Στα Χανιά το τελευταίο διάστημα διεξάγεται ένας αγώνας από πολίτες, με εύρος, ενότητα και παρουσία που είχε καιρό να δει η πόλη. Το διακύβευμα που ένωσε την εκπαιδευτική κοινότητα της πόλης, και όχι μόνο, είναι η πρόθεση της κυβέρνησης να επιβάλει μέσω θεσμικών εκπροσώπων, την κατάργηση ενός Γενικού Λυκείου ώστε στη θέση του να ιδρύσει ένα Πειραματικό Λύκειο, όπου θα μπορέσουν να συνεχίσουν τη φοίτησή τους οι πρώτοι απόφοιτοι του Πειραματικού Γυμνασίου της πόλης. Όλα αυτά σε μια πόλη με οξύ και μακροχρόνιο πρόβλημα σχολικής στέγης που δεν έχει το περιθώριο, όχι απλώς να χάσει ένα σχολείο, να μην αποκτήσει νέα άμεσα. Η ίδια η διατύπωση του προβλήματος φανερώνει μια σειρά τραγικών κυβερνητικών σχεδιασμών και εμμονών σε βάρος της εκπαιδευτικής κοινότητας.
Το 2021, την περίοδο που ο χανιώτης πρώην βουλευτής Βασίλης Διγαλάκης διετέλεσε υφυπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων ιδρύθηκε στα Χανιά, εν μέσω αντιδράσεων, το Πειραματικό Γυμνάσιο, στον χώρο του υπάρχοντος 1ου Γυμνασίου. Ωστόσο, έκτοτε και για τρία σχεδόν χρόνια, ούτε ο ίδιος ο τότε βουλευτής και υφυπουργός ούτε κανείς άλλος από τους θεσμικά υπεύθυνους (Δήμος Χανίων, νυν βουλευτές και αρμόδιοι υπουργοί) δεν μερίμνησαν με επάρκεια, συντονισμό και αποτελεσματικότητα, ώστε να υπάρξει κατάλληλος χώρος για την ίδρυση Πειραματικού Λυκείου, στο οποίο θα μπορούσαν να συνεχίσουν τις σπουδές τους οι απόφοιτοι του Πειραματικού Γυμνασίου. Με συνέπεια, σήμερα, μερικούς μήνες πριν την πρώτη αποφοίτηση μαθητών της τρίτης γυμνασίου του 1ου Πειραματικού, να επικρέμαται πάνω από τα κεφάλια τους η έλλειψη της δυνατότητας να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε Πειραματικό Σχολείο.
Αυτό από μόνο του θα μπορούσε να μην αποτελεί πρόβλημα, αφού δεν είναι απαραίτητο ούτε συμβαίνει σε κάθε περίπτωση αντίστοιχου σχολείου, ένας απόφοιτος Πειραματικού Γυμνασίου να υποχρεούται να ή να υπονομεύει τις μέχρι εκείνη τη στιγμή σπουδές του αν δεν συνεχίσει να φοιτά σε Πειραματικό Σχολείο. Εξ αρχής, άλλωστε, το Πειραματικό Γυμνάσιο ιδρύθηκε αποσυνδεδεμένο από προηγούμενη ή επόμενη φοίτηση σε αντίστοιχο σχολείο. Ωστόσο, φαίνεται ότι η κυβερνητική βούληση –θεωρητικά τουλάχιστον– είναι να υπάρξει Πειραματικό Λύκειο. Η θεωρητική εμμονή όμως δεν μπορεί να παράξει σχεδιασμό. Και ελλείψει σχεδιασμού την ύστατη ώρα, η λύση που προκρίθηκε ήταν να «αποφασίσει» ο αρμόδιος προϊστάμενος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Χανίων την ίδρυση Πειραματικού Λυκείου στο κτίριο κάποιου υπάρχοντος Γενικού Λυκείου και τη συνεπαγωγικά αυτόματη κατάργησή του. Πού θα διοχετευτούν οι υπαρκτοί μαθητές του «τυχερού-τυχαίου» Γενικού Λυκείου; Σε ποια περιοχή θα πρέπει να μετακινούνται αφού το Λύκειο της περιοχής τους δεν θα είναι πια προσβάσιμο; Ήταν ερωτήματα που δεν απασχόλησαν τους άριστους κυβερνητικούς αρμόδιους.
Οι κυβερνητικές αυτές εμμονές οδήγησαν σε παραίτηση τον προϊστάμενο της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Χανίων, Γιάννη Αμπελά, ο οποίος μετά από σχολαστική διερεύνηση και διάλογο με όλες τις λυκειακές κοινότητες, είχε εισηγηθεί αρνητικά για το ενδεχόμενο μετατροπής υπαρχόντος λυκείου σε πειραματικό, προκρίνοντας ως μόνη λύση την ίδρυση νέου σχολείου.
Στη συνέχεια, προς τιμήν τους, οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί πήραν τη σκυτάλη του αγώνα και, δίνοντας το παράδειγμα στα παιδιά, παραμέρισαν τις πεποιθήσεις τους σχετικά με την ύπαρξη Πειραματικών Σχολείων ή τα μικροσυμφέροντα της στιγμής –αφού το ζήτημα όπως προωθήθηκε αρμοδίως ήταν η πεμπτουσία του δόγματος: ο θάνατός σου η ζωή μου– και ενωμένοι ξεσηκώθηκαν με κοινό αίτημα να μην καταργηθεί κανένα υπάρχον σχολείο και να βρεθεί άμεσα λύση για τη στέγαση του Πειραματικού Λυκείου.
Δυστυχώς, η αρμόδια για το ζήτημα της σχολικής στέγης δημοτική αρχή, δεν επέδειξε την ίδια ενωτική διάθεση, κάθε άλλο. Αποποιούμενη τις δικές της ευθύνες, στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Χανίων, όπου παραβρέθηκαν διαμαρτυρόμενοι μαθητές, εκπαιδευτικοί και γονείς, απέφυγε να ομονοήσει με τις άλλες δημοτικές παρατάξεις και την εκπαιδευτική κοινότητα και πρότεινε ψήφισμα το οποίο διχαστικά και προκλητικά πρότασσε τη συμφωνία με τον θεσμό των Πειραματικών Σχολείων.
Όμως η εκπαιδευτική κοινότητα καλά κρατεί στον αγώνα, παραμένει ενωμένη παρά τις διχαστικές προσπάθειες και την κόπωση. Διότι αξίζει να σημειωθεί ότι τα σχολεία της πόλης παρέμειναν κλειστά ή σε κατάληψη αμέσως μετά την επιστροφή από τις διακοπές των Χριστουγέννων ως ένδειξη διαμαρτυρίας και μορφή αγώνα. Και όλοι θυμόμαστε τι απειλές επιφέρουν συνήθως τέτοιες αποφάσεις προς μαθητές (για την πραγματοποίηση της πενθήμερης εκδρομής) και γονείς (για την ολοκλήρωση της εξεταστέας ύλης).
Αντίθετα, οι βουλευτές του νομού και οι τοπικοί άρχοντες δεν έχουν ακόμα αρθεί στο ύψος των περιστάσεων και δεν έχουν προκρίνει μια λύση ούτε προσωρινή ούτε βέβαια μόνιμη. Αυτή την ώρα, που γράφονται αυτές οι γραμμές, αναμένεται ο νέος πρόθυμος(;) να υπηρετήσει τις κυβερνητικές εμμονές προϊστάμενος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.
Μένει αυτοί που προκρίνουν την αριστεία για λίγους να αποδείξουν ότι μπορούν να την υπηρετήσουν δίκαια για τους πολλούς. Αν οι έννοιες αυτές μπορούν να συνυπάρξουν…