Την ώρα των δικών μας γιορτών, χρειάζεται να σταθούμε μια στιγμή και να σκεφτούμε την απόκρισή μας στη θλίψη, την απώλεια και τον κίνδυνο γενοκτονίας ενός λαού. Μια στιγμή να αναλογιστούμε τι σημαίνει να πολεμάς για την ελευθερία ενάντια στην καταπίεση και για την ειρήνη ενάντια στον πόλεμο.
Καθώς ο κόσμος παρακολουθεί με τρόμο τα γεγονότα στη Γάζα, οι γεμάτοι θάρρος στίχοι των Παλαιστινίων ποιητών συμβάλλουν με τρόπο βαθύ στη συγκλονιστική απεικόνιση της συνειδητότητας των μικρών παιδιών. Μόνο κοιτώντας στα μάτια τον πόνο των παιδιών μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα πούμε στον κόσμο τι σημαίνει να ζεις στην Παλαιστίνη.
Πότε σταματήσαμε να νοιαζόμαστε για τη ζωή των παιδιών; Το να σκοτώνεις παιδιά βάναυσα μόνο και μόνο για να φτάσεις στον εχθρό σου δεν έχει κανένα νόημα. Γιατί ο κόσμος έχει τόση εμμονή με τη δολοφονία παιδιών; Δεν μπορούμε να ξεχνάμε την εκτεταμένη σφαγή παιδιών στην Ουκρανία, και πριν από αυτήν στην Υεμένη, τη Συρία ή το Ιράκ, όπου σκοτώθηκαν περίπου 50.000 παιδιά. Το να παραβλέπεις αυτήν την πραγματικότητα σημαίνει συνενοχή. Η παράβλεψη αυτή φέρει τη δική μας ευθύνη.
Είναι οι ποιητές, λέει η Ναόμι Κλάιν, «που προσλαμβάνουν την αδιαμεσολάβητη οπτική εκ των έσω, τι σημαίνει να είσαι εκεί». Το συγκλονιστικό ποίημα «Ο γιος μου σκεπάζει με μια κουβέρτα την κόρη μου» του Παλαιστίνιου ποιητή Mosab Abu Toha, ο οποίος την περασμένη εβδομάδα γυμνώθηκε και χτυπήθηκε από χαρωπούς ισραηλινούς στρατιώτες, μιλά για τον τρόμο και τον φόβο στην καρδιά του παιδιού: «Η τετράχρονη κόρη μου, Γιάφα, / με το ροζ φόρεμά της, ακούει μια βόμβα / σκάει. / Αναπνέει βαθιά, / σκεπάζει το στόμα της με τις πτυχώσεις του φορέματός της. / Ο Γιαζάν, ο πεντέμισι ετών αδερφός της, / αρπάζει τη ζεσταμένη από το κοιμώμενο κορμί του κουβέρτα. / Σκεπάζει με την κουβέρτα την αδερφή του. / Μπορείς να κρυφτείς τώρα, τη διαβεβαιώνει. / Όσο για εμένα και τη σύζυγό μου, Μαράμ, προσευχόμαστε / μια μαγική κουβέρτα να κρύψει όλα τα σπίτια / από τις βόμβες και να μας πάει σε ένα ασφαλές μέρος».
Αυτή είναι η εμβληματική ιστορία ενός μικρού έθνους που μετατράπηκε σε νεκροταφείο αθώων παιδιών. Ποιητές όπως ο Mosab είναι απασχολημένοι «να συνθέτουν ποιήματα από θραύσματα γυαλιού, σκυροδέματος, χαλύβδινων ράβδων». «Δεν είναι εύκολο», συνεχίζει, «μερικές φορές τα χέρια μου αιμορραγούν». Είναι η ποίηση του να μεγαλώνεις και να ζεις κάτω από συνεχή πολιορκία και άμεση επίθεση.
Ιστορίες ξεχύνονται από αυτή τη δύστυχη γη που οι άνθρωποί της αρνούνται να εγκαταλείψουν. Η ομάδα που ονομάζεται «Δεν είμαστε αριθμοί» διασφαλίζει ότι οι ιστορίες που κρύβονται πίσω από τους «αριθμούς» διασχίζουν τις θάλασσες, μια ξεκάθαρη έκκληση στους ανθρώπους αυτού του κόσμου να ξυπνήσουν ενώπιον της τραγωδίας τους, της τραγωδίας των νεκρών παιδιών.
Κανείς δεν θα μπορούσε να πει την ιστορία των παιδιών με μεγαλύτερη έμφαση από τον Mosab, ο οποίος στη συλλογή ποιημάτων του «Πράγματα που βρίσκεις κρυμμένα στα αυτιά μου» (2022) γράφει για τα παιδιά που άφησαν πίσω τα σπίτια τους: «Φεύγοντας, άφησα την παιδική μου ηλικία στο συρτάρι / και στο τραπέζι της κουζίνας. Άφησα το αλογάκι μου / στην πλαστική του σακούλα. / Οι κουρασμένοι γονείς μου περπατούσαν πίσω, / ο πατέρας μου κρατώντας σφιχτά στο στήθος του / τα κλειδιά του σπιτιού μας και του στάβλου».
Ο καθηγητής Refaat Alareer, γνωστός Παλαιστίνιος ποιητής, που σκοτώθηκε πριν από λίγες μέρες στη βόρεια Γάζα, έγραφε με πάθος στο «Η Γάζα γράφει»: «Μερικές φορές, μια πατρίδα γίνεται ιστορία. Αγαπάμε την ιστορία γιατί είναι για την πατρίδα μας και αγαπάμε την πατρίδα μας ακόμα περισσότερο λόγω της ιστορίας». Αν και νεκρός, η ποίησή του είναι η ιστορία κάθε πολίτη της χώρας του, κάθε παιδιού. Είναι η ποίηση της επιβίωσης μέσα σε έναν εφιάλτη. Όπως έγραφε λίγες μέρες πριν πεθάνει: «Αν πρέπει να πεθάνω, / πρέπει να ζήσεις / να πεις την ιστορία μου / να πουλήσεις / τα πράγματά μου / να αγοράσεις ένα κομμάτι πανί / και μερικά κουρέλια (ας είναι άσπρα με μακριά ουρά), / ώστε ένα παιδί, κάπου στη Γάζα / καθώς κοιτάζει τον παράδεισο στα μάτια / περιμένοντας τον μπαμπά του που έφυγε μέσα στις φλόγες - / χωρίς να αποχαιρετήσει κανέναν / ούτε την ίδια του τη σάρκα / ούτε τον ίδιο του τον εαυτό - / να δει τον χαρταετό, τον δικό μου χαρταετό που έφτιαξες εσύ, να πετά ψηλά / και να σκεφτεί για μια στιγμή πως ένας άγγελος είναι εκεί / και φέρνει πίσω την αγάπη. / Αν πρέπει / να πεθάνω / ας φέρει ελπίδα / ας είναι ένα παραμύθι».
Οι ποιητές δεν πεθαίνουν, ζουν στα τραγούδια και τα όνειρα των συμπατριωτών τους για ένα καλύτερο και ειρηνικό μέλλον. Η τέχνη επιβιώνει αν επιβιώσει το ανθρώπινο πνεύμα ποτισμένο με την ελπίδα. Μεγάλοι ποιητές όπως ο Μαχμούντ Νταργουίς θα καταφέρουν ακόμα και στον θάνατο να πουν την ιστορία τους για την αντίσταση και την απελευθέρωση, την ιστορία τους για τη συνέχιση του μονοπατιού της λαχτάρας, «ψάχνοντας για το αγόρι που είχα αφήσει εδώ. Δεν βρήκα τη μουριά που σκαρφάλωνε ή την αυλή όπου έχανε τον εαυτό του. Τίποτα! Τίποτα - εκτός από το κέλυφος μιας εκκλησίας χωρίς καμπάνα».
Δεν μπορεί να υπάρξει καλύτερο δώρο για τα παιδιά της Γάζας αυτή την Πρωτοχρονιά από την εκεχειρία.
Το κείμενο είναι σύνθεση από μεγαλύτερο κείμενο του καθηγητή Βρετανικών και Πολιτιστικών Σπουδών, Shelley Walia, στο Πανεπιστήμιο του Παντζάμπ και δημοσιεύτηκε στην The Tribune of India, στις 26 Δεκεμβρίου.