Ντίνος Σιώτης «Τετράδια Αμερικής. Περιπλάνηση στην Αμερική του πολιτισμού και της πολιτικής», εκδόσεις Καστανιώτη, 2023
«Ο ποιητής Ντίνος Σιώτης», διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, «μας ξεναγεί στην Αμερική των μεγάλων πιθανοτήτων και των άκρων, όπου τίποτα δεν είναι αδύνατο και τίποτα δεν χαρίζεται σε κανέναν και κανείς δεν είναι ξένος, επειδή όλοι είναι ξένοι. Άρθρα, ανταποκρίσεις, κριτικές βιβλίου, συναντήσεις με συγγραφείς, προσωπογραφίες, ταξιδιωτικές σημειώσεις και ξεφυλλίσματα που καλύπτουν μια περίοδο σχεδόν πενήντα χρόνων τριβής του με το άπιαστο αμερικανικό όνειρο».
Η ποιήτρια Αγγελική Κορρέ, που είχε την επιμέλεια, κατένειμε τα κείμενα κατά τη διαίρεση της Θείας Κωμωδίας. Κάτι σαν «μεταμοντερνισμός» ακούγεται εδώ, αλλά ο Σιώτης δεν είναι καν μοντέρνος άνθρωπος, δεν είναι το Μεθυσμένο Καράβι του Ρεμπώ, που ρίχνεται στον κόσμο των εξωτικών θαυμάτων, για να αναφωνήσει στο τέλος πως η ψυχή του ανήκει στην Ευρώπη, σ’ αυτή τη «δροσερή και σκοτεινή γούρνα», όπου «όταν σκορπούν του δειλινού τα μύρα, ένα παιδί γεμάτο θλίψη αφήνει ένα καράβι τρυφερό σαν πεταλούδα του Μαγιού».
Ο Σιώτης είναι αναγεννησιακός άνθρωπος, «στο μεσοστράτι απάνω της ζωής του» χάθηκε στο «σκοτεινό ρουμάνι» του νεoτερικού Μεσαίωνα και περιπλανήθηκε στους τρόμους του, για να δει στο τέλος: «τη φόρμα την παγκόσμια, που όλα τα ενώνει». Διότι τα Τετράδια της Αμερικής αποκαλύπτουν όντως στον αναγνώστη τη δομή της Αμερικής και συνεπώς του κόσμου, αφού η πλανητική επιδραστικότητα των επιτευγμάτων των ΗΠΑ -όπως και των ευδαιμονικών σκουπιδιών της- είναι τεράστια, πραγματική και κάθε άλλο οφειλόμενη μόνο στην οικονομική και στρατιωτική ισχύ της – όπως επιμένουν όσοι αγαπούν την ψευδο-ασφάλεια των απλοποιήσεων.
Ο Ντίνος Σιώτης είναι ποιητής, πεζογράφος, δοκιμιογράφος, αρθρογράφος, εκδότης… και κάμποσα άλλα που δεν μπορούν να ειπωθούν με μία λέξη – εκτός ίσως από την λέξη «ακτιβισμός». Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και Συγκριτική Λογοτεχνία στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Σαν Φρανσίσκο. Στην Αμερική και τον Καναδά, όπου έζησε από το 1971 ως το 1989 και από το 1997 ως το 2004, εργάστηκε ως δημοσιογράφος σε εφημερίδες, περιοδικά και στο ραδιόφωνο και ως Σύμβουλος Τύπου στην πρεσβεία της Ελλάδας στην Οτάβα και στα προξενεία της Ελλάδας στο Σαν Φρανσίσκο, στη Νέα Υόρκη και στη Βοστόνη. Οι κρατικές εργασιακές δραστηριότητές του δεν τον εμπόδισαν στο ελάχιστο να γράφει αποκλειστικά από τη δική του οπτική γωνία – όπως είναι ολοφάνερο στα Τετράδια της Αμερικής: «Πεντέμισι χρόνια μετά την επίθεση στην Καμπούλ και τέσσερα μετά την ανατροπή του Σαντάμ, θα υπέθετε κανείς ότι, με τις εκατόμβες των νεκρών και την Αλ Κάιντα σε ανασύνταξη να έχει ανακαταλάβει ένα μεγάλο κομμάτι του Αφγανιστάν, ο πρόεδρος Μπους θα είχε μάθει ένα δυο πράγματα. Όμως δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Και αυτό γιατί η ατζέντα του έχει το σχέδιο της: με πρόφαση την εξάπλωση της δημοκρατίας, μετά τη Λατινική Αμερική η Ανατολική Ασία είναι η περιοχή με τη μακροβιότερη αμερικανική ιμπεριαλιστική κηδεμονία. Όμως η δημοκρατία είναι μια τόσο ελαστική και κακοποιημένη ιδέα, ώστε θα πρέπει να θεωρούμε τσαρλατάνο οποιονδήποτε την φέρνει στα μέτρα του και την χρησιμοποιεί για δικό του όφελος. Και ο πρόεδρος Μπους, ψευδόμενος άλλη μία φορά, κανέναν δεν έχει πείσει ότι πράγματι πιστεύει στη δημοκρατία».
Εδώ, έχουμε να κάνουμε με έναν Free Thinker, έναν Ελεύθερο Στοχαστή, από αυτούς που περιφρονούν σήμερα οι «ειδικοί». Το ίδιο κι εδώ: «Το φίδι που γέννησε τον τραμπισμό δεν έχει τη φωλιά του στην Αμερική αλλά στην Ευρώπη και είναι μια παγκόσμια τάση που φτάνει ίσαμε τις Φιλιππίνες και τη Βιρμανία, αλλά και την πατρίδα μας, όπου δεν τον εκπροσωπεί μοναχά η Χρυσή Αυγή αλλά και άλλο ένα δεξιό κόμμα, που συγκυβερνά».
Ο Ελεύθερος Στοχαστής -τύπου Σιώτη- διαμορφώνει απόψεις, ανεξάρτητα από την παράδοση, την εξουσία ή τις παγιωμένες πεποιθήσεις, χρησιμοποιεί τα απλά κριτήρια της λογικής και της καλοσύνης, γνωρίζει ότι το σύμπαν δεν έχει νόημα και ως εκ τούτου πρέπει ο ίδιος να προτείνει ένα τέτοιο στους αναγνώστες του, φιλοσοφεί απλά, καθαρά, χωρίς πολιτικές δεσμεύσεις, αποκλίνει, για να βρεθεί κατευθείαν στο κέντρο των πραγμάτων: «Το αυθεντικό χάνει, το ψεύτικο κερδίζει. Ο κόσμος ερεθίζεται από το κάλπικο και εθίζεται στο πρόχειρο και στο φτηνό. Χρειάζονται απτές αποδείξεις; Κάνουν οι φοιτητές στα πανεπιστήμια εκλογές και όλοι προσποιούνται ότι κέρδισαν – και οι χαμένοι και οι κερδισμένοι. Μειώνονται οι συντάξεις και ο αρμόδιος υπουργός λέει ότι αυξήθηκαν οι συντάξεις. Και το ερώτημα που έρχεται στα χείλη του απλού πολίτη είναι: Γιατί τόση προσποίηση που αγγίζει την κοροϊδία; Μα διότι συμφέρει όσους την ασκούν – και τους κρατούντες και όσους είναι απέναντι τους. Κανείς δεν κατηγορεί κανέναν για διάπραξη κάποιου αδικήματος. Διότι υπάρχει πολιτική σκοπιμότητα. Διότι υπάρχει ατιμωρησία. Διότι υπάρχει αχρησία ιστορικής μνήμης...»
Αυτό το κείμενο λέει μιαν από τις πολλές αλήθειες που κάνουν τα Τετράδια της Αμερικής εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο, το οποίο κινείται εντός της εξέγερσης των «υποταγμένων γνώσεων», των ιστορικών γνώσεων, που θάβονται, καλύπτονται, εν τη γενέσει τους, χάριν της συστημικότητας και συστηματικότητας μιας ανοησίας: του «τέλους της Ιστορίας». Η ιστορία έχει υποκείμενο και είναι καταδικασμένη (sic) να μην τελειώσει, πριν χαθεί ο λόγος για τον οποίον υπάρχει. Στα κείμενα του Σιώτη είναι προφανές αυτό. Όσο για τη γραφή του, ποιητής είναι.