Το να αποτελεί μια χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει δεσμεύσεις και δεν ελέγχονται μόνο κατά την ενταξιακή περίοδο, αλλά αέναα. «Φαίνεται ότι η Ελλάδα δεν πληροί τις προϋποθέσεις για την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση» δήλωσε μεταξύ άλλων η Σόφι Ιν’τ Βελτ, εκ μέρους της ευρωομάδας Renew Europe (στην οποία πρόσκειται ο Εμ. Μακρόν) κατά τη συζήτηση στην ολομέλεια του ευρωκοινοβουλίου (15-18 Ιανουαρίου) και με θέμα «Ευρωπαϊκές αξίες στην Ελλάδα: συζήτηση για τις τελευταίες εξελίξεις». Οι ευρωβουλευτές της ΝΔ, απομονωμένοι, εξανίστανται για τη σκοπιμότητα της συζήτησης, λίγους μήνες πριν τις ευρωεκλογές, όμως δεν κατάφεραν να αποφύγουν τη συνέχειά της, καθώς στην επόμενη ολομέλεια (5-8 Φεβρουαρίου) θα συζητηθεί ψήφισμα σε βάρος της Ελλάδας «για το κράτος δικαίου και την ελευθερία του Τύπου». Η απόφαση ελήφθη με 200 «ναι», 119 «κατά» και 8 «παρών», με το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα να κάνει την αμήχανη τοποθέτηση «προφανώς η κυβέρνηση της Ελλάδας ανήκει στη δική μας πολιτική οικογένεια, αλλά δεν θα πω ότι όλα είναι τέλεια, υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης, όπως σε άλλα κράτη μέλη» (Γερούν Λέναερς).
Παραβίαση των ευρωπαϊκών αξιών
Από την εισήγηση της συζήτησης -όπως έχει αναρτηθεί και στον ιστότοπο της ευρωβουλής- η Ελλάδα ψέγεται για τη «χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού και τις καταγγελίες για πολιτικές παρεμβάσεις στις σχετικές έρευνες, καθώς και για την ελευθερία των ΜΜΕ και την ασφάλεια των δημοσιογράφων, ιδίως λόγω της έλλειψης προόδου στις έρευνες για τη δολοφονία του δημοσιογράφου Γιώργου Καραϊβάζ το 2021 (…) για τις επαναπροωθήσεις στα σύνορα και τη μεταχείριση των μεταναστών, την κατάσταση του πλαισίου για την καταπολέμηση της διαφθοράς και τις ανησυχίες σχετικά με την ανεξαρτησία και την αποτελεσματικότητα της δικαιοσύνης, καθώς και άλλα ευρήματα της ετήσιας έκθεσης της Επιτροπής για το κράτος δικαίου.»
Πρόκειται για παραβίαση σχεδόν του συνόλου των ευρωπαϊκών αξιών πάνω στις οποίες είναι θεμελιωμένη η Ευρωπαϊκή Ένωση: ανθρώπινη αξιοπρέπεια, ελευθερία, δημοκρατία, ισότητα, κράτος δικαίου, ανθρώπινα δικαιώματα. Ένα καταδικαστικό ψήφισμα για την Ελλάδα δεν είναι μια κίνηση συμβολική, αλλά φέρει συνέπειες και έρχεται ως επιστέγασμα της έκθεσης του ευρωκοινοβουλίου για την κατάσταση των δικαιωμάτων των πολιτών στην ΕΕ για το 2022 και το 2023, η οποία εγκρίθηκε (18 Ιανουαρίου) με 391 ψήφους υπέρ, 130 κατά και 20 αποχές. Στην έκθεση καταγράφονται ειδικές συστάσεις για την Ουγγαρία, την Πολωνία, την Ελλάδα, την Κύπρο και την Ισπανία. Συγκεκριμένα για την Ελλάδα εκφράζονται ανησυχίες για την ελευθερία των ΜΜΕ, τη διαφθορά και τις ατομικές ελευθερίες και καλείται να ακολουθήσει συστάσεις σε σχέση με τα λογισμικά κατασκοπείας, για την απόδοση δικαιοσύνης και για τη δολοφονία δημοσιογράφων. Στην έκθεση επίσης εκφράζεται η ανησυχία συνολικά για την ΕΕ σε σχέση με την αστυνομική βία και τις μαζικές συλλήψεις, τη μη ενσωμάτωση της απόφασης πλαίσιο για το ρατσισμό και την ξενοφοβία, την αστυνομική βία κατά ατόμων Ρομά, τις εκτεταμένες παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων σε βάρος μεταναστών και προσφύγων και κωδικοποίηση των επαναπροωθήσεων στο εθνικό δίκαιο, το δικαίωμα των παιδιών στην ίση αναγνώριση της γονικής ιδιότητας σε ολόκληρη την ΕΕ, τα κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά δικαιώματα, κ.λπ. Διαβάζοντας τον κατάλογο έχουμε πολλά παραδείγματα στην Ελλάδα, που μάλιστα καταγράφονται στην έκθεση του Παρατηρητηρίου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (Human Rights Watch) για το 2023, στην οποία επισημαίνεται, μεταξύ πολλών άλλων, ότι «η Ελλάδα αδυνατεί να προστατεύσει τα δικαιώματα αιτούντων άσυλο και μεταναστών» (με εξαίρεση τους ουκρανούς πρόσφυγες), «η ποινικοποίηση της αλληλεγγύης», «ανησυχίες σχετικά με την κατάσταση του κράτους δικαίου», κ.λπ.
Ναι αλλά μας ψηφίζουν
Σε όλες αυτές τις κατηγορίες η μόνιμη απάντηση της ΝΔ είναι η επανεκλογή της στη διακυβέρνηση της χώρας. Όμως είναι τόσο ασθενές το επιχείρημα που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αποτρέψει τις συνέπειες. Ευελπιστεί μόνο να τις απομακρύνει από τις ευρωεκλογές. Γι’ αυτό και ο Κ. Μητσοτάκης προσπαθεί να προωθήσει ένα «ευρωπαϊκό προφίλ», ανεπαίσχυντα δε. Χρησιμοποίησαν την Ευρωπαία Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων και Μετανάστευσης, Ίλβα Γιόχανσον, για να μιλήσουν για τη μεταναστευτική και προσφυγική πολιτική. Μία βδομάδα μετά η Ελλάδα καταδικάστηκε για μία ακόμα φορά στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου για εγκληματική επιχείρηση του Λιμενικού κατά τη διάρκεια καταδίωξης στη νήσο Ψέριμο με ανοιχτά πυρά, οπότε είχε σκοτωθεί σύρος πρόσφυγας (2014). Στην απόφαση επισημαίνεται ότι «η χρήση βίας δεν ήταν ούτε απολύτως αναγκαία ούτε αυστηρά ανάλογη με τους νόμιμους σκοπούς», ενώ καταδικάστηκε η Ελλάδα και για την αποτυχία των ελληνικών αρχών, του Λιμενικού και της Δικαιοσύνης να διερευνήσουν αποτελεσματικά την υπόθεση και να καταλογίσουν ευθύνες.
Για ποιες ευρωπαϊκές αξίες λοιπόν να μιλάμε; Μόνο παραβίαση και συγκάλυψη εφαρμόζεται στην Ελλάδα. Εδώ στην Επιτροπή για τα Τέμπη ρίχνονται οι ευθύνες στον νεκρό μηχανοδηγό, ότι δήθεν δεν τεκμαίρεται ότι ήταν ιατρικώς ικανός να βρίσκεται σε αυτή τη θέση. Αφού κουκούλωσαν το Predator, την Πύλο, τον Καραϊβαζ, επόμενη εκκρεμότητα είναι τα Τέμπη. Όσο και να μιλά ο πρωθυπουργός για τη ΝΔ ως «μεγάλη, προοδευτική ευρωπαϊκή παράταξη», είναι υπόλογος για τον τρόπο που κυβερνά, καθιστώντας τη χώρα υπόλογη στην ΕΕ. Γι’ αυτό και φέρνει το νομοσχέδιο (όλο το συζητάμε, αλλά δεν το βλέπουμε) για τον γάμο στα ομόφυλα ζευγάρια (όπως εξαγγέλλεται).
Δεν έμεινε και κάτι άλλο να κάνει
Το ευρωκοινοβούλιο ψήφισε στις 14 Δεκεμβρίου 2023 την «αναγνώριση της ιδιότητας του γονέα σε ολόκληρη την ΕΕ, ανεξάρτητα από τον τρόπο σύλληψης, γέννησης ή το είδος της οικογένειας του παιδιού». Με 366 «υπέρ», 145 «κατά» και 23 αποχές ψηφίστηκε ότι «τα παιδιά απολαύουν των ίδιων δικαιωμάτων βάσει εθνικού δικαίου όσον αφορά την εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη, την επιμέλεια ή την κληρονομική διαδοχή». Ψηφίστηκε δηλαδή το «γονέας 1» και «γονέας 2». Να διασφαλίζεται δηλαδή «ότι όλα τα παιδιά μπορούν να απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα σε κάθε κράτος». Θεσπίζεται ακόμα ευρωπαϊκό πιστοποιητικό γονικής ιδιότητας, ώστε «να διασφαλίσουμε ότι εάν κάποιος είναι γονιός σε ένα κράτος μέλος θα συνεχίσει να είναι γονιός σε όλα τα κράτη μέλη», καθώς όπως επισημαίνεται «δύο εκατομμύρια παιδιά αντιμετωπίζουν επί του παρόντος τον κίνδυνο να βρεθούν σε μια κατάσταση στην οποία οι γονείς τους δεν αναγνωρίζονται ως τέτοιοι σε άλλο κράτος μέλος».
Στην Ελλάδα, το κράτος μέλος της ΕΕ, που όπως αποδεικνύεται δεν υπηρετεί τις ευρωπαϊκές αξίες, συζητείται αυτή τη στιγμή μονάχα η αναγνώριση του γάμου και μόνο για τα ομόφυλα ζευγάρια, όχι για όλα και η υπό όρους αναγνώριση παιδιών που ήδη βρίσκονται στη ζωή. Συζητείται δηλαδή να διαιωνιστεί η διάκριση και να μην αναγνωριστούν ίσα δικαιώματα για όλα και για τα επόμενα. Στην Ελλάδα η δημόσια συζήτηση είναι σεξιστική, απάνθρωπη, μη συμπεριληπτική, κακοποιητική. Προωθείται αποκλειστικά η πυρηνική οικογένεια, δείχνοντας ανοχή στη μονογονεϊκή οικογένεια κυρίως όταν αυτή είναι αποτέλεσμα διαζυγίου του ετερόφυλου ζευγαριού και όχι οικογενειακή επιλογή. Η δημόσια συζήτηση θέλει την γυναίκα μάνα και τον άνδρα υποστηρικτικό της οικογένειάς του. Δεν βλέπει σε καμία περίπτωση ότι όποιο άτομο θέλει μπορεί να γίνει γονέας. Η εξέλιξη της επιστήμης (υποβοηθούμενη αναπαραγωγή) επίσης αφορά μόνο τα ετερόφυλα ζευγάρια ή ανέχεται γυναίκες που θέλουν να γίνουν μάνες, όπως άλλωστε είναι η «φύση» τους. Δεν είναι η πρώτη φορά που αξιοποιείται έτσι η επιστήμη, για να υπηρετήσει πολιτική ατζέντα. Η επίσημη τοποθέτηση του ΚΚΕ επιβεβαιώνει ότι αυτή η θέση είναι ευρεία στο πολιτικό σύστημα (που μάλλον βρίσκεται πολύ πιο πίσω από την λεγόμενη συντηρητική κοινωνία): «αυτό που ισχύει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες είναι η διαγραφή των όρων μητρότητας-πατρότητας που εδράζεται στη βιολογική συμπληρωματικότητα γυναίκας-άνδρα στην αναπαραγωγική διαδικασία και η αντικατάστασή τους από το γονέας 1, 2 βάλε κλπ όσα θες» (Δ. Κουτσούμπας).
Η ΝΔ υποχρεώνεται να φέρει το νομοσχέδιο διότι έστω και σε ένα σημείο πρέπει να δείξει ότι η Ελλάδα είναι όχι μόνο γεωγραφικά στην Ευρώπη, αλλά και αξιακά. Έχει αποτύχει σε κάθε έκφανσή τους. Έμεινε με τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας. Και αντί η Αριστερά εν συνόλω να αδράξει έστω αυτή την ευκαιρία για να υπάρξει ισότητα σε αυτό τουλάχιστον και να αναγνωριστούν οικουμενικά δικαιώματα, διαπραγματεύεται τα όρια των δικαιωμάτων που μπορεί να αναγνωριστούν σε κάποια άτομα, ζυγίζοντας το όποιο πολιτικό κόστος. Εμ δεν είναι αυτές οι αξίες της Αριστεράς. Το ισότητα, δικαιοσύνη, αδελφοσύνη δεν είναι σύνθημα, είναι υπέρτατη αξία. Και είναι ντροπή για την Αριστερά του 2024 να βάζει «ναι μεν αλλά». Η θέση της πρέπει να είναι στην απέναντι όχθη, όπου γεννιούνται και μεγαλώνουν παιδιά σε οικογένειες με έναν γονέα ή δύο ή και όσους θέλουν και μέλημά μας είναι αυτά τα παιδιά να είναι προστατευμένα από ρατσισμό, βία, μίσος, απέχθεια, διακρίσεις. Να έχουν ίσες ευκαιρίες ζωής. Έτσι αλλάζουν οι κοινωνίες, όχι με «ναι μεν αλλά».