«ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ»
Μπορεί οι νεότεροι να μη γνωρίζουν τον Σεργκέι Μπονταρτσούκ (1920-1994), έναν από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες του σοβιετικού κινηματογράφου, σίγουρα όμως θα γνωρίζουν, έστω και ως όνομα, το μεγάλο ρώσο συγγραφέα, Λέοντα Τολστόι (1828-1910). Ακόμη δεν είναι δυνατόν να μην έχουν ακούσει για το μεγαλειώδες έργο του, «Πόλεμος και Ειρήνη», το τετράτομο αριστούργημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας που γράφτηκε το διάστημα 1865-1869.
Με επική πνοή ο Τολστόι, εκπρόσωπος του ευρωπαϊκού ρεαλισμού, αναφέρεται σε μια περίοδο η οποία εκτείνεται από τη μάχη του Αούστερλιτς μέχρι τη γαλλική εισβολή, τον εμπρησμό της Μόσχας και την ήττα του Ναπολέοντα.
Η ίδια επική πνοή υπάρχει και στην κινηματογραφική μεταφορά που έκανε ο Μπονταρτσούκ το 1967, δημιουργώντας το ομώνυμο κινηματογραφικό αριστούργημα, «Πόλεμος και Ειρήνη» (Voyna I Mir), διάρκειας 427 λεπτών, το οποίο κέρδισε το Όσκαρ και τη Χρυσή Σφαίρα Ξενόγλωσσης Ταινίας το 1969.
Στην ταινία, όπως και στο βιβλίο, αναδύεται το μωσαϊκό της τσαρικής Ρωσίας μέσα από την ιστορία πέντε αριστοκρατικών οικογενειών. Μέσα από τις επικές περιγραφές -είτε με το μολύβι είτε με την κάμερα- των μαχών, αναδεικνύονται έννοιες όπως ο πατριωτισμός, ο ανθρωπισμός, η ηθική, οι ανθρώπινες σχέσεις. Επιπλέον αναδεικνύεται η αξία των απλών λαϊκών ανθρώπων και οι ικανότητες των απλών στρατιωτών καθώς και η δύναμη που αυτοί διαθέτουν.
Η ταινία αποτελεί μέχρι σήμερα την ακριβότερη -αναλογικά- παραγωγή στην ιστορία του κινηματογράφου. Πρόκειται για μια υπερπαραγωγή στην οποία χρησιμοποιήθηκαν πάνω από 120.000 κομπάρσοι και περισσότερα από 35.000 κοστούμια. To 1915, ο Βλαντιμίρ Γκάρντιν (1877-1965), ένας από τους πρωτοπόρους του ρώσικου κινηματογράφου, σε συνεργασία με τον Γιάκοφ Προταζάνοφ (1881-1945) έκαναν την πρώτη απόπειρα κινηματογραφικής μεταφοράς. Ακολούθησε, το 1956, ο αμερικανός σκηνοθέτης Κινγκ Βίντορ (1894-1982), με μια ταινία στην οποία πρωταγωνιστούσαν μεγάλοι ηθοποιοί όπως η Όντρεϊ Χέπμπορν, ο Χένρι Φόντα, ο Μελ Φερέρ, ο Βιτόριο Γκάσμαν και η Ανίτα Έκμπεργκ.
Η ταινία του Σεργκέι Μπονταρτσούκ «Πόλεμος και Ειρήνη» προβλήθηκε σε 117 χώρες και αποτελεί πιστή μεταφορά του μυθιστορήματος του Τολστόι. Αυτό σημαίνει πως είναι βασισμένη σε ιστορικές μαρτυρίες και ντοκουμέντα και έχει επηρεαστεί από τις προσωπικές εμπειρίες του συγγραφέα ο οποίος συμμετείχε στον Πόλεμο της Κριμαίας.