες της Χαρτς χρειάστηκε να βγουν ξανά στο χορτάρι μετά τη λήξη ψάχνοντας τον Ντόναλντσον, που είχα χαθεί λίγο έξω από τη μεγάλη περιοχή της Χιμπέρνιαν…
Χρόνια αργότερα, ο σκωτσέζος αρθρογράφος και ιστορικός ποδοσφαίρου Bob Crampsey θυμήθηκε το πρωτοχρονιάτικο ντέρμπυ του Εδιμβούργου του 1940 και έγραψε ένα άρθρο με τιτλο “Fawlty Towers ahead of itself”. Από αυτό το άρθρο ο σκωτσέζος θεατρικός συγγραφέας Andrew Dallmeyer έγραψε το θεατρικό «Playing a Blinder», το οποίο μεταδόθηκε από το BBC Radio Four την Πρωτοχρονιά του 2002.