Στην Ισπανία των Σοσιαλιστών και της Αριστεράς, ο ΦΠΑ στο ρεύμα αυξάνεται στο 5% και στο φυσικό αέριο στο 10% για το πρώτο τρίμηνο και στο 21% αμέσως μετά, μετά από την ακύρωση της «ιβηρικής εξαίρεσης» από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, διατηρείται ο μηδενικός ΦΠΑ στα τρόφιμα πρώτης ανάγκης και η δωρεάν μεταφορά στα υπεραστικά τρένα και η δημόσια στήριξη με εκπτώσεις στις αστικές και υπεραστικές μεταφορές για ορισμένες κοινωνικές ομάδες, σύμφωνα με το «διάταγμα αντικρίση» της κυβέρνησης.
Ο ΦΠΑ στο ηλεκτρικό ρεύμα θα αυξηθεί στο 10% έως τα τέλη του 2024, παραμένοντας κατά 50% σε χαμηλότερα επίπεδα από το 21% που ίσχυε προηγούμενα, ενώ κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με το φυσικό αέριο, η άνοδος του ΦΠΑ του οποίου θα ολοκληρωθεί μετά στο πρώτο τρίμηνο του 2024, μετά την ακύρωση της «ιβηρικής εξαίρεσης» από την ευρωπαϊκή κυβέρνηση, ενώ μεγάλες κοινωνικές ομάδες μεταξύ άλλων διασφαλίζουν εκπτώσεις 40%, 65% έως και 80% στα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος, και μπαίνει πλαφόν στην τιμή χρέωσης του φυσικού αερίου και στις μπουκάλες φυσικού αερίου.
Πάντως διατηρείται ο μηδενικός ΦΠΑ στα βασικά τρόφιμα, όπως γάλα, αυγά, ψωμί, λαχανικά κλπ, και η διατήρηση του ΦΠΑ στο 5% για τα ζυμαρικά και τα έλαια, συμπεριλαμβανομένου του ελαιόλαδου.
Τα μέτρα κατά του πληθωρισμού φθάνουν στα 5,3 δισ. για το 2024, από τα 15 δισ. του 2023 και τα 22 δισ. του 2022, με στόχο τη μείωση του δημοσίου ελλείμματος στο 3% του ΑΕΠ το 204. Η κυβέρνηση προβλέπει την αύξηση των συντάξεων κατά 3,8% ή κατά 11,8 δισ. για το 2024, με την προβλεπόμενη αύξηση των κατώτατων συντάξεων κατά 1 δισ., εκ των οποίων τα 8,28 δισ. θα προέρχονται από την Κοινωνική Ασφάλεια, αντισταθμίζοντας την αύξηση του πληθωρισμού. Πιο απλά η μέση σύνταξη συνταξιοδότησης των 1.380 ευρώ θα αυξηθεί κατά 52 ευρώ τον μήνα, ενώ αυτή της μέσης συνταξιοδότησης των 1.200 ευρώ θα αυξηθεί κατά 46 ευρώ το μήνα. Οι κατώτατες συντάξεις στους οικογενειακούς πυρήνες θα αυξηθούν συνολικά κατά 14,1% και οι μη ανταποδοτικές κατά 6,9% στα 517,9 ευρώ το μήνα.
Η κυβέρνηση διατηρεί επίσης τον κατώτατο μισθό στα 1.080 ευρώ το μήνα, μέχρι τη συμφωνία για την αύξησή του ανάμεσα στα συνδικάτα και τους εργοδότες στο επόμενο διάστημα, υπογραμμίζοντας ότι η αύξηση θα εφαρμοστεί με αναδρομική ισχύ. Παγώνουν επίσης οι απολύσεις μέχρι τις 30 Ιουνίου με πρόφαση την αύξηση του ενεργειακού κόστους.
Αντίθετα, δεν προβλέπονται αυξήσεις μισθών στους δημοσίους υπαλλήλους, με αποτέλεσμα οι Εργατικές Επιτροπές CCOO να καταγγείλει ότι η κυβέρνηση αθέτησε προηγούμενη συμφωνία και ότι θα ξεκινήσει κινητοποιήσεις εάν η κυβέρνηση δεν ξεκινήσει διαπραγματεύσεις και εφαρμοστούν οι συμφωνημένες αυξήσεις και η εφαρμογή του 35ωρου και άλλων μέτρων στο δημόσιο τομέα.
Οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με ειδικές ανάγκες δεν θα καταβάλλουν προμήθειες στις τράπεζες για την ανάληψη μετρητών από τα γκισέ, ενώ καταργούνται οι προμήθειες και άλλες καταβολές στις τράπεζες για όσους προπληρώνουν δάνεια με μεταβλητά επιτόκια και καταργείται κάθε προμήθεια στις τράπεζες για την αλλαγή των επιτοκίων στεγαστικών δανείων από σταθερά σε κυμαινόμενα και αντιστρόφως.
Κόντρα Σοσιαλιστών και Αριστεράς
Η νέα κυβέρνηση του Πέδρο Σάντρεθ παρουσίασε το νέο αντιπληθωριστικό «διάταγμα αντικρίση», που παρόλο που συνεχίζει την εφαρμογή μιας σειράς κοινωνικών μέτρων καταργεί στην πράξη την «ιβηρική εξαίρεση», που αφορούσε τον ΦΠΑ στην ενέργεια και τη σκληρή φορολογία των ενεργειακών εταιρειών, ανοίγοντας μια αντιπαράθεση ανάμεσα στους Σοσιαλιστές και την Αριστερά, για τα ποια μέτρα που θα ψηφιστούν τελικά στη βουλή, ενώ το Podemos οδηγείται πλέον νομοτελειακά σε μια αυτόνομη κάθοδο στις ευρωεκλογές του επόμενου έτους, που θα αποφασιστεί έως τις 2 Φεβρουαρίου και με επικεφαλής την Ιρένε Μοντέρο, και προχωρά σε εσωτερικές εκλογές για να αποφασίσει εάν θα κατέβει με τις άλλες δυνάμεις της Αριστεράς στις πρόωρες εκλογές για την τοπική κυβέρνηση της Γαλικίας στις 18 Φεβρουαρίου, από την οποία προέρχεται η Σουζάνα Ντίαθ.
Ο Σάντσεθ, με τον προϋπολογισμό να φθάνει συνολικά στα 380,82 δισ., αναγνώρισε ότι το διάταγμα αποτέλεσε τον συμβιβασμό ανάμεσα σε όλες τις πολιτικές ομάδες που στηρίζουν την κυβέρνησή του, κυρίως με τα εθνικιστικά κόμματα όπως τη καταλανική ERC και τα κόμμα της Χώρας των Βάσκων PNV και EH Bildu, με το οποίο οι Σοσιαλιστές προκάλεσαν τη Δεξιά και την Ακροδεξιά, στηρίζοντας την εκλογή αριστερού δημάρχου στην Παμπλόνα. Η καταλανική Αριστερά ERC κατάφερε να εξασφαλίσει την καταβολή του Ελάχιστου Εισοδήματος IMV από τις αυτοδιοικητικές της αρχές και το αριστερό EH Bildu διασφάλισε την απαγόρευση των εξώσεων στα ασθενέστερα νοικοκυριά έως το 2025, την απαγόρευση διακοπής των βασικών κοινωφελών υπηρεσιών, ρεύμα, νερό και αέριο, και την ενίσχυση της χρηματοδότησης για την τοποθέτηση καυστήρων στις πολυκατοικίες. Το δεξιό κόμμα των Βάσκων PNV κατάφερε να αποσπάσει κάποιες διευκολύνσεις για της ενεργειακές εταιρείες, με την επίφαση της κλιματικής κρίσης, με το Sumar να επιμένει να μην δοθεί καμία διευκόλυνση στις ενεργειακές και να διατηρηθεί η φορολόγηση των υπερκερδών τους. Αυτή τη στιγμή ο Σάντσεθ και η Ντίαθ έχουν εξασφαλίσει τουλάχιστον 172 ψήφους στη βουλή, έναντι των 171 της Δεξιάς και της Ακροδεξιάς, ενώ το δεξιό καταλανικό Junts του Τσάρλς Πουιζδεμόντ δεν έχει εκφραστεί ακόμη, γιατί ανησυχεί για τον «Νόμο για την Αμνηστία», παρόλο που φθάνει η αποχή του για να περάσει το διάταγμα.
Για το Sumar και τη Ντίαθ το διάταγμα αποτελεί μια «ατελή νίκη», γιατί «δεν συμφωνούμε με τα φορολογικά δώρα στις μεγάλες ενεργειακές εταιρείες με τη μείωση της φορολόγησης τους, όταν αυτές έχουν πολύ μεγαλύτερα κέρδη στην Ισπανία από την υπόλοιπη Ευρώπη και ο κόσμος περνάει δύσκολα», όπως τόνισε η Ντίαθ, πιέζοντας τις άλλες πολιτικές δυνάμεις για να στηρίξουν τη μόνιμη φορολόγηση των υπερκερδών των ενεργειακών και των τραπεζών. Το Λαϊκό Κόμμα υποκριτικά ζήτησε τη διατήρηση της μείωσης της φορολογίας στο ρεύμα και το αέριο, καταγγέλλοντας ότι η κυβέρνηση δεν διαπραγματεύτηκε μαζί για να ψηφίσει αυτό το μέτρο στη βουλή.
Το Sumar κατάφερε πάντως να πείσει τους Σοσιαλιστές να διευρύνουν τα μέτρα στήριξης στις δημόσιες μεταφορές και να διατηρήσουν τα περισσότερα κοινωνικά και εργασιακά μέτρα.
Εκλογές στη Γαλικία
Στη Γαλικία το Sumar ήταν το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές και με 176.000 ψήφους είχε εκλέξει δύο βουλευτές, μεταξύ των οποίων τη Μάρτα Λόις, την πρόεδρο και κοινοβουλευτική εκπρόσωπο του Sumar που η Ντίαθ έπεισε να κατεβεί υποψήφια για την τοπική κυβέρνηση, χωρίς να έχει ακόμη τη συγκατάθεση της Ενωμένης Αριστεράς και του Podemos, που σχεδιάζει ήδη την αυτόνομη κάθοδό του με επικεφαλής της πρώην δημοτική σύμβουλο της Α. Κορούνια και ακτιβίστρια στον τομέα της Υγείας, Ισαμπέλ Φαράλντο. Το Podemos πάντως προχωρά σε μια εθνική του αναδιοργάνωση, μετά την απόφασή του να αποχωρήσει από το Sumar και να προσχωρεί στη Μικτή Ομάδα της βουλής, ασκώντας κριτική από αριστερά στο Sumar. «Στην Ισπανία και στην Ευρώπη, αν εγκαταλείψουμε τις μεταρρυθμίσεις, γιατί ενοχλούν και κάνουν θόρυβο, η Δεξιά θα πάρει τον έλεγχο των πάντων ακόμα κι αν δεν κυβερνά τώρα, θα βάζει το στίγμα της ελεύθερα ακόμα κι αν δεν κυβερνά», προειδοποίησε η Μοντέρο.
Στη Μαδρίτη οι Σοσιαλιστές και το Περισσότερο Μαδρίτη ζήτησαν την καταδίκη του τραμπούκου βουλευτή και δημοτικού συμβούλου του Vox Ορτέγκα Σμιτ, γιατί κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του δημοτικού συμβουλίου πέταξε ένα μπουκάλι νερό στο πρόσωπο δημοτικού συμβούλου του Περισσότερο Μαδρίτη, με αποτέλεσμα οι Σοσιαλιστές, το Λαϊκό Κόμμα και το Περισσότερο Μαδρίτη να ζητούν την παραίτησή του. Ο Σμιτ πρωτοστάτησε επίσης στις διαδηλώσεις της Δεξιάς και της Ακροδεξιάς έξω από τα κεντρικά γραφεία του Σοσιαλιστικού Κόμματος στη Μαδρίτη, ζητώντας από τις ομάδες των αντίστοιχων ΜΑΤ «να πάτε εκεί που ήσασταν πάντα, καταστέλλοντας την άκρα Αριστερά».