Ίσως να μην είμαι ο πλέον αρμόδιος για να γράψει για την επικείμενη τροποποίηση του οικογενειακού δικαίου στην Ελλάδα, που θα επιτρέπει τον γάμο σε ομόφυλα ζευγάρια. Από την άλλη, κανείς δεν είναι τόσο cis για να αποκλείεται να γράψει για ζητήματα που αφορούν τη ρύθμιση των σεξουαλικών σχέσεων από το κράτος.
Από τον αποκλεισμό της αιμομιξίας στις πρώτες αρχέγονες κοινωνίες, έως τις ρυθμίσεις για την παρένθετη μητέρα του σήμερα που αγγίζουν τα όρια της βιοηθικής, ή ακόμη και τις όχι πολύ παλαιότερες περιοριστικές ρυθμίσεις για απόκτηση περισσότερων του ενός παιδιού στην Κίνα, η ρύθμιση των σεξουαλικών σχέσεων αποτελεί ένα από τα βασικότερα μελήματα του κράτους. Όσο ελεύθερη από τη φύση είναι η σεξουαλική επαφή, άλλο τόσο το κράτος επιθυμεί τη ρύθμιση των σχέσεων που διαμορφώνονται ανάμεσα στους πολίτες του. Πολύ περισσότερο όταν αυτές οι σχέσεις αποκτούν μονιμότερο χαρακτήρα και ιδρύουν κοινωνικές δομές, όπως η οικογένεια.
Είναι βέβαιο ότι χωρούν ποικίλες μαρξιστικές αναλύσεις για τον ρόλο του γάμου και της οικογένειας στη διαιώνιση του αστικού κράτους και του καπιταλισμού. Από την άλλη, η θεσμοθέτηση των ανθρώπινων σχέσεων, ο θεσμός της οικογένειας, είναι μια πραγματικότητα της σημερινής κοινωνίας που δύσκολα μπορούμε να αγνοήσουμε, ομνύοντας στην κοινοκτημοσύνη, στον ελεύθερο έρωτα ή στην κατάργηση του θεσμού του γάμου όπως τον γνωρίζουμε σήμερα.
Πράγματι ο βασικός ρόλος που επιτελεί μια οικογένεια, είναι η ρύθμιση του τρόπου αναπαραγωγής και στη συνέχεια της ανατροφής των νέων μελών της κοινωνίας. Ο γάμος είναι έτσι μια θαυμάσια κοινωνική εφεύρεση του αστικού κράτους για τη θεσμοθέτηση των ανθρώπινων σεξουαλικών σχέσεων. Σταθερότητα δεσμών και διατήρηση του θεσμού της ιδιοκτησίας μέσω του θεσμού της προίκας (σήμερα της γονικής παροχής) και της ρύθμισης κληρονομικών ζητημάτων, συντελούσαν στη διατήρηση του status quo μιας κοινωνίας. Μιας κοινωνίας συνήθως πατριαρχικής, όπου η γυναίκα είχε πάντοτε υποδεέστερους ρόλους και μέσα στην οικογένεια, και μέσα στην κοινωνία.
Έχει λήξει ο ρόλος του γάμου στη σημερινή κοινωνία; Παρά τις μεταλλάξεις του, παρά την κατάργηση της προίκας, παρά τις διευκολύνσεις λύσης του με την αύξηση του αριθμού των διαζυγίων, ο γάμος παραμένει ακόμη και σήμερα ένας θεσμός που παρέχει ασφάλεια, σταθερότητα και ένα επαρκές πλαίσιο ανατροφής των παιδιών –των νέων μελών μιας κοινωνίας.
Όσο και αν έχουν αυξηθεί οι περιπτώσεις μονομελών νοικοκυριών (πλέον του 30% των νοικοκυριών της χώρας, με αύξηση του αριθμού τους κατά 32% από το 2011 στο 2021 καταγράφει η τελευταία απογραφή), οι έγγαμοι (ή σε σύμφωνο συμβίωσης) παραμένουν η πλειοψηφία των κατοίκων της χώρας.
Ποια είναι η θέση της γυναίκας, ποια είναι σήμερα η θέση των ομόφυλων ζευγαριών σε όλα αυτά; Γιατί οι γυναίκες, γιατί τα ομόφυλα ζευγάρια διεκδικούν με πάθος να γίνουν ισότιμοι κοινωνοί αστικών θεσμών μιας πατριαρχικής κοινωνίας; Και γιατί εξισώνουμε γυναίκες και ομόφυλα ζευγάρια;
Γιατί και οι δύο κατηγορίες είναι τα θύματα μιας διακριτικής πολιτικής στις ανθρώπινες σεξουαλικές σχέσεις. Αιώνες πατριαρχίας, αιώνες απαγόρευσης σχέσεων ομοφύλων, έχουν θέσει και τις δύο κατηγορίες σε υποδεέστερο ρόλο και πασχίζουν να τον ανατρέψουν.
Η ρύθμιση του οικογενειακού δικαίου, έτσι, είναι ένα ζήτημα που δεν αφορά μόνο διαπροσωπικές σχέσεις. Αφορά κατεξοχήν ζητήματα ρύθμισης σχέσεων των πολιτών με το κράτος. Και είναι διαρκής ο αγώνας οι πολίτες να διατηρήσουν την ελευθερία ρύθμισης των σχέσεών τους, ανεξάρτητα από κρατικές πολιτικές.
Ίσως εδώ μια κλασική μαρξιστική ανάλυση να μη βοηθά, ίσως οι τάξεις εδώ να μη διαμορφώνονται με βάση μια κλασική οικονομική θεώρηση αυτών, ίσως οι τάξεις εδώ να αφορούν ομάδες που διαχωρίζονται ακόμη και με βιολογικά κριτήρια. Πάντως οι ομάδες - τάξεις αυτές αποτελούν πλέον δρώντα πολιτικά υποκείμενα, που μάχονται για την ισότιμη συμμετοχή τους στην κοινωνία. Είτε cis λοιπόν, είτε trans, είτε non binary, δεν μπορούμε παρά να συνταχθούμε μαζί τους.
Η Αγία Ελληνική Οικογένεια έχει πλέον αλλάξει ανεπιστρεπτί. Σήμερα μας φαίνεται εξωπραγματικός ο θεσμός της προίκας, η απαγόρευση της άμβλωσης, ή η ποινικοποίηση της μοιχείας ή και των ομόφυλων σχέσεων, όμως θα πρέπει να ξέρουμε ότι για την κατάργησή τους χύθηκαν ποταμοί κοινωνικών αγώνων. Όπως εδώ και πολλά χρόνια χρειάσθηκαν πολλαπλοί αγώνες για την επικείμενη εξίσωση ομόφυλων ζευγαριών με τα ετερόφυλα (ανεξάρτητα από πιθανούς αστερίσκους). Κι ας είναι για την κατάκτηση του γάμου, ενός από τους πιο αστικούς θεσμούς. Για ένα πουκάμισο αδειανό, αλλά για όσους δεν το έχουν, για κάτι το πολύ σημαντικό. Και στα δικά σας, λοιπόν, @ ελεύθερ@.
δικαιωματιστής